اتفاقات عجیبی که در بازار خودرو رخ داد

با شوک قیمتی رخ‌داده در کالای مصرفی مانند خودرو در ایران حالا خودرو به یکی از کالاهای لوکس تبدیل شده و جایگاه ویژه‌ای هم در سبد خانوار پیدا کرده است، قیمت این کالای لوکس برای مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده و وضعیت به گونه‌ای شده که برخی افراد هر روز قیمت‌های خودرو را رصد می‌کنند، حتی زمانی که قصد خرید آن را ندارند.اما در چند روز گذشته بازار خودرو شاهد اتفاقات عجیبی بوده است. پس از تصمیم شورای رقابت برای افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها که تحت عنوان «فرمول جدید قیمت‌گذاری» مطرح شد سازمان بازرسی با این فرمول مخالفت کرد و همین مخالفت باعث عدم اعلام نرخ‌های جدید از سوی خودروسازان شد؛ چرا که هفته گذشته بعد از صحبت‌های رییس شورای رقابت مبنی بر آزادسازی قیمت خودرو، قیمت‌ها در بازار روند افزایشی به خود گرفت؛ به‌طوری که قیمت برخی از مدل‌ها از ۵ میلیون تومان تا ۳۰ میلیون تومان افزایش یافت. حالا از بازار خودرو خبر می‌رسد که بعد از صحبت‌های رییس سازمان بازرسی کل کشور و مخالفت با فرمول جدید شورای رقابت دوباره بازار خودرو روند کاهشی در قیمت‌ها به خود گرفته است.

قیمت کارخانه‌ای بالاتر از قیمت بازار!

اما در حالی که هنوز قیمتی برای خودروها براساس فرمول جدید شورای رقابت اعلام نشده، قیمت کارخانه‌ای برخی از محصولات‌ام وی‌ام بالاتر از بازار آزاد اعلام شده و در سایت این شرکت قیمت‌هایی برای فروش نقدی و تحویل ۴۵ روزه درج شده که بالاتر از نرخ‌های بازار است! به‌طور مثال قیمت خودروی ‌ام و ‌ام ایکس ۵۵ در کارخانه ۸۵۵ میلیون تومان است اما در بازار ۸۱۵ میلیون تومان به فروش می‌رود و قیمت ایکس ۳۳ در کارخانه ۵۹۷ میلیون تومان است و نرخ آن در بازار ۵۷۰ میلیون تومان است و خودروی ایکس۲۲ در کارخانه ۴۱۰ میلیون تومان و در بازار ۳۸۵ میلیون تومان نرخ‌گذاری شده است. اتفاقی که شاید فقط در ایران و با شرایط پیچیده و عجیب قیمت‌گذاری خودرو رخ دهد.محمدرضا نجفی‌منش عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان در این باره گفت: این نمونه یک استثناست و محصولات‌ ام‌وی‌ام وارداتی است و در صورتی که قیمت کارخانه بالاتر از نرخ بازار باشد معمولا مردم از کارخانه خرید نمی‌کنند و کارخانه هم ناچار است تا قیمت‌ها را پایین بیاورد. این عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان با بیان اینکه این قبیل اتفاقات بسیار نادر است، گفت: موضوعی که همیشه در کشور با آن روبرو بودیم قیمت‌های پایین کارخانجات و تفاوت زیاد آن با بازار آزاد بوده که موجب شکل‌گیری رانت ۱۰۰۰ میلیارد تومانی شده اینکه خودرویی را از کارخانه ۱۰۰ میلیون می‌خریدند و ۳۰۰ میلیون تومان می‌فروختند و برای هزار خودرو ۵ میلیون نفر ثبت‌نام می‌کردند از جمله موضوعاتی است که باید به آن رسیدگی شود.

