۷ دلیل عمده مخالفت با توزیع قیر رایگان

برخی به توریع رانت ۶۰۰ میلیون دلاری اشاره می‌کنند، برخی به قاچاق ۵ میلیون تن قیر رایگان به خارج از کشور و عدم استفاده از آن در طرح‌های عمرانی. اما این همه دلیل مخالفت با این طرح نیست. این طرح هم در میان نمایندگان مجلس فساد ایجاد می‌کند و هم بازار صادراتی قیر ایران را به هم می‌زند.

در ادامه برخی نطرات مخالف با طرح توزیع قیر رایگان را می‌خوانید:

مالک شریعتی، نماینده مجلس:

سه دلیل عمده رای منفی‌‌ام به دو فوریت طرح قیر رایگان:

 دو فوریت فقط برای موارد خیلی ضروری است، مغایرت طرح با اصل ۷۵ قانون اساسی (بار مالی ) و فسادزا بودن توزیع ماده اولیه قیرVb به‌طور رایگان.

مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس:

با تصویب طرح توزیع قیر رایگان از فردا شاهد این خواهیم بود که نماینده از وزیر سؤال بپرسد و وزیر را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تحت فشار قرار دهد که فلان مقدار حواله قیر به من بده تا سوالم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ پس بگیرم.

علی مروی، اقتصاددان:

هنوز جای زخم ارز ۴۲۰۰ خوب نشده که خبر آمد مجلس با عجله تمام و به صورت دو فوریت طرح توزیع قیر رایگان (!) را تصویب کرده. از علل اصلی فساد، قیمت‌گذاری است. چراکه امکان کسب یک کالا در قیمت رانتی توسط نورچشمی‌ها و افراد ذی‌نفوذ را فراهم می‌کند.

امیر سیاح، کارشناس اقتصادی:

پشت پرده این طرح یک رانتخواری بزرگ وکثیف است. شدت این رانت به حدی است که حتی مجلس رانت‌پرور دهم آن را از بودجه حذف و وزیر نفت هم با آن مخالفت کرد.

حسن نوروزی، نماینده مجلس:

اگر بخشی از کشور نیاز به قیر داشته باشد، پیشنهاد توزیع آن می‌بایست از طرف دولت داده شود. دولت این پیشنهاد را در بودجه سالانه ارائه نمی‌کند، اما بعضی از نمایندگان به شکل ناگهانی در اواسط سال طرح توزیع رایگان قیر را عنوان می‌کنند.

احسان خاندوزی، نماینده مجلس:

در صحن علنی نتوانستم نمایندگان را برای رای منفی به طرح قیر رایگان قانع کنم و توجیهاتی برای نیاز راه‌ها و استان‌ها داشتم. با همکاری کارشناسان مشغول تهیه یک پیشنهاد اصلاحی کوتاه هستیم که از مفاسد طرح بکاهد.

پدرام سلطانی، فعال بخش خصوصی:

اگر امارات ۲۰۰ میلیون دلار پول داد که ماهواره مریخ‌پیما به نامش ساخته و فرستاده شود، شما ۶۰۰ میلیون دلار را با مصوبه قیر رایگان به دالان فساد فرستادید.

علی چشمی، اقتصاددان:

از مصوبه قیر رایگان تعجب نکنید. اینها همان کسانی هستند که وقتی در قوه مجریه بودند با بودجه شرکت ملی نفت سالن ورزشی ساختند.

احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام:

اجبار وزارت نفت به تحویل قیر رایگان باعث فسادهای گسترده شده و اصرار برخی نمایندگان مجلس به افزودن این حکم فسادانگیز به لایحه بودجه، تعجب‌برانگیز است. مقدار قابل توجهی از قیرهای تخصیص داده شده، در پروژه‌های عمرانی استفاده نشده است.

۷ دلیل مخالفت با قیر رایگان

جامع‌ترین گزارش در این خصوص را اندیشکده سیاستگذاری اقتصادی تهران منتشر کرده. این اندیشکده ۷ دلیل برای مخالفت با این طرح عنوان کرده:

بر اساس گزارش تفریغ بودجه سالانه کل کشور مقدار قابل توجهی از این قیرها، در پروژه های عمرانی استفاده نشده و این به معنای فساد مدیران دولتی در واگذاری پروژه های عمرانی است.

۱-این طرح منجر به توزیع رانت ۳۶ درصدی برای قیرسازان می‌شود که براساس قانون بودجه سال ۹۸ رقم آن حدود دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است.

۲-ایجاد فساد در زنجیره توزیع که سبب می‌شود پیمانکار مشتریانی در خارج از شبکه برای قیر پیدا کند.

۳-با توزیع قیر رایگان ۸۰ درصد قیر کشور به صورت تهاتری توزیع می‌شود و ۲۰ درصد در بورس کالا.عرضه ۸۰ درصد حجم قیر کشور به صورت رایگان زمینه‌ساز بروز اختلال در بورس کالا است.

۴-حدود ۵۰۰ هزار تن قیر در ایران به دلایل نامشخصی و بدون اینکه در هیچ یک از پروژه‌های عمرانی به کار گرفته شود، گم یا به عبارتی قاچاق شده. یعنی از ۵٫۵ تا ۶ میلیون تن قیر تولیدی

۵- چهار میلیون تن آن از کشور خارج شده و تنها بین ۱٫۸ الی ۲٫۵ میلیون تن قیر صرف مصارف داخلی کشور از جمله راهسازی شده است!

۶-با توجه به نبود نظارت، پیمانکاران انگیزه دارند که قیر مصرفی خود را از قیرهای بی‌کیفیت انتخاب کنند و این باعث افت کیفیت پروژه‌های عمرانی می‌شود.

۷-این شیوه باعث از دست رفتن فرصت رقابتی در حوزه بین المللی می‌شود. چون توزیع قیر و فروش آن در بازارهای غیررسمی با قیمت‌های غیرواقعی، منجر به وقوع جنگ قیمتی در بازارهای داخلی و خارجی قیرمی‌شود و در عمل ایران توان قیمت‌گذاری و اثرگذاری خود در رقابت بین‌المللی را از دست می دهد.