بررسی روند معاملات بورس در تیر ماه

برگزاری مجامع عادی سالانه شرکت‌های سهامی که در ماه‌های ابتدایی سال‌جاری آغاز شد، در پایان تیرماه به اوج خود رسید و در مجموع گزارش‌های ارسالی روی سامانه کدال تا ساعت ۱۶ روز یکشنبه ۳ مردادماه، فعالان بازار سهام شاهد برگزاری بیش از ۴۰۰ مجمع عادی سالانه بودند. به این ترتیب از ۴۱۳ هزار و ۸۹۲ میلیارد تومان سود ساخته‌شده در سال مالی ۹۹، بنگاه‌های بورسی و فرابورسی اقدام به تقسیم سود ۲۲۸ هزار و ۹۷۵میلیارد تومان (معادل ۵۵ درصد) میان سهامداران کردند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد به‌طور میانگین در مجامع برگزار شده شرکت‌های سهامی، فعالان بازار شاهد تقسیم سود حدود ۵۵ درصدی بودند. از این‌رو شرکت‌های سهامی در مجموع طی سال ۹۹، معادل ۴۱۳ هزار و ۸۹۲ میلیارد تومان سود ساختند که ۲۲۸هزارو ۹۷۵ میلیارد تومان آن را میان سهامداران خود تقسیم کردند. موضوعی که همواره از جذابیت بالایی برای سهامداران شرکت‌ها برخوردار بوده و هست.

 البته باید توجه داشت که تقسیم سود بالا در مجامع عادی سالانه همواره نکته مثبتی قلمداد نمی‌شود و در برخی موارد از نبود چشم‌انداز مشخص و البته برنامه‌های توسعه‌ای در شرکت خبر می‌دهد و در برخی موارد دیگر تنها برای راضی نگه‌داشتن سهامداران خرد شاهد تقسیم سود نقدی در مجامع عادی سالانه هستیم. از این‌رو است که عموما کارشناسان تاکید می‌کنند که ثبات در رویه سودآوری نیازمند افزایش تولید و بهره‌وری است. موضوعی که برخی اوقات با تقسیم سود پایین در مجامع شرکت‌ها حاصل می‌شود. در گزارش پیش‌رو عملکرد شرکت‌ها در مجامع (سود تقسیمی و سود محقق‌شده برای سال مالی ۹۹) به صورت جدول برای ۴۱۱شرکت در صفحه ۲۱ آمده است.

بیشترین درصد تقسیم سود در مجامع مربوط به سال ۹۹، با تقسیم ۱۴۴ درصدی از آن سهامداران شرکت تولید نیروی برق آبادان شد. این شرکت که سال ۹۹ را با شناسایی سود ۸/ ۳۸تومانی به ازای هر سهم به پایان رسانده بود، در مجمع عمومی عادی سالانه خود ۵۶ تومان سود تقسیم کرد.

در مجموع ۱۱ شرکت سهامداران خود را با تقسیم سود بیش از ۱۰۰درصدی رهسپار منزل کردند. در آن‌سو اما ۳۴ بنگاه بورسی و فرابورسی سودی میان سهامداران خود تقسیم نکردند که از میان آنها ۱۳ شرکت زیان‌ده بودند و سودی برای تقسیم در اختیار نداشتند. کمترین تقسیم سود مجامع امسال اما به بانک تجارت اختصاص داشت. این شرکت که سال گذشته ۵/ ۶۴ تومان سود شناسایی کرده بود، تنها ۳ ریال آن را میان سهامداران تقسیم کرد. پس از آن نیز بانک صادرات با تقسیم سود ۱۱ ریالی از ۶۷ تومان سود ساخته شده بود. در مجموع در مجامع مربوط به دوره مالی سال ۹۹، ۱۷۸ شرکت کمتر از نیمی از سود ساخته‌شده را تقسیم کردند که در این میان ۴۲ بنگاه بورسی و فرابورسی تقسیم سود کمتر از ۱۰ درصدی داشتند.

 تقسیم سود بالا در صنعت پتروشیمی

۳۱ شرکت زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی به مجمع رفتند و در مجموع میانگین سود ۸۸ درصدی تقسیم کردند. بیشترین درصد تقسیم سود در میان پتروشیمی‌ها نیز به تقسیم سود ۹۹درصدی پتروشیمی فن‌آوران اختصاص داشت. به این ترتیب «شفن» که موفق به ساخت سود ۶۴۳۹ تومانی به ازای هر سهم شده بود، در مجموع عمومی سالانه خود که ۱۵ تیرماه برگزار شد، ۶۴۰۰ تومان آن را میان سهامدارنش تقسیم کرد. پس از آن نیز «پارس» با تقسیم سود حدود ۹۸ درصدی، در رده‌ بعدی بیشترین درصد تقسیم سود در گروه محصولات شیمیایی قرار گرفت.

