صنعت نحیف گردشگری را دریابید / ۲۰ درصد رسانه ها در حوزه گردشگری فعال هستند

بازاریابی در صنعت گردشگری در دوره‌های مختلف بر اساس رسانه‌هایی که در دسترس متولیان این صنعت بوده، انجام می‌شود. رسانه‌های جدید مانند شبکه‌های اجتماعی به دلیل قابلیت و گستردگی این رسانه‌ها و فرصت انتشار و اشتراک‌گذاری، فرصت‌های مناسبی را برای شیوه‌های جدید بازاریابی در اختیار  می‌گذارد. رسانه‌ها می‌توانند نقش بسزایی داشته باشند و  فرصت‌های بالقوه به فعل تبدیل کنند. در حال حاضر این صنعت مظلوم واقع‌شده است. فعالیت‌های گسترده در این صنعت پول‌ساز نیز در بسیاری موارد موردحمایت و توجه واقع نشده است. برای آسیب شناسی و بررسی مشکلات صنعت گردگشری، خبرنگار گسترش نیوز گفتگویی با مهدی خاکی فیروز کارشناس صنعت گردشگری و صنایع دستی داشت. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.

مهدی خاکی فیروز کارشناس صنعت گردشگری و صنایع دستی در خصوص نقش رسانه‌ها گفت: رسانه‌ها دارای تنوع زیادی هستند که متأسفانه صنعت گردشگری از پشتیبانی رسانه‌ای برخوردار نیست. بخشی از رسانه‌ها باید در خصوص گسترش صنعت گردشگری فعال باشند و بخشی دیگر در خصوص سیاست‌گذاری  و استراتژی‌های کلانی که نظام حکمرانی  آن‌ها را تائید می‌کند و اثر گذاری آن را بررسی کند. رسانه‌های در این حوزه‌ها به‌صورت جدی دنبال نمی‌کنند.

وی در خصوص  نقش بلاگرهای طبیعت‌گردی و رسانه‌های اجتماعی در گسترش صنعت گردشگری افزود: در حوزه معارفه جاذبه‌های گردشگری، رسانه‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی نقش خیلی خوبی دارند. بلاگرها نیز در معرفی جاذبه‌های گردشگری کشور نقش خوبی را ایفا کردند. بخصوص در حوزه طبیعت‌گردی توانسته‌اند این حوزه را گسترش دهند و فعال کنند.

خاکی فیروز در خصوص نقش سینما در حوزه گردشگری بیان کرد: در حوزه صنعت سینما ارتباط بین‌المللی بسیار ضعیف است و تولیدات و لوکیشن‌های سینمایی ایران در اختیار سینماها و صنعت ساخت فیلم‌های خارجی قرار نمی‌گیرد. در این حوزه به‌صورت جدی دچار چالش هستیم. ضمن اینکه فیلم‌های ساخت ایران پخش جهانی مؤثری ندارد در این خصوص اثربخشی خوبی نداشته‌ایم. این در حالی است که ما در مجاورت کشور ترکیه هستیم و ترکیه به‌خوبی توانسته از این ظرفیت استفاده کند. مسئله مهم این است که صنعت گردشگری ما با تفکیک و تفاضل رشد نمی‌کند و زیرساخت‌ها باید فراهم شود.

این کارشناس حوزه گردشگری تاکید کرد: در خصوص هتل‌سازی پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم ولی در حوزه هتلداری و استانداردها و مدیریت هتل‌ها، کشور ضعیفی هستیم. ممکن است به لحاظ تعداد ستاره‌های هتل‌ها قابل‌قبول باشیم ولی میدانیم که این ستاره‌ها در ایران و در مقایسه با کشورهای دیگر استاندارد یکسانی ندارند و هتل پنج ستاره ایران کیفیت مشابه هتل پنج ستاره کشور دیگر ندارد. ازنظر مصرف‌کنندگی در کیفیت پایینی هستیم. در حوزه روادید، روابط و سهولت سفر به ایران باید اقدامات جدی‌تر صورت گیرد.

خاکی فیروز در ادامه گفت: متأسفانه وزارت خارجه بحث روادید را به‌صورت پیمان‌های دوجانبه مدنظر قرار می‌دهد. یعنی اگر کشوری روابط را تسهیل کند و مشاوران گردشگری نیز انجام شود؛ دوطرفه خواهد بود، درحالی‌ که ما مقصد گردشگری هستیم و  باید احتیاط کنیم و تسهیلات لازم جهت ورود توریست به ایران را فراهم کنیم.  باید بدون توجه به این باشد که کشور مقابل هم برای ایرانی‌ها چنین تسهیلاتی را فراهم خواهد کرد یا خیر. در هر حالت  ما نباید فرصت خودمان را از دست بدهیم. این موضوع در رسانه‌ها خیلی بررسی نمی‌شود و حتی سامانه مربوط به وزارت خارجه بسیار ضعیف عمل کرده بود و با  دردسر و مشکلات زیادی همراه بود. چراکه درباره همین مشکلات خیلی نقد و بررسی صورت نمی‌گرد.

