اتفاق ویژه برای صنعت خودروی ایران در راه است

موسسه تحقیقاتی فیچ که یکی از سه موسسه معتبر اعتبارسنجی در جهان است در گزارشی به تحلیل و بررسی صنعت خودروی ایران در فصل سوم سال ۲۰۲۱ و همچنین پیش‌بینی ۱۰ ساله این صنعت پرداخته است.  این موسسه در گزارش خود با تحلیل روندهای ساختاری تولید و فروش خودرو در ایران، چشم‌انداز مثبتی از صنعت خودروی کشورمان در صورت احیای توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا، متصور شده است.

پیش بینی حاضر با توجه به روند ساختاری تولید و فروش و نیز با چشم‌اندازی مثبت از احیای توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا در نظر گرفته شده است.

براساس این گزارش، چشم‌انداز رشد قوی برای تولید و فروش و نیز قرار داشتن ایران در جایگاه بزرگترین کشور تولیدکننده خودرو در خاورمیانه، از نقاط قوت این صنعت در نظر گرفته شده است. در مقابل، سختگیری در برابر بازگشت مجدد خودروسازان خارجی، قدیمی بودن تجهیزات و فناوری و کیفیت نامناسب برندهای داخلی به دلیل عدم وجود رقابت، از نقاط ضعف این صنعت محسوب می‌شود.

به نظر می رسد، با افزایش احتمال توافق هسته ای جدید بین ایران و ایالات متحده پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۱، چشم‌انداز فروش خودروهای ایرانی تقویت خواهد شد؛ اما خاطرنشان می‌کنیم اگر توافق جدید در سال ۲۰۲۱ امضا شود، منجر به سود چشمگیر فروش خودرو صرفاً از سال ۲۰۲۲ به بعد خواهد شد.

فرصت‌ها و تهدیدها

فرصت‌های مهم، شامل اتکای فزاینده به برون‌سپاری قطعات و لوازم یدکی، هدفگذاری افزایش صادرات و طرح نوسازی ناوگان جادهای و شهری ایران از دیگر موضوعاتی است که فرصت بهره‌مندی تولیدکنندگان خودروهای تجاری از بازار را فراهم می‌کند. در مقابل، مهمترین تهدیدها نیز بی‌ثباتی سیاسی و از بین رفتن قدرت خرید مصرف‌کنندگان در نتیجه تحریم‌های بین‌المللی است.

تولید و فروش

برآوردها حاکی از کاهش ۶,۲۲ درصدی مجموع فروش خودرو و ۱,۱۳ درصدی تولید کل خودروها طی سال گذشته است؛ اما با افزایش احتمال توافق هست های جدید در سال ۲۰۲۱، پیش‌بینی می‌شود که فروش و سودآوری خودروسازان از سال ۲۰۲۲ افزایش یابد.

در مورد فروش، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۱ ، فروش خودرو در کشور به میزان ۳,۱۳ درصد افزایش یافته و این رشد در سال ۲۰۲۲ به ۱,۲۵ درصد برسد. اگرچه در پرتو روابط حساس با ایالات متحده، نهایی نشدن نتیجه مذاکرات و ریسک بازار جهانی نفت، هنوز عدم قطعیت‌های زیادی در مورد چشم‌انداز صنایع خودروسازی وجود دارد.

در مورد تولید، برآوردها حاکی از افزایش ۱,۱۹ درصدی تولید در سال ۲۰۲۱ است؛ همچنین پیش‌بینی می‌شود که متوسط رشد سالانه تولید خودرو در ایران در سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۰ با هدف قرار دادن «دستیابی به تولید سالانه حدود ۲,۵ میلیون دستگاه در سال تا پایان سال ۲۰۳۰ » معادل ۵,۱۲ درصد باشد.

خودروهای سواری

در واکنش به ناتوانی در تأمین قطعات که مانع تولید خودرو توسط خودروسازان داخلی است و نیز ناتوانی تأمین کنندگان داخلی خودرو در تحویل سفارشات و برآورده کردن تقاضای خودروهای جدید، به ویژه خودروهای اروپائی، برآوردها حاکی از آن است که در سال ۲۰۲۰ ،فروش خودروی سواری ایران به میزان ۵,۲۲ درصد و تولید خودروی سواری نیز به میزان ۹,۱۲ درصد کاهش یافته است.

 اما با هدفگذاری افزایش کیفیت خودروهای داخلی و نیز احیای هزینه‌های مصرف‌کنندگان به دنبال پیشرفت مذاکرات هسته ای، پیش بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۱ فروش خودروهای سواری با افزایش ۱۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به جایگاه خود برگردد و تولید خودروی سواری نیز به میزان ۵,۱۹ درصد افزایش یابد.

شاخص ریسک به بازده صنعت

خوش‌بینی بر سر پیوستن مجدد ایالات متحده به توافق هسته‌ای، جاذبه بازار ایران را که تولیدکننده بومی خودرو است زیادتر می‌کند و این کشور را در جایگاه اول جذابترین بازار در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا قرار می‌دهد. در صورت وقوع یک برجام جدید، پروفایل ریسک‌های عملیاتی کشور بهبود خواهد یافت و امکان واردات اکثر قطعات خودرویی مورد نیاز فراهم شده و بنابراین تولید خودرو در پنج سال بعدی به تدریج افزایش خواهد یافت.

رتبه نخست تولید خودرو در منطقه

به طور کلی ایران با امتیاز ۲,۴۶ در شاخص ریسک به بازده تولید خودرو در بین چهار کشور منطقه (شامل مراکش، مصر و الجزایر و ایران) رتبه نخست و در بین پنجاه و هفت کشور جهان، رتبه ۳۵ را کسب کرده است؛ همچنین با بهبود چشم انداز فروش خودرو و کاهش ریسک‌های خاص کشوری در نتیجه چشم‌انداز مثبت توافق هسته ای، در شاخص ریسک به بازده فروش خودرو، ایران با امتیاز ۵,۴۵ در میان ۱۷ کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، رتبه ۸ و در بین ۱۲۵ کشور جهان رتبه ۷۴ را به خود اختصاص می‌دهد.