در حال‌حاضر صنعت پتروشیمی به‌عنوان صنعتی بالغ در کشور به‌شمار می‌رود. با وجود رشد سودآوری شرکت‌های پتروشیمی اما درصد تقسیم سود بالا توسط این شرکت‌ها، این شائبه به ذهن متبادر می‌شود که پتروشیمی‌ها دیگر چشم‌اندازی برای رشد و توسعه بیشتر فعالیت‌های خود ندارند. این در حالی است که تداوم سودآوری شرکت‌های مزبور نیازمند طرح‌های توسعه‌ای بیشتر است که منابع مالی آن نیز می‌تواند از درون این صنعت تامین شود. همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد، هر چند تقسیم سود بالا در مجامع شرکت‌های سهامی از جذابیت بالایی برخوردار است، اما سهامدار باید سهامداری کند و تداوم سهامداری در یک شرکت نیز نیازمند رشد سودآوری آن به مدد توسعه پروژه‌های در دست اجراست.

 معدنی‌ها و تقسیم سود ۶۴ درصدی

اکثر شرکت‌های زیرمجموعه گروه استخراج کانه‌های فلزی، مجامع عادی سالانه خود را به تیرماه موکول کردند. این شرکت‌ها به‌طور میانگین تقسیم سود ۶۴ درصدی را در کارنامه سال ۹۹ خود ثبت کردند. در این میان بیشترین سهم با بیش از ۹۰ درصد تقسیم سود نقدی، به دو شرکت سنگ‌آهن گهرزمین و فراوری معدنی اپال کانی پارس رسید. به این ترتیب «کگهر»، ۱۷۰ تومان از ۱۷۳ تومان سود محقق‌شده در سال ۹۹ را میان سهامداران خود تقسیم کرد. «اپال» نیز در حالی طی سال مالی منتهی به اسفند ۹۹، به میزان ۷۰ تومان سود محقق کرده بود که در مجمع سالانه خود ۶۳ تومان سود تقسیم کرد. اما شرکت‌هایی که به‌عنوان دوقلوهای سنگ‌آهنی شناخته می‌شوند نیز تقسیم سود بیش از ۶۰ درصدی داشتند. «کچاد» و «کگل» بیشترین سهم از ارزش بازار گروه خود را در اختیار دارند. دو شرکت مذکور در سال ۱۴۰۰، به ترتیب ۶۹ و ۶۸ درصد از سود محقق‌شده خود در سال ۹۹ را میان سهامدارانشان تقسیم کردند. در شرایط فعلی نیز چشم‌انداز مناسبی پیش‌روی «کگل» و «کچاد» وجود دارد که می‌تواند سبب افزایش سودآوری این دو شرکت در سال‌جاری شود.

 چشم‌انداز روشن گروه فلزات

سهامداران گروه فلزات اساسی مجامع سال مالی گذشته این شرکت‌ها را با تقسیم سود (میانگین گروه) ۳۴ درصدی ترک کردند. بررسی ۲۹ مجمع عادی سالانه تشکیل شده در میان نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی نشان می‌دهد شرکت مس شهیدباهنر با نماد «فباهنر» با تقسیم سود ۱۰۱ درصدی، بیشترین سود تقسیمی در این گروه را به خود اختصاص داد. در مقابل اما ۵ شرکت فلزی نیز سهامداران خود را با تقسیم سود کمتر از ۲۰ درصد راهی منزل کردند. در این‌خصوص می‌توان به نمادهای «فولای»، «فلوله»، «فتوسا»، «کویر» و «فمراد» اشاره کرد.

 در میان دو بزرگ این گروه، مجموع عمومی شرکت فولاد‌ مبارکه اصفهان به تقسیم سود نرسید و به تنفس خورد. «فملی» نیز سهامداران خود را با تقسیم سود ۲۲ درصدی بدرقه کرد. بهبود سودآوری بنگاه‌ها در سال ۹۹ عمدتا تحت‌تاثیر رشد قیمت‌ جهانی کالاها به‌ویژه در بخش فلزات پایه و نفت رخ داد. ریکاوری جهانی پس از آغاز واکسیناسیون کووید در کنار بسته محرک مالی چند تریلیون دلاری آمریکا و آغاز انتقال انرژی از سوخت‌های فسیلی به تجدیدپذیرها از مهم‌ترین عواملی بود که سبب رشد قیمت‌های جهانی به‌ویژه درباره فلز مس شد.