وی افزود: درزمینهٔ ناوگان و حمل‌ونقل‌ها نیز مشکلات عدیده‌ای وجود دارد.  به‌طور مثال ناوگان هوایی به نسبت وضعیت خوبی را دارد. ناوگان هوایی در دسترس ۹۰ درصد دراختیار نیازهای  داخلی است.  ولی برای جذب توریست‌های خارجی ناوگان مناسب و مساعد نیست و این موضوعات انتظار می‌رود از رسانه‌ها دنبال شود.

این کارشناس گردشگری در انتها با اشاره به نقش اساسی رسانه‌ها در اشاعه افکار مثبت و فرهنگ‌سازی و جذب توریست بیان کرد: رسانه‌ها نیز مانند هر صنعت دیگری گردش مالی خاص خود را دارند. اگر فضای مناسب برای آن‌ها وجود نداشته باشد  وارد یک صنعت نخواهد شد. خب متأسفانه به خاطر سیاست‌های حوزه صنعت نشر و نامتعارف بودن دستمزدها و هزینه کاغذ و چاپ و محدودیت‌هایی که برای اینترنت موجود است هزینه رسانه‌ها بسیار بالا است. بنابراین صفحات اختصاصی را به‌جاهایی  واگذار می‌کنند که گردش مالی داشته باشد. رسانه‌های حوزه گردشگری متأسفانه که قبلاً فعال بودند به‌نوعی از این بازار عقب‌نشینی کردند.

خاکی فیروز با اشاره به رسانه‌های تخصصی گذشته و فعالیت خوب این رسانه‌ها در حوزه گردشگری در توسعه و فرهنگ‌سازی جذب توریست بیان کرد: ما اگر به حدود ۱۸ سال برگردیم که اوج فعالیت‌های گردشگری بود حدود ۱۵ ماهنامه و ۳ تا ۴ هفته‌نامه چاپی داشتیم و ۱۶ صفحه روزنامه چاپ می‌شد. همچنین دو خبرگزاری فعال در این حوزه داشتیم. در بازه ۱۵ سال ما بجای اینکه شاهد رشد و افزایش کمی و کیفی مجموعه‌ها باشیم ظرفیت‌ها بشدت کاهش پیدا کرده و شاید با یک ارزیابی شتاب‌زده حدود ۸۰ درصد بازار رسانه‌ها کوچک‌تر شده است. یعنی ما با ۲۰ درصد ظرفیت ۲۰ سال قبل در حال تعاملات رسانه‌ای هستیم. این‌یک بازی دوطرفه است یعنی هرچقدر حوزه صنعت کوچک‌تر می‌شود رسانه‌ها کم‌توجه‌تر می‌شوند و هر چه رسانه‌ها کم‌توجه تر شوند صنعت گردشگری هم با مسائل و محدودیت‌ها مواجه خواهد شد و این زنجیره بجای توسعه رو به محدودیت است.

وی در انتها اظهار داشت: توصیه من به فعالان رسانه این است که خیلی چشم‌انداز مالی خود را با دولت دنبال نکنند چون اسپانسرهای دولتی محدودیت‌ها و معذوریت‌های محتوایی به وجودمی آورند. به بخش خصوصی نیز توصیه می‌کنم که در ارتباط با رسانه‌ها محدود به معرفی تور و اقامتگاه‌ها نکنند. در واقع کمک کنند که رسانه‌های تخصصی در حوزه گردشگری فراتر از خدمات شرکت‌ها باشند یعنی اکوسیستم رسانه‌ای صنعت گردشگری را کمک کنند تا توسعه پیدا کند تا بتوانند کلان مشکلاتشان را مرتفع کنند. در حوزه همکاری و تعامل مشترک که چند مجموعه باید تعامل کنند تا کمپ‌های بزرگی را راه‌اندازی کنند  و آن‌ها را دعوت به همکاری کنند. خیلی از مشکلات را درون شرکت می‌خواهند حل کنند در این حالت خیلی از رسانه‌ها نمی‌توانند رشد کنند و راهگشا باشند. در بخش خصوصی و خود مشکلات شرکت‌ها به شکل زیربنایی و ریشه‌ای است و حل نمی‌شود و صنعت به حالت غیر شکفته تبدیل می‌شوند و به حالت نیمه فعال تبدیل خواهد شد.