الزام بر عدم دخالت دولت بر قیمت‌گذاری خودرو

این فعال حوزه خودرو با انتقاد از وضعیت پیش آمده در خصوص فرمول جدید شورای رقابت و مخالفت‌ها با اعلام نرخ‌های جدید، افزود: واقعا دولت اگر قصد دارد کمکی به این مجموعه کند از قیمت‌گذاری در بازار خودرو کنار بایستد تا بازار خودرو تنظیم شود زیرا با این‌گونه تصمیم‌گیری‌ها به نتیجه مطلوبی نخواهیم رسید.نجفی‌منش با بیان اینکه با ضرر و زیان نمی‌توان به تولیدات ادامه داد، تصریح کرد: من در کل با قضیه نرخ‌گذاری‌ها از سوی دولت یا شورای رقابت و... مخالفم اما شورای رقابت پس از مدت‌ها بالاخره یک قدم رو به جلو برای افزایش تولیدات برداشته است که با آن مخالفت شده. معتقدم اگر آقایان به دنبال راه‌حلی برای وضعیت بازار خودرو هستند یا قیمت‌گذاری را به کارخانه بسپارند، یا اینکه قیمت‌ها در حاشیه بازار تعیین شود. این فعال حوزه خودرو با بیان اینکه در هیچ نقطه دنیا نرخ‌گذاری خودرو شبیه ایران نیست، افزود: کدام کشور را سراغ دارید که ایران را برای قیمت‌گذاری خودرو الگو قرار دهد؟ در حال حاضر تولیدات به مشکل خورده و خودروساز هم گرفتار شده است.در عین حال سعید موتمنی رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو در خصوص آخرین وضعیت قیمت خودرو در بازار می‌گوید: ‌در حال حاضر قیمت‌های موجود در بازار صرفا روی کاغذ اعلام می‌شود و سلیقه‌ای است، البته مشتریان توان خرید خودرو با قیمت‌های موجود را ندارند و افراد منتظر هستند نرخ خودرو به قیمت واقعی برسد و می‌توان گفت تا ۲ ماه آینده هیچ افزایش قیمتی در بازار خودرو نخواهیم داشت؛ چرا که نرخ ارز به ثبات کلی رسیده است. به دلیل اینکه در بازار سرمایه نوسانات ارزی نداریم و از آنجایی که ارز تاثیرات مستقیمی در بازار خودرو دارد، بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا آخر سال تغییراتی در نرخ خودرو رخ ندهد.

به نظر می‌رسد برخلاف عرف رایج، فروش خودرو در جهان که بین قیمت محل تولید خودرو (کارخانه) و محل توزیع آن یعنی بازار اختلاف قیمت اندکی وجود دارد، وضعیت در ایران به گونه‌ای دیگر است، به‌طوری‌که برخی خودرو‌ها در ابتدای عرضه به دلیل توزیع قطره‌چکانی با قیمت‌های غیرواقعی، روانه بازار می‌شوند که فضا را برای بازار سیاه و سوءاستفاده فراهم می‌کنند.خودروسازان هم در این شرایط سکوت کرده‌اند و فقط با اعلام طرح‌های پیش‌فروش خودرو آن هم برای سال ۱۴۰۰ مشغول هستند و در سایر فروش‌ها هم مصرف‌کننده به ‌سختی امکان ثبت‌نام دارد و در نهایت مشخص نیست ظرفیت‌های بسیار کم خودروها در پیش‌فروش‌های فوری از آنِ چه ‌کسانی شده است. در طول سال‌های اخیر بازار خودرو در مقاطع متعددی دستخوش افزایش قیمت شده و وزارت صمت به عنوان متولی تولید و عرضه خودرو تا به حال نتوانسته راهکاری مناسب و کارآمد برای ایجاد تعادل در بازار خودرو بیابد.در هفته‌های اخیر با توجه به اخبار منتشرشده در خصوص فرمول جدید قیمت‌گذاری از سوی شورای رقابت نیز بار دیگر قیمت خودروها در بازار روبه افزایش گذاشت و در مقابل مسوولان وزارت صمت و شورای رقابت بر فرمول جدید قیمت‌گذاری خودرو تاکید دارند و می‌گویند در این فرمول بر افزایش تولید خودرو تاکید شده و در غیر این صورت افزایش قیمتی در کار نیست از طرفی تولیدکنندگان خودرو معتقدند؛ قیمت کارخانه خودروها متناسب با افزایش هزینه‌های خودروسازان بالا نرفته و به نوعی کمتر از میزان واقعی است.