نقطه ضعف خطرناک صنعت ایران

دانش در دنیای پیشرفته امروز به سرعت در حال تبدیل شدن به مزیت رقابت اصلی میان صنایع مختلف است. تکیه به دانش فنی روز می تواند برگ برنده ای برای صنایع باشد تا با پشت سر گذاشتن دیگر رقبا سهم بازار خوبی را از آن خود کنند. اما تولیدکنندگان و صنعتگران کشور ما تا چه اندازه به دانش فنی روز نزدیک هستند؟ برای دریافت پاسخ این سوال گفتگویی را با رضا حمزه لو عضو سابق اتاق بازرگانی ایران ترتیب داده و نظر وی را در این خصوص جویا شده ایم که در ادامه مطالعه خواهید کرد. با گسترش نیوز همراه باشید.

حمزه لو در ابتدای این گفتگو اظهار داشت: متاسفانه در کشور ما تولیدکنندگان و صنعتگران بدون توجه به داشتن دانش فنی و صرفا با در اختیار داشتن سرمایه و مواد اولیه اقدام به تولید می کنند. دانش فنی روز بخش قابل ملاحظه ای از موضوع رشد صنعتی و تجاری سازی صنعتی را در دل خود حل می کند. متاسفانه بسیاری از بخش های صنعتی کشور ما از دانش و تکنولوژی گذشته استفاده می کنند و از دانش فنی به‌روز غافل هستند. این موضوع یکی از موانع اصلی رشد صنعتی در کشور است. به عنوان مثال ما هر چقدر هم به صنایع انرژی‌بر بسیار بالا با راندمان تولید پایین، منابع مالی تزریق کنیم این صنایع نمی توانند به عنوان پیشران موتور محرکه صنعت شوند.

هزینه برای کسب علم

وی افزود: این موضوع به این معنی است که ما تولیداتی را انجام می دهیم که از نظر راندمان و عملکرد، قیمت تمام شده و نحوه بهره برداری مشابه رقبا نیست و از  همین جهت قادر به تجاری سازی هم نیستند. تولید کننده باید محصولی را تجاری سازی کند که در بازار خریدار داشته باشد. بازار هم به دو مولفه بسیار اساسی کیفیت و قیمت، دقت ویژه ای دارد. بنابراین گام اول برای رفع موانع رشد صنعتی توجه به دانش و تکنولوژی روز و تولید محصولاتی با کیفیت خوب و قیمت تمام شده است.  یکی از راهکار هایی که می توان از طریق آن به طور مشخص، سازمان یافته و قانونمند توجه به دانش روز را مورد توجه قرار داد این است که در لایحه های بودجه سالانه مبلغی را برای تحقیقات کاربردی پیش بینی کنیم. این موضوع موجب خواهد شد که در سطح کشور و در بخش های دولتی، عمومی و خصوصی برای کسب علم هزینه شود.

به مزیت صنایع توجه کنیم

عضو سابق اتاق ایران همچنین در ادامه به لزوم انتخاب صنایعی که در کشور مزیت نسبی به منظور تولید دارند اشاره کرد و گفت:‌ ممکن است ما در برخی صنایع به دانش روز نیز دست پیدا کنیم اما بنا به دلایل متفاوت مزیتی در تولید آن ها نداشته باشیم. در همین خصوص باید در طرح های آمایش سرزمینی این موارد و مزیت ها را شناسایی کنیم و با اولیت بندی به سراغ صنایع برویم. کشور ما از نظر ذخایر زیرزمینی و معدنی و... از امکانات خدادادی بهره برده است. نیروهای انسانی دانشمندی که به این حوزه ها نیز مرتبط هستند در کشور وجود دارند. حال اگر ما به سراغ صنایعی برویم که به مواد اولیه مورد نیاز خود وابستگی دارند نیز مسیر را به اشتباه رفته ایم. چراکه هر چقدر در این صنایع سرمایه گذاری کنیم باز هم نتیجه مورد نظر را دریافت نخواهیم کرد.

حمزه لو گفت: ما در تولید آلومینیوم سرمایه گذاری سنگینی انجام داده ایم. اما نباید فراموش کرد که ما از نظر مواد اولیه مورد نیاز صنعت آلومینیوم جزو کشورهای فقیر به حساب می آییم. بنابراین مجبوریم که مواد اولیه مورد نیاز این صنعت را باید از دیگر کشورها تامین کنیم. به عبارتی می توان گفت ما سرمایه گذاری کلانی را در حوزه ای انجام داده ایم که منابع اصلی آن را در اختیار نداریم. امروزه ما به دلیل تحریم ها و مسائل پیرامون آن قادر به تامین مواد اولیه مورد نیاز در صنعت آلومینیوم نیستیم و در نتیجه به هدف کلانی که برای  تولید آن سرمایه گذاری کلان کرده ایم نرسیدیم.

انتخاب درست بازارهای صادراتی

وی در ادامه گفت: سوق دادن منابع مالی به دانش و مزیت های نسبی کشور یک هنر است. در یک امر توسعه ای اینکه کدام یک از طرح ها نرخ بازگشت سرمایه سریع تری دارد و در بازار بیشتر مورد پسندتر است نکته ای مهم است که در مدل های مالی باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

عضو سابق اتاق ایران در پایان گفت: ما باید برسی کنیم و ببینیم کدام بازارها، بازارهای هدف هستند. یکی از آنها بدون شک بازار داخلی است. اما نباید فراموش کرد که تولیدکنندگان باید با نگاه بین المللی تولید ملی داشته باشند. برای اتفاق نیز لازم است که ما بازارهایی که به آنها دسترسی داریم را بررسی کنیم.