منتظر خودروی ارزان تر از پراید باشیم؟

ساخت خودروی ارزان موردی است که خودروسازان همیشه به دنبال آن هستند تا بتوانند نظر اقشار ضعیف جامعه را نیز جلب کنند. این کار در کشورهای مختلف با استفاده از روش های مختلف صورت می‌گیرد و معمولا خودروهای کوچک و جمع و جوری را می‌بینیم که قیمت بسیار پایینی نیز دارند. اما در ایران ذهنیت ها از خودروی ارزان به سمت پراید معطوف می‌شود، خودرویی که چند وقت پیش به خط پایان رسید و تولید آن متوقف شد.

با این تفاسیر یعنی پرونده خودروی ارزان بسته شده و دیگر مردم خودرویی ارزان تر یا حتی در حد و حدود قیمتی پراید را نخواهند دید؟ برای بررسی بیشتر این موضوع گفت ‌و گویی با حسن کریمی سنجری، کارشناس حوزه خودرو انجام دادیم که در ادامه گزارش مشروح آن را می‌خوانید:

سنجری ابتدا اظهار کرد: ارزان ترین خودروی ما پراید بود و در این باره صحبت های زیادی کردم که حذف آن در شرایط فعلی کمی عجولانه بود. اگر بخواهم به صراحت بگویم ما نمی‌توانیم خودرویی به ارزانی پراید تولید کنیم. پراید بسیاری از آپشن ها را نداشت و استانداردهایی را نیز پاس نمی کرد. لحاظ کردن این موارد قیمت را افزایش می‌دهد ضمن این که یکی از دلایل ارزان بودن پراید آن بود که خیلی از قطعات آن در زمینه داخلی سازی عمق پیدا کرده بود. قطعات پراید را بسیاری از کارگاه ها می توانستند بسازند.

هزینه تولید بالا

وی ادامه داد: اگر پراید را ملاک قرار دهیم حتی آن را نیز گران تولید می‌کردیم. یکی از معضلات خودروسازی در کشور ما هزینه های تولید بالایی است که داریم. این قضیه به خصوص در زمینه ساختارهایی که خصولتی و دولتی هستند وجود دارد. دو خودروساز داخلی به دلیل این که به صورت دولتی اداره می‌شوند در تعدیل نیروی انسانی و متناسب سازی مشکل دارند. در این دو خودروسازی با معضل نیروهایی مواجه هستیم که سابقه آن ها زیاد شده و حقوق و دستمزد آن ها نسبت به یک کارگر تازه استخدام شده بسیار بالاتر است و در عین حال توان پایین تری دارند. گاهی اوقات جوانی را با حقوق پایین استخدام کنید انگیزه بیشتر و بهره وری بالاتری دارد.

سنجری افزود: در بسیاری از شرکت ها بر اساس قراردادها استخدام دارند و زمانی که این قرارداد به پایان می‌رسد آن افراد تعدیل می‌شوند. خودروسازی های بزرگ دنیا مدام در حال پوست اندازی در بخش نیروی انسانی خود هستند. این مورد یک جریان جدید و گردش کاری و کارگری ایجاد می‌کند. یکی از معضلات اساسی این دو خودروسازی داخلی هم به لحاظ هزینه و هم بهره وری نیروهای کاری این شرکت ها هستند که بالای ۲۰ سال سابقه دارند و نمی توانند حتی آن ها را تعدیل کنند. نیرویی که ۲۰ سال سابقه دارد حقوق فراتر از یک مهندس تازه وارد دارد.

مشکل در روش های خرید و فروش

این کارشناس حوزه خودرو در ادامه گفت: یکی دیگر از مشکلات روش های خرید و ساخت قطعات خودرو است. این روش های خرید نیاز به اصلاح و بازبینی دارد. روش های خرید مبتنی بر فرآیندهای پر هزینه است و در دنیا چنین اتفاقاتی نمی‌افتد. هزینه های واسطه گری فقط در برخی از شرکت‌ها داده می‌شود و چنین کاری باعث افزایش قیمت تمام شده در خودروها می‌شود. روش های خرید و تامین قطعات تعریف دارد. تحریم ها نیز باعث شده که تامین یک سری قطعات به خصوص استراتژیک و آپشنال گران تمام شود. شرکت ها مجبور به دور زدن تحریم ها هستند تا از طریق واسطه ها قطعات را تهیه کنند که همین هزینه را بالا می‌برد. این هزینه ها در واقع قیمت تمام شده خودرو را بالا می‌برد.

وی در پایان اشاره کرد: نکته مهم دیگر این است که ما خودمان صاحب پلتفرم نیستیم. ما پلتفرم خارجی را در ایران تولید می‌کنیم که حتی برخی از آن ها از رده خارج شده است. سرمایه گذاری زیادی روی این پلتفرم ها انجام می‌شود و آن ها را به ساخت داخل می‌رسانیم اما بعد از مدتی این پلتفرم ها قدیمی می شوند. هزینه های تولید به دلیل همین موارد در ایران بالا می‌رود و با چنین شرایطی امکان تولید خودروی ارزان در ایران وجود نخواهد داشت.