واگنرها آتش زیر خاکستر شدند؟ / همه چیز درباره شورش ۲۴ ساعته در روسیه

اتفاق اخیری در روسیه سبب شد تا توجه تمام رسانه‌ها به سمت روسیه جلب شود. شورشیانی تحت عنوان گروه واگنر، دست به اقدامی علیه پوتین زدند. جو شدید امنیتی در روسیه حکمفرما شد و پوتین به فکر راه چاره‌ای بود تا بتواند این گروه را آرام کند. گفته می‌شود گروه واگنر، اختلافات بسیار وسیعی با وزیر دفاع و همچنین رئیس ارتش روسیه دارند و همین دلیل سبب شد تا دست به کودتا بزنند.

پوتین نیز مانند همیشه، با سیاست هایی که دارد، راه‌حلی را پیدا کرد تا بتواند خشم گروه واگنر را فروکش کند. رئیس‌جمهوری روسیه می‌دانست که دلیل این شورش، اختلافات رئیس و اعضای این گروه با وزیر دفاع و همچنین رئیس ارتش روسیه است و تصمیم گرفت تا اعلام کند، که این ۲ نفر به زودی از سمت‌های خود برکنار خواهند شد. بعد از اعلام این خبر توسط پوتین به گروه واگنرها، شرایط به حالت صلح تبدیل شد اما آنکه ولادیمیر پوتین تا چه میزان بر سر وعده خود خواهد بود مشخص نیست.

گروه واگنر رسما با نام PMC Wagner به معنای ارتش خصوصی (معروف به شرکت واگنر)، یک سازمان شبه نظامی روسیه است. تحقیقات در مورد گروه واگنر به دخالت احتمالی یک افسر سابق ارتش روسیه، دیمیتری اوتکین، ۵۱ ساله اشاره کرده است. گمان می‌رود که او واگنر را تأسیس کرده است و نام رمزی سابق خود را بر روی آن گذاشته است. او کهنه سرباز جنگ‌های چچن، افسر سابق نیرو‌های ویژه و سرهنگ دوم در GRU، سرویس اطلاعات نظامی روسیه است. میانگین حقوق و دستمزد پیمانکاران نظامی خصوصی واگنر، که معمولاً پرسنل نظامی عادی بازنشسته روسیه بین سنین ۳۵ تا ۵۵ سال هستند، تا ۲۵۰۰ دلار امریکا در هر ماه تخمین زده شده است.

گروه واگنر، خارج از قانون در روسیه فعالیت می‌کنند و دلیلش این است که در روسیه طبق قانون فعالیت شرکت‌های نظامی خصوصی ممنوع است. از آنجایی که گروه واگنر در حمایت از منافع روسیه عمل می‌کند، تجهیزات را از وزارت دفاع روسیه دریافت کرده و از امکانات وزارت دفاع برای آموزش استفاده می‌کند، گفته می‌شود که گروه واگنر یک واحد عملی وزارت دفاع یا آژانس اطلاعات نظامی روسیه است.

رهبر واگنر

یِوگِنی ویکتوروویچ پریگوژین در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲، تأیید کرد که بنیانگذار واگنر بوده‌است. وی پیش از این به عنوان سرآشپز پوتین در ادبیات سیاسی روسیه خطاب می‌شد چرا که وی دارای رستوران‌های متعددی است که به کرملین مقر ولادیمیر پوتین سرویس می‌داد.

روسیه تهاجم گسترده‌ای را به اوکراین، همسایه غربی خود در ۵ اسفند ۱۴۰۰ ( ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ )آغاز کرد که این لشکرکشی بزرگ‌ترین حمله نظامی متعارف به خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است. این رویداد جنگی بیش از قبل نام گروه واگنر و رئیس آن یِوگِنی ویکتوروویچ پریگوژین را بر سر زبان‌ها انداخت.

آغاز فعالیت واگنرها

علی بیگدلی، کارشناس روابط بین‌الملل در ارتباط با گروه واگنرها و همچنین اتفاقات اخیر روسیه به گسترش نیوز گفت: گروه واگنر برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ که شبه جزیره کریمه توسط روسیه اشغال شد، به عنوان نیروهای نظامی در سایه مطرح و به عنوان ارتش خاکستری نمایان شدند.

بیگدلی ادامه داد: می‌توان گفت از همان سال ۲۰۱۴، فعالیت گروه واگنر گسترش پیدا کرد و این گروه نظامی در جنگ‌های سوریه، مداخله‌های فراوانی داشتند. لیبی، افریقا و همچنین در ونزئلا، یک ارتباط سازمان یافته نظامی را با جنگ‌های چریکی دارند. گروه واگنرها وارد جبهه اوکراین شدند و بسیار هم موفق بوده‌اند.

