انتقاد وزارت صمت از استانداردهای جدید خودرویی

با توجه به اینکه تأخیر در تحویل خودرو به مشتریان و کاهش تولید خودروسازان طی سال‌های اخیر عاملی برای رشد بیش از حد قیمت‌ها در بازار بوده، این موضوع انتقادات زیادی را از سوی مسئولان و دستگاه‌های مختلف به همراه داشته است. در عین حال وزارت صنعت برای رفع این مشکل برنامه هایی را در جهت بهبود وضعیت عرضه و ایجاد جهش در تولید خودروسازان پیگیری کرده است. در این مورد با سهیل معمارباشی، مدیرکل دفتر صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

- امسال برای تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو برنامه‌ریزی شده است، با توجه به تأخیرهای موجود در تحویل خودروها، این هدف محقق خواهد شد؟

معمارباشی گفت: برنامه خودروسازان برای امسال هم راستا با شعار جهش تولید و جهت تحقق شعار سال تدوین شده به طوری که افزایش ۴۵ درصدی تولید خودرو در مقایسه با عملکرد سال قبل هدف‌گذاری شده است. در این مسیر هم خودروسازان و هم زنجیره تامین آمادگی کامل برای تحقق این هدف را دارند. با این حال تحقق جهش تولید در این صنعت الزاماتی دارد که هر گونه اختلال در فراهم‌سازی این الزامات و پیش نیازها، تحقق برنامه تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. الزامات اساسی تحقق جهش تولید خودروسازان، تأمین نقدینگی مورد نیاز، تامین ارز و رفع چالش‌های انتقال ارز به حساب طرف‌های خارجی تامین مواد اولیه و مهم‌ترین آن اصلاح نرخ محصولات متناسب با هزینه تولید و بهای تمام شده محصولات بوده است.

- درحال‌حاضر وضعیت پیشرفت خودروسازان در راستای برنامه تولید چطور است؟

معمارباشی افزود: گزارش دریافتی از شرکت‌های خودروساز نشان می‌دهد طی مدت سپری شده از امسال در مجموع ۲۶۸ هزار دستگاه خودرو تولید شده که این میزان ۱۷ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. طی این مدت بیش از ۲۰۴ هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان شده که ۳۳ درصد بیش از سال گذشته بوده است. با این حال اگر تحقق برنامه جهش تولید خودروسازان مدنظر باشد باید ابتدا به این پرسش پاسخ داد که آیا الزامات تحقق برنامه جهشی مهیا شده یا خیر؟ بنده با قاطعیت عرض می‌کنم اتفاقی که خودروسازان رقم زده‌اند به معنی واقعی کلمه تحقق جهش تولید بوده است هر چند مقایسه ارقام نشان می‌دهد خودروساز به برنامه خود نرسیده است. خودروساز در انتهای زنجیره ارزشی قرار دارد که محصول نهایی را تولید و تحویل مشتریان می‌دهد. برای اینکه به مبنای اعتقاد بنده به تحقق جهش تولید و تحویل در صنعت خودرو پی ببرید لازم است اتفاقاتی که در زنجیره ارزش این صنعت افتاده و از دید مشتریان که عامه مردم هستند پنهان است به خوبی تبیین شود.

شرکت‌های خودروساز در حالی افزایش تولید را محقق کرده‌اند که به لحاظ تامین نقدینگی، تامین ارز مورد نیاز، تامین مواد اولیه، فروش محصولات بدون زیان در تنگنا هستند. تحقق برنامه جهش تولید مطابق هدف‌گذاری قبلی نیازمند همراهی جهادی همه نهادها و دستگاه‌ها با تولیدکنندگان است. امروز صنعت خودرو و زنجیره تامین برای تامین ارز مورد نیاز خود در مضیقه سختی قرار دارد. نقدینگی مورد نیاز صنعت با وجود افزایش شدید نرخ مواد اولیه، ارز و نیازمندی‌ها تامین نشده است، فرآیند خریدهای خارجی خودروسازان از ابتدا تا انتها که کالای خریداری شده به مقصد برسد با چالش‌های متعددی مواجه است و این موضوع به دلیل طولانی کردن فرآیند تامین نیازمندی‌های وارداتی، نیاز نقدینگی شرکت‌ها را به صورت فزاینده‌ای افزایش داده است.

