وضعیت خطرناک آلودگی هوای تهران

تاخیر وتعلل مسوولان شهر تهران در تصمیم‌گیری سریع برای پایان دادن به استفاده از سوخت‌های پرگوگرد در صنایع، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌‌های اطراف تهران منجر به ثبت رکورد جدید از افزایش غلظت گاز دی‌اکسید گوگرد در هوای پایتخت و تشدید آلودگی هوا طی ساعات گذشته شده است.

 در ۲۴ ساعت منتهی به ظهر روز گذشته در حالی شاخص آلودگی هوای تهران روی عدد ۱۵۸ و در شرایط ناسالم قرار گرفت که به نظر می‌رسد مسوولان شهر تهران در حال نوعی وقت‌کشی در شرایط اضطراری هوای پایتخت هستند و معمای افزایش آلودگی گوگرد در هوای تهران از سوی دولتی‌ها و مسوولان پایتخت در حال پاسکاری است.

در حالی‌که طی دو، سه سال گذشته نیز در روزهای زیادی از فصل پاییز و زمستان هوای شهر تهران آلوده شد اما آلودگی فعلی یک تفاوت اساسی با آلودگی هوای سال‌های قبل دارد. آلودگی هوای سال‌های قبل عمدتا ناشی از افزایش غلظت ذرات آلاینده با قطر کمتر از ۵/ ۲ میکرون در نتیجه آلایندگی ناشی از تردد و ازدحام خودروها و وسایل نقلیه در شهر در شرایط وارونگی دما در فصول سرد بود اما هم‌اکنون آلودگی هوا ناشی از افزایش غلظت گاز دی‌اکسید گوگرد یا so۲ در هوا است. این نوع آلودگی در شرایط فعلی و شیوع بیماری کرونا کارکرد ریه را تضعیف کرده و آسیب‌پذیری شهروندان در برابر ویروس کرونا را افزایش می‌دهد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش غلظت so۲ در هوای شهر تهران که منجر به تشدید آلودگی هوای شهر تهران در روزهای اخیر شده است ناشی از سوخت پرگوگرد به دنبال مصرف مازوت و گازوئیل فاقد استاندارد یورو۴ است. منابع ثابت تولید این نوع آلودگی نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع هستند.اما در حالی‌که طی ۱۳ روز گذشته از دی ماه شاخص مربوط به آلایندگی گاز دی اکسید گوگرد به شکل تصاعدی افزایش یافته است معمای آلودگی هوای شهر تهران به واسطه افزایش غلظت این آلاینده در هوا، در حال پاسکاری بین دولتی‌ها و مسوولان پایتخت است. اخیرا معاون محیط زیست سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام کرده به نظر می‌رسد با سرد شدن هوا منابع ثابت آلاینده به‌صورت پراکنده در حال استفاده از سوخت مازوت هستند. بعد از این اظهار نظر، مدیرعامل شرکت برق حرارتی اعلام کرده است در استان تهران به هیچ عنوان از سوخت مازوت استفاده نمی‌شود و شاید صحبت‌هایی که درباره مازوت‌سوزی می‌شود مربوط به صنایع غیرنیروگاهی است. این مقام دولتی البته تصریح می‌کند اگر نیروگاه ری که به‌صورت کامل با سوخت گاز فعالیت می‌کند با مشکل تامین گاز مواجه شود از گازوئیل استفاده می‌کند.

اگر چه ظاهر این نوع اظهارنظرها قابل جمع نیست اما محتوای همه این اظهارنظرها در یک جهت است و نشان می‌دهد آلودگی هوای شهر تهران و تشدید آن در روزهای اخیر ناشی از افزایش گاز دی اکسید گوگرد در هوا است.تابلوهای نشانگر آلودگی هوای شهر تهران که میزان ۵ نوع آلاینده هوای تهران را تحت مدیریت شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت رصد کرده واعلام می‌کند، نشان می‌دهد حداقل در دو هفته اخیر شاخص مربوط به آلودگی so۲ یا همان دی‌اکسید گوگرد در هوای تهران جهش کرده است.عدد این شاخص در حالی در دو روز گذشته به ۶۰ و ۶۵ رسیده است که این میزان در سال گذشته در همین روزها بین ۲۰ تا ۳۰ بوده است. این موضوع اثبات می‌کند که هم‌اکنون سوخت پرگوگرد در اطراف پایتخت در حال استفاده است. با این حال شاید علت اینکه مقامات این موضوع را اعلام نمی‌کنند و پاسخ روشنی درخصوص دلایل آلودگی هوای تهران اعلام نمی‌کنند این است که در گام بعدی و بعد از پذیرش این موضوع باید نسبت به تعطیلی منابع ثابت استفاده از سوخت‌های گازوئیلی فاقد استاندارد یورو۴ یا مازوت اقدام و این صنایع را تعطیل کنند. با این حال و در شرایطی که وضعیت آلودگی هوای شهر تهران بیش از ۱۰ روز است که در حالت اضطرار قرار گرفته است کمیته اضطرار آلودگی هوای شهر تهران از اواخر هفته گذشته قرار شده است تا درباره وضعیت آلودگی هوای شهر تهران تصمیم‌گیری کند.

چهارشنبه هفته گذشته به دنبال تشدید آلودگی هوای شهر اصفهان، این شهر تعطیل شد اما درحالی‌که انتظار می‌رفت مسوولان شهر تهران در مورد وضعیت پایتخت نیز تا قبل از روز شنبه تصمیم‌گیری کنند تا ساعت ۲۰ دیشب هیچ اقدام موثری در این زمینه انجام نشد. درحالی‌که تعطیلی صنایع استفاده‌کننده از سوخت‌های پرگوگرد همچون مازوت وگازوئیل فاقد استاندارد یورو ۴ تصمیم موثر برای کاهش آلودگی هوای شهر تهران محسوب می‌شود ، کمترین انتظار آن بود که دست‌کم مسوولان شهر تهران نسبت به تعطیلی شهر اقدام کنند. اما ظهر روز گذشته اعلام شد که کمیته اضطرار آلودگی هوای شهر تهران پیشنهاد تعطیلی شهر را به معاون اول ریاست جمهوری ارائه کرده است. وضع موجود نشان می‌دهد مجموعه مدیریتی شهری تهران اساسا قدرت کافی برای اتخاذ تصمیم موثر در زمان وقوع بحران و اضطرار را ندارد.