وی افزود: گروه واگنر متشکل از ۵۰هزار نفر است که ۲۵هزار نفر از آنها لباس نظامی بر تن دارند و ۲۵هزار نفر دیگر به کارهای اداری و جاسوسی در سطح دنیا مشغول هستند اما از چند هفته گذشته در اثر یک حمله ناشیانه، تعدادی از این افراد کشته می‌شوند. به گفته فرمانده گروه واگنر هزار نفر از افراد گروه کشته می‌شوند اما این آمار اشتباه است. تعداد افرادی که از گروه واگنرها کشته می‌شود حدود ۳۰۰ نفر است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: از طرف دیگر یک اختلاف میان این گروه با وزیر دفاع و همچنین رئیس ستاد ارتش روسیه پیدا می‌کنند. رئیس گروه واگنر‌ها یک مرد بسیار قدرتمندی از نظر مالی و نظامی است و همچنین ارتباط‌های بسیاری را در دنیا دارد. با بسیاری از نهاد‌های قدرتمند در امریکا ارتباط نزدیکی دارند. بنابراین باید گفت گروه ناشناخته‌ای نیستند و از مدت‌ها قبل، قدرت نظامی و قدرت چریکی خود را ره رخ دنیا کشیده بودند.

بیگدلی در ادامه این گفت‌وگو به گسترش نیوز گفت: تصرف شهر روستوف توسط این گروه، یک اقدام غافلگیر کننده‌ای بود. شهر روستوف از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است اما ناگهان رسانه‌ها اعلام می‌کنند که صلح و آشتی برقرار شده است. دژ‌های امنیتی که به دور مسکو کشیده بودند و همچنین سپرهای امنیتی در اتوبان‌ها برداشته شد.

وی افزود: تاکنون، دلیل این اقدام را هیچ مقام رسمی در روسیه اعلام نکرده است. به نظر می‌رسد پوتین موافقت کرده است که این گروه دست از حملات نظامی بردارند و پوتین وزیر دفاع و رئیس ارتش خود را که مورد خشم رهر واگنر‌ها است کنار بگذارد. دلیل پذیرفتن چنین چیزی این است که روسیه در آستانه یک جنگ داخلی وحشتناک بود و این اتفاق برای پوتین خوشایند نیست.

ضربه ای بزرگ به پوتین

بیگدلی گفت: اتفاقی که در روسیه توسط گروه واگنرها افتاد، یک ضربه را به حیثیت پوتین وارد کرد. تشکیل گروه واگنرها اشتباهی بود که خود پوتین باعث آن شد و در اصطلاح یک گرگ بود که خودش پرورش داد. رهبر واگنر یک قدرت بسیار دارد و در بسیاری از کشور‌های دنیا، شبکه‌های رستورانی بزرگی دارند که غذاهای روسی را سرو می‌کنند. حتی در امریکا و اروپا هم قدرت بسیاری گرفته‌اند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: پوتین به دلیل روابط بسیار نزدیکی که با گروه واگنر داشت، قدرت‌های بسیار خوبی را در اختیارشان گذاشته بود و به همین دلیل بعد از انجام کودتا توسط این گروه، پوتین اعلام می‌کند که از پشت خنجر خورده است. پوتین توانست این مسئله را به درستی کنترل کند اما لطمه‌های بسیاری را خورد و بیشترین آسیب به جبهه‌های جنگ روسیه وارد شد. به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل برقراری صلح میان طرفین، وعده‌ای است که پوتین به گروه واگنر در ارتباط با برکناری وزیر دفاع و رئیس ارتش روسیه داده است.

بیگدلی در پاسخ به این سوال که آیا این صلح موقتی خواهد بود و احتمال آنکه گروه واگنر دست به اقدام دیگری بزند وجود دارد گفت: این گروه همیشه خطر آفرین بوده و باید گفت واگنرها عنصر مطلوبی نیستند. رهبر واگنرها فرد بسیار قدرتمندی است و ارتباط‌های وسیعی با کانون‌های قدرت در امریکا دارد و احتمالا تحت نفوذ نهاد‌های امنیتی مانند ( C I A و MI۶ ) قرار گرفته باشد اما به هرحال باید گفت پوتین با سرعت بالایی توانست این گروه را آرام کند. این افراد اگر ۴۸ ساعت در اتوبان اینفور واقع در روستوف حرکت می‌کردند و اقدام به تیر انداری می‌کردند، شرایط بسیار بدتر می‌شد اما شاهد آن بودیم که پوتین در کم تر از ۱۲ ساعت توانست اوضاع را کنترل کند.