- وضعیت تأمین مواد اولیه خودروسازان در چه حال است؟

معمارباشی: وضعیت تامین مواد اولیه داخلی خودروساز و زنجیره تامین نیز مشخص است، با نرخ‌های جهانی هم به میزان نیاز خودروسازان، مواد اولیه داخلی در اختیارشان قرار نمی‌گیرد. با این حال آنچه خودروساز تاکنون انجام داده است افزایش تولید ۱۷ درصدی نسبت به سال قبل و افزایش تحویل ۳۳ درصدی خودرو به مردم بوده است. این اتفاق با وجود شرایط پیچیده کسب و کار درحال‌حاضر چیزی فراتر از تحقق جهش تولید است. البته موارد گفته شده هیچگاه دلیلی برای کوتاه آمدن از اهداف تدوین شده نبوده و وزارت صمت پیگیر اجرای برنامه‌های مصوب است اما در ارزیابی اقدامات انجام شده لازم است همه جوانب موضوعات دیده شود. صنعت خودرو با وجود علم و آگاهی از شرایط پیچیده کسب و کار از اجرای برنامه جهشی استقبال کرده است. تخطئه این صنعت به دلیل عدم ریشه یابی درست دلایل اصلی عدم تحقق برنامه‌ها و همچنین به خاطر عدم ایفای تعهدات سایر دستگاه‌ها مطمئنا باعث تسری بی‌انگیزگی برای پیگیری اهداف و برنامه‌ها خواهد شد.

- سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی اعلام کرده که باید ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید و به مردم تحویل داده می‌شد، ولی امروز فقط ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو به مردم تحویل داده شده است. دلیل این اختلاف بین اهداف و عملکرد چیست؟

معمارباشی: همانطور که اعلام شد میزان تولید و تحویل خودروها طی مدت سپری شده از امسال به ترتیب ۲۶۸ هزار دستگاه و ۲۰۴ هزار دستگاه بوده است. لذا تحویل ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو طی ۴ ماه صحت ندارد. از سوی دیگر مناسب است سازمان تعزیرات حکومتی در خصوص وضعیت تحقق برنامه سایر نهادها و دستگاه‌ها هم ورود داشته باشد تا مشخص شود افزایش تولید امسال خودروساز در چه فضایی اتفاق افتاده است؟ بهتر است این سوال از همه نهادها و دستگاه‌های مرتبط با تولید پرسیده شود که مسئولیتشان در تحقق جهش تولید چه بوده و در این مسیر چه اقدامی انجام شده است؟ آیا جهش تولید فقط برنامه خودروساز و زنجیره تامین بوده یا اینکه دستگاه‌های دیگر نیز باید در این مسیر همراهی کنند؟ به بیان دیگر ورودی‌های این صنعت در این مدت چه بوده است و تناسب خروجی‌ها با ورودی‌ها سنجیده شود. نمی‌شود حداکثر محدودیت‌ها را در ورودی‌های یک صنعت اعمال کنیم و خروجی صنعت را بدون توجه به اتفاقات رخ داده در زنجیره بسنجیم.

امروز خودروسازان به دلیل اصرار بر اجرای استانداردهایی که به هیچ وجه تناسبی با شرایط حال حاضر کشور ندارد، سر در گم هستند. محصولات تولیدی شرکت‌ها به دلیل مشکلات شماره‌گذاری که برایشان ایجاد شده ماه هاست در پارکینگ‌ها معطل مانده و خودروساز نه تنها هزینه خواب سرمایه، هزینه پارکینگ و جریمه به مشتریان را می‌پردازد، بلکه در تعیین تکلیف خود عاجز مانده است. حال برای حل این معضلات، سازمان تعزیرات حکومتی کدام گره را گشوده است که امروز از عدم تحقق برنامه‌ها صحبت می‌کند؟ ضمنا اگر دوستان دسترسی به آمار و گزارشات درست ندارند مناسب است قبل از اعلام عمومی ارقام و اعدادی که ممکن است تاثیر منفی بر بازار داشته باشد را از مراجع رسمی استعلام کنند تا شائبه‌ای ایجاد نشود. چرا که امروز صنعت خودرو کشور با هجمه‌های سنگینی مواجه است که به هیچ وجه متناسب با تلاش و کوشش جهادگران این عرصه نیست.

امروز بزرگترین انتقاد از صنعت خودروی کشور متوجه تبیین نشدن درست اقدامات ارزشمند این صنعت نزد آحاد جامعه است. مردم اطلاعی از تلاش صنعتگران این عرصه ندارند و این بزرگترین ایراد وارد بر صنعت خودرو درحال‌حاضر است. ضمن اینکه در شرایط فعلی هماهنگی و همکاری تنگاتنگ همه نهادها و دستگاه‌ها پیش نیاز موفقیت صنعت خودرو و همه صنایع است. بر این اساس درخواست ما این است در کنار تبیین واقعیت‌ها و نقدهای سازنده و منصفانه، در جهاد فعلی صنعتگران، هر نهادی سهم خود را ادا کند تا از شرایط حساس کنونی با موفقیت عبور کنیم.