این عامل در کنار رشد بیش از ۵۰ درصدی نرخ دلار در این سال، جان تازه‌ای به وضعیت شرکت‌های وابسته به بازارهای کالایی در بازار سهام بخشید و تقاضای سهام مزبور را افزایش داد. در این میان، شرکت‌هایی همچون فولاد‌مبارکه خودنمایی می‌کنند که سال ۹۹ را با رشد سودآوری پشت‌سر گذاشته‌ است. این شرکت در دوره ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۹۹، به ازای هر سهم ۶/ ۱۳۰ تومان سود محقق کرده است که نسبت به مدت مشابه سال ۹۸، حکایت از رشد ۱۵۹ درصدی دارد. تقسیم سود نسبتا پایین این شرکت‌ها می‌تواند به دلیل پروژه‌های توسعه‌ای در دست اجرای این شرکت باشد. موضوعی که بار دیگر یادآوری می‌کند که ثبات در رویه سودآوری نیازمند افزایش تولید و بهره‌وری است.

 خودروساز‌های پرطرفدار اما زیان‌ده

 وضعیت نامناسب شرکت‌های خودروساز همچنان ادامه دارد و سبب شده سهامداران نمادهای زیرمجموعه این گروه، هر سال ناراضی مجامع این شرکت‌ها را ترک کنند. بررسی ۲۹‌شرکت زیرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات که در سال‌جاری به مجمع رفتند، نشان می‌دهد به‌طور میانگین بدون در نظر گرفتن شرکت‌های زیان‌ده، ۱۷درصد سود میان سهامداران این گروه تقسیم شده است.

در میان شرکت‌های این گروه، ۸شرکت مجامع خود را بدون تقسیم سود برگزار کردند و تنها ۲شرکت خودرویی، تقسیم سود بالای ۵۰درصد را در کارنامه خود ثبت کردند. بیشترین درصد تقسیم سود در میان خودرویی‌ها با تقسیم حدود ۹۳ درصدی به سهامداران سازه‌پویش اختصاص پیدا کرد. «خفنر» نیز امسال سود بیش از ۶۰ درصدی میان سهامداران خود تقسیم کردند. ۴ شرکت خودرویی نیز با توجه به زیان‌ده بودن امسال از تقسیم سود بازماندند. در این‌خصوص می‌توان به ایران‌خودرو اشاره کرد که زیانی معادل ۵۱۴ ریال به ازای هر سهم در صورت‌های مالی سال ۹۹ خود شناسایی کرد.

 افزایش قیمت نهاده‌های تولید یکی از مهم‌ترین‌ معضلات کنونی در صنعت خودرو است. در عین حال، صنعت مزبور همواره بیشترین تاثیر را از ریسک‌های سیاسی پذیرا بوده است. در شرایط کنونی تحریم‌ های بین‌المللی بار دیگر فعالیت خودرویی‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده و چشم‌انداز این گروه با ابهام جدی مواجه است. این موضوعات در کنار یک بام و دو هوای همیشگی برای تعیین نرخ خودرو از سوی شورای رقابت، صنعت خودرو را با شرایط نامساعدی مواجه کرده است. «خساپا»، «خپارس» و «خزامیا» دیگر شرکت‌هایی بودند که سال گذشته را با زیان به پایان رساندند.

 تقسیم سود قطره‌چکانی بانک‌ها

۸ بانک امسال به مجمع رفتند که همگی روزهای پایانی تیرماه را به این کار اختصاص دادند. در این میان سهامداران بانکی به‌طور متوسط شاهد تقسیم سود حدود ۵ درصدی این شرکت‌ها بودند. در این گروه بانک سینا که ۱/ ۱۹ تومان سود در سال ۹۹ شناسایی کرده بود، در مجمع خود ۷ تومان به ازای هر سهم میان سهامداران تقسیم کرد تا با تقسیم سود ۳۷ درصدی در صدر دیگر نمادهای بانکی قرار گیرد. دو بانک خاورمیانه و ملت نیز در مجامع امسال خود تقسیم سود بیش از ۱۰ درصدی داشتند و دیگر بانک‌ها یا سودی تقسیم نکردند («ونوین»، «وپست»، «وپارس») یا کمتر از ۲درصد تقسیم سود داشتند.