زنگ خطر برای تولید در آغاز سال ۱۴۰۰

ارزیابی از بنگاه‌های بخش صنعت نشان دهنده آن است که در سی‌امین گزارش طرح شاخص مدیران خرید بخش صنعت، نسبت به ماه قبل ۱.۰۴ واحد کاهش داشته است. هر چند عدد ثبت شده برای اسفند ماه بر شرایط نسبتا مساعد این بخش دلالت دارد اما نکته قابل‌تأمل در گزارش شامخ اسفندماه، کاهش قابل‌ملاحظه شاخص انتظارات تولید برای فروردین‌ماه ۱۴۰۰ است که زنگ خطر افت تولید در شرایط تعطیلی نوروزی و شیوع دوباره بیماری کووید ۱۹ در سراسر کشور را به صدا درآورده است.

با توجه به عدد به دست آمد در اسفند ماه می توان گفت که بنگاههای صنعتی از رکود خارج شده اند اما نکته قابل تامل این است که آیا این عدد برای فرودین ماه نیز حفظ خواهد شد.

پرسشی که در پاسخ به آن می توان به نظر مدیران خرید اشاره کرد، براساس ارزیابی های صورت گرفته شاخص «انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده» افت چشمگیری داشته که این امر نشان دهنده آن است که مدیران خرید به تداوم این روند در فروردین ۱۴۰۰ خوش بین نیستند. شاخص «انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده» عدد ۴۴.۲۲ واحد را پیش بینی کرده اند که این عدد به معنی بازگشت رکود به بنگاههای تولیدی است. بیشترین کاهش این شاخص در رشته فعالیت‌های سایر صنایع و صنایع فلزی پیش‌بینی شده است.

در جریان استخراج شاخص مدیران خرید، اگر عدد شاخص بیش از ۵۰ باشد، نشان دهنده این است که اقتصاد به سمت توسعه در حرکت است. اما اگر هر رقمی کمتر از ۵۰ باشد، به معنی قرار گرفتن اقتصاد در مسیر انقباض و رکود است.

به گزارش مدیران خرید طبق روال هرساله کاهش در فعالیت‌ها در فروردین به‌طورمعمول وجود دارد و از سوی دیگر ماه رمضان و همچنین تعطیلات بسیاری از کسب‌ و کارها به دلیل گسترش مجدد کووید ۱۹ بر این رکود تأثیرگذار است.

براساس ارزیابی های صورت گرفته شاخص «مقدار تولید محصولات» در بخش صنعت در اسفند ماه (۵۶.۱۵) واحد بوده که رونق اکثر فعالیت‌های صنعتی را نشان می‌دهد. افزایش تقاضای در اسفندماه در افزایش تولید کسب‌وکارهای بخش‌های صنعتی در این خصوص اثرگذار بوده است.

از سوی دیگر شاخص «میزان سفارشات جدید مشتریان» نیز در اسفند ماه (۶۲.۱۸) واحد ثبت شده است. این عدد با توجه میزان مشابه آن در ماه پایانی سال گذشته که تقاضا تحت تأثیر رکود ناشی از کووید ۱۹ بسیار کاهش یافته بود، افزایش تقاضا در همه رشته فعالیت‌های بخش‌های صنعتی را در این ماه نشان می‌دهد که این تقاضا با توجه به افزایش میزان صادرات، هم ناشی از تقاضای داخلی و هم خارجی است.

براساس ارزیابی های صورت گرفته «شاخص موجودی مواد اولیه خریداری شده» بار دیگر کمتر از ماه قبل شد و در اسفندماه (۴۹.۴۲) واحد اندکی نسبت به بهمن (۵۰.۹۳) کاهش داشته است، این در حالی است که این شاخص در بهمن برای اولین بار طی ۲۹ ماه گذشته عدد بالای ۵۰ را تجربه کرده بود.

 اما عدد ثبت شده برای «شاخص قیمت خرید مواد اولیه» که می تواند هزینه های تولید را کاهش دهد در اسفند ماه نسبت به بهمن ماه رشد بالایی داشته و به (۷۹.۹۸) رسیده است این رشد در حالی در اسفند ماه ثبت شده که طی ماه‌های گذشته کمی از شدت افزایش آن کاسته شده بود.

شاخص «میزان صادرات کالا» نیز براساس ارزیابی های صورت گرفته عدد (۵۲.۶۶) است که نسبت به ماه قبل افزایش داشته است بطوریکه طی ۳۰ ماه گذشته بیشترین مقدار خود را به ثبت رسانده است و برای دومین ماه پیاپی توانسته واحد بیش از ۵۰ را ثبت کند و بالاترین رکورد خود را از ابتدای شروع طرح به ثبت رساند. در این میان به ترتیب صنایع نساجی، فلزی و شیمیایی بیشترین مقدار شاخص صادرات کالا را داشته‌اند.

به‌طورکلی در اسفندماه وضعیت همه رشته فعالیت‌های صنعتی بهتر از ماه قبل بوده است و شاخص بالای ۵۰ را ثبت کرده‌اند. اما برای ماه آتی کاهش در تولید به‌غیراز صنایع نساجی، کانی غیرفلزی و پوشاک و چرم کاهش در تولید فروردین‌ماه را به‌ویژه با گسترش مجدد همه‌گیری و آغاز ماه رمضان پیش‌بینی می‌کنند. همچنین بر اساس نظر اکثر فعالان اقتصادی همراه با قیمت‌گذاری‌های جدید و همچنین افزایش سطح حداقل حقوق و دستمزد، افزایش قیمت‌ ها در اکثر فعالیت‌ها برای ماه‌های آتی قابل پیش‌بینی است.