چرا باید تلفن همراه مسافری را در گمرک رجیستری کنیم؟

علی وکیلی مدیرکل دفتر واردات گمرک ایران در بخشنامه‌ای به گمرکات اجرایی اعلام کرد که از روز ۱۲ مهر سال جاری، اظهار و ثبت تلفن همراه مسافرین صرفاً در محل مبادی ورودی کشور و پس از احراز هویت دقیق و تشخیص غیر تجاری بودن و طی تشریفات گمرکی در لحظه ورود به کشور انجام می‌شود.

پیش از این ثبت تلفن همراه مسافری از طریق سایت اینترنتی و به صورت غیرحضوری صورت می‌گرفت که با وجود اینکه در این رویه تطابق شماره تلفن و کدملی و همچنین تردد فرد کنترل می‌شد. ولی عده‌ای با سرقت اطلاعات مسافرین یا خرید اطلاعات آن‌ها اقدام به ثبت گوشی مسافری می‌کردند که باعث تضییع حقوق مسافر، تطهیر کالای قاچاق و ضربه زدن به تجارت رسمی می‌شد.

تبعات فرآیند غیرحضوری رجیستری گوشی چه بود؟

سلطانی با اشاره به مشکلات متعدد ثبت غیر حضوری موبایل گفت: مرور وضعیت ثبت تلفن همراه مسافری برای اتباع خارجی می‌تواند شاهد مثالی برای سوءاستفاده از رویه واردات مسافری باشد به طوری که در خردادماه ۹۹، امکان ثبت تلفن همراه مسافری برای اتباع از طریق سایت اینترنتی گمرک حذف و ثبت تلفن همراه ایشان صرفاً در مبادی ورود کشور و به‌صورت حضوری امکان‌پذیر شد. در نتیجه این اقدام ثبت تلفن همراه مسافری به نام اتباع با کاهش چشمگیر بیش از ۹۹ درصدی، از ۲۱۵.۰۰۰ در اردیبهشت ۹۹ به کمتر از ۴۰۰ مورد در تیر ۹۹ رسید، که بیان‌گر جلوگیری از سوءاستفاده از این رویه بود.

به گفته وی متأسفانه با جلوگیری از سو استفاده از اطلاعات اتباع خارجی، آمار ثبت مسافری به نام ایرانیان با افزایش ۲۵۰ درصدی از حدود ۱۲.۰۰۰ در اردیبهشت به بیش از ۴۲.۰۰۰ مورد در تیر رسید که نشانگر انتقال سوءاستفاده از اطلاعات اتباع به ایرانیان بود. لذا طی یک استقرار تدریجی، در تاریخ ۱۲/۰۷/۹۹ ثبت تلفن همراه مسافری برای ایرانیان نیز صرفاً به صورت حضوری و در مبادی ورود کشور امکان‌پذیر شد. بدیهی است با این تصمیم، امکان تطهیر تلفن همراه قاچاق (از جمله آیفون) از طریق رویه مسافری، به‌شدت کاهش پیدا خواهد کرد.

پیش از این در یک گزارش خبری، مسئله تطهیر کالای قاچاق به دلیل سوءاستفاده از رویه واردات گوشی مسافری بررسی شده بود؛ بنابر اظهارات کارشناسان حقوقی، اصل آن است که حقوق گمرکی و سایر تشریفات واردات، پیش از ورود کالا به محدوده سرزمینی به طور کامل صورت گرفته و سپس کالا به طور قانونی وارد کشور شود؛ که در نتیجه آن امکان ثبت بی‌ضابطه گوشی‌های قاچاق از جمله گوشی‌های برند اپل کاهش می‌یابد. لازم به ذکراست طبق ماده ۱۳۸ آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، کالای همراه مسافر باید در اماکن گمرکی اظهار و پس از پرداخت حقوق ورودی وارد کشور شود.

ثبت سفارش واردات گوشی اپل با وجود انتقاد کارشناسان

اکبر سلطانی کارشناس ارشد سامانه همتا در این باره گفت: براساس آمار این سامانه، از ابتدای سال تا کنون حدود ۲۰۰ هزار دستگاه گوشی آیفون از رویه مسافری وارد کشور شده، که عمده آن‌ها از طریق سوءاستفاده از بستر مسافری بوده است. میزان ارز خارج شده بواسطه این حجم از واردات گوشی‌های اپل، بیش از ۱۵۰ میلیون یورو برآورد می‌شود.

رهبر انقلاب در دوم شهریورماه سال جاری، در دیدار مجازی با هیئت دولت در خصوص واردات کالاهای لوکس فرمودند: «گاهی واردات به کشور لوکس است یعنی هیچ نیازی به آن نیست؛ شنیدم که برای واردات یک نوع گوشی لوکس آمریکایی (اپل) در سال ۹۸ حدود نیم میلیارد یورو ارز تخصیص داده شده است و دولت بایستی جلوی این را بگیرد.» اما متاسفانه تا کنون روند ثبت سفارش برای گوشی‌های اپل متوقف نشده است.

به نظر می‌رسد به منظور جلوگیری از سوءاستفاده‌های فعلی از رویه واردات کالای همراه مسافر در خصوص تلفن همراه، گمرک جمهوری اسلامی تصمیم درستی در مورد الزام مسافران به اظهار تلفن همراه خود در مبادی ورودی اتخاذ کرده است که می‌بایست به صورت جدی به اجرای آن پایبند باشد.