قطع کردن مصرف این دارو خطر مرگ دارد

. عوارض جانبی مصرف دارو

. علائمی ناشی از تغییراتی در تعادل ترشح هورمون‌ها (علائم ترک)

تولید کورتیکواستروئیدها توسط «مکانیسم بازخورد» کنترل می‌شود که شامل غدد فوق‌کلیوی، غده هیپوفیز و مغز می‌باشد و به نام HPAA یا محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - آدرنال معروف است.

آیا استروئیدها ضدالتهاب هستند؟

تحقیقات نشان داده استروئید داروی محرک کورتیزول است که یک هورمون ضدالتهاب طبیعی در بدن می‌باشد و همان‌طور که گفتیم توسط غدد فوق‌کلیوی یا آدرنال ترشح می‌شود. داروهای کورتیکواستروئیدی مصنوعی یا همان کورتون‌ها (پردنیزون، پردنیزولون و خیلی از داروهای دیگر)، معمولاً برای درمان عوارض زیر به کار می‌روند:

. واکنش‌های آلرژیک

. آسم

. آرتریت روماتوئید

. بیماری التهابی روده

مصرف کوتاه‌مدت استروئید معمولاً بدون عوارض خاصی بوده و اغلب درمانی ضروری برای خیلی از عوارض است مانند:

. اگزما

. آلرژی‌ها

. آسم

استفاده از دوزهای بالای داروی کورتون‌دار به مدت چند روز، یا دوزهای پایین‌تر به مدت بیشتر از دو هفته، منجر به افت عملکرد طولانی‌مدت HPAA خواهد شد. مصرف کورتون یا استروئید را نمی‌توان ناگهان متوقف کرد و باید به غدد آدرنال فرصت داد تا به الگوی ترشح نرمال خود برگردد.

علائم ترک مصرف استروئیدها که شامل ضعف، خستگی، کاهش اشتها، کاهش وزن، تهوع، استفراغ، اسهال و شکم درد می‌شوند می‌توانند مشابه علائم خیلی دیگر از مشکلات سلامتی باشند که برخی از آن‌ها واقعاً خطرناک‌اند.

علائم ترک استروئیدها

علائم ترک استروئیدها متفاوت با چیزی است که معمولاً از ترک یک دارو تصور می‌کنید. یعنی مثلاً توقف مصرف پردنیزون باعث نمی‌شود دلتان بخواهد پردنیزون مصرف کنید و این علائم ربطی به علائم ترک اعتیاد ندارند، اما بر جسم اثر می‌گذارند و می‌توانند در عملکردهای بدن اختلالاتی ایجاد نمایند، مانند:

. خستگی مفرط

. ضعف

. بدن درد

. مفصل درد

کم‌کم کاهش دادن مصرف داروی کورتون شاید کاملاً جلوی علائم ترک را نگیرد. ترک استروئید می‌تواند شامل فاکتورهای زیادی شود، از جمله وابستگی روانی به کورتیکواستروئیدها.

افرادی که استروئید مصرف می‌کنند باید لیستی از داروهای خود را در کیف‌دستی‌شان داشته باشند تا در موارد اورژانسی، پرسنل پزشکی از این مسئله آگاه شوند.

مصرف داروهای مکمل هم‌زمان با مصرف استروئیدها ممکن است طی زمان‌های خاصی از تنش‌های عصبی یا فیزیکی (مثلاً عمل جراحی) لازم باشد، حتی تا یک سال بعد از توقف مصرف استروئیدها.

علائم ترک مصرف استروئیدها که شامل ضعف، خستگی، کاهش اشتها، کاهش وزن، تهوع، استفراغ، اسهال و شکم درد می‌شوند می‌توانند مشابه علائم خیلی دیگر از مشکلات سلامتی باشند که برخی از آنها واقعاً خطرناک‌اند

تشخیص علائم ترک استروئید می‌تواند سخت باشد اما اگر بیمار اعلام کند که اخیراً مصرف داروهای کورتون خود را کاهش داده یا قطع کرده است (مثلاً پردنیزون یا پردنیزولون)، تشخیص راحت‌تر خواهد شد.

درمان علائم ترک استروئیدها باید متناسب با شرایط فرد باشد. درمان معمولاً شامل تزریق استروئید می‌شود که طی هفته‌ها تا ماه‌ها کم‌کم کاهش می‌یابد.

پزشکانی که علائم ترک استروئیدها را مداوا می‌کنند شامل پزشکان عمومی، متخصصین غدد درون‌ریز، متخصصین داخلی و ... می‌شوند. درصورتی‌که علائم ترک استروئید زودتر تشخیص داده شده و به طور مناسب مداوا شود، معمولاً مشکلی وجود نخواهد داشت.

می‌توان با مصرف استروئیدها طی مدت‌زمانی کوتاه، جلوی علائم ترک آن را گرفت. بیمارانی که از استروئیدها برای مدت‌زمان طولانی استفاده می‌کنند می‌توانند با کم‌کم کاهش دادن دوز مصرفی تحت‌نظر پزشک معالج خود، جلوی علائم ترک را بگیرند.

مدت‌زمان لازم برای کاهش تدریجی استروئید، بستگی به بیماری تحت درمان، دوز مصرفی و مدت‌زمان مصرف دارو دیگر شرایط پزشکی بیمار دارد. یک ریکاوری کامل چیزی بین یک هفته تا چندین ماه ممکن است زمان ببرد.

پیشگیری از علائم ترک استروئیدها

پزشک معالج شما همان‌طور که گفتیم با کاهش تدریجی دوز و نحوه مصرف استروئید کمکتان می‌کند تا دچار علائم ترک نشوید.

همچنین می‌توانید با راهکارهایی ساده به بدنتان کمک کنید کم‌کم تولید کورتیزول را افزایش بدهد:

. حتماً به‌اندازه کافی بخوابید.

. از موقعیت‌های استرس برانگیز دوری کنید.

. غذاهای سالمی بخورید که شامل چربی‌های اشباع، چربی‌های غیراشباع و ویتامین‌های B5 ،B6 و C باشند.

. مصرف کافئین را کاهش دهید.

و اما چند نکته ...

استروئیدها می‌توانند ریسک ابتلا به عفونت را افزایش دهند. در واقع عفونت در میان افرادی که استروئید مصرف می‌کنند شایع‌تر است؛ زیرا این داروها سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند. یعنی بدن سخت‌تر می‌تواند با عفونت مبارزه کند. ضمناً زمانی که استروئید مصرف می‌کنید، علائم یک عفونت ممکن است در شما چندان آشکار نباشد؛ بنابراین باید بیشتر به مراقبت‌های بهداشتی خود اهمیت دهید تا احتمال ابتلا به عفونت خود را کمتر کنید.

نکتهٔ دیگر هم اینکه مصرف طولانی‌مدت استروئید می‌تواند عوارض جدی داشته باشد، مثلاً پوکی‌استخوان. همچنین استروئید می‌تواند باعث تغییراتی در توزیع چربی در بدن و احتباس مایعات و در نتیجه افزایش وزن شود و ظاهری پف‌کرده به شما بدهد. نازک شدن پوست، ترک‌های پوستی و رشد موی صورت نیز در افرادی که کورتون مصرف می‌کنند معمول‌اند. استروئیدها می‌توانند سبب کم‌خوابی شده و بر خلق و خوی‌تان هم اثر بگذارند؛ بنابراین آن‌ها را خودسرانه مصرف نکنید.