نخبگان با رفتارهایشان جامعه را به بالندگی می رسانند

نخبگان سمبل طرز تفکر و وجود علم و عمل در جوامع هستند و با توجه به جایگاهی که دارند می توانند در سرنوشت ملتها موثر باشند. کشور ما نیز یکی از کشورهای نخبه پرور جهان بوده و هست. تربیت دانشمندان مطرحی مانند ابوعلی سینا که هنوز کتب شان در دانشگاه های برتر بزرگ دنیا تدریس می شود، منحصر به تاریخ ایران نبوده و همچنان ایران اسلامی با تربیت نخبگان در عرصه های مختلف موجب حیرت جهانیان شده است. نخبگان ایرانی امروزه بخصوص در زمینه های صنایع هوافضا، دفاعی ، هسته ای و ژنتیک موجب حیرت همگان شده اند و در شرایطی که ایران تحت ظالمانه ترین تحریم های غرب علیه ایران ، نیازمندیهای کشور را در این زمینه ها تامین کرده اند.

اما نباید تاثیرگذاری نخبگان منحصر به این ابعاد علمی و فناوری باشد بلکه ما انتظار داریم نخبگان در بحران های اجتماعی کشور نیز خضوری پررنگ داشته و در کنار نظام و مردم قرار گیرند.

مقام معظم رهبری، در دیداری که اخیرا با تعدادی از نخبگان کشور داشتند در این رابطه فرمودند: نخبه‌ علمی و اساساً دانشگاه، جزو ارکان پیشرفت کشورند؛ یعنی یک رکنِ مهمّ پیشرفتِ کشور، دانشگاه و در دانشگاه هم عمدتاً نخبگان علمی هستند.

در میان نخبگان حوزه های مختلف، نخبگان دانشگاهی و دانشجویان، نه تنها به لحاظ فکری بلکه به دلیل حضور قشر جوان کشور از اهمیت خاصی برخوردار بوده و همواره کانون رویدادهای مهم و تاثیرگذار کشور بوده اند.

ما برای شناخت نقش نخبگان باید ابتدا تعریف مشترکی از مفهوم نخبه داشته باشیم. صاحب نظران ایرانی و اندیشمندانی که در حوزه نخبگان کار می کنند تعاریف زیادی در رابطه با تعریف نخبگی عنوان کرده اند ولی جمع بندی تمام آنها این است که نخبگان افرادی هستند که از نظر فکر، اندیشه، آینده نگری، دور اندیشی و توانایی های فردی و ادراکی خلاقیت منحصر به فرد و استثنایی دارند و بدین سبب توسط جامعه خود برگزیده می گردند. در حقیقت نخبگان به سبب ویژگی هایشان از امتیازات فکری و اکتسابی و آموزه های برتری نسبت به جامعه برخوردار بوده و قابلیت بهره گیری از این توانایی را دارند پس نخبگان افرادی برگزیده اند و به گونه ای می اندیشند که در قالب ارزش های مثبت خودشان را ممیز می کنند لذا اگر کسی خودش را در اندیشه منفی و ... ممیز کرد در این تعریف نمی گنجد.

در حقیقت علت اینکه نخبگان برجسته می شوند میزان تاثیرگذاری آنهاست. تاثیرگذاری در حوزه تولید، گسترش علم، فرهنگ، تکنولوژی، آینده نگری و پیش بینی مسائل و ... است. مطمئنا آن فردی که در این شاخص ها برجسته می شود حتما کارآفرین است. خلاقیت، بلوغ فکری و هوش دارد و در راستای گسترش نوآوری به نوعی به رشد و سرعت بخشیدن به توسعه علم و دانش کمک می کند تا جامعه انسانی را بارور شود. در حقیقت نخبگان با رفتارهایشان جامعه را به بالندگی می رسانند .

به گفته این مدرس دانشگاه ما وقتی صحبت از این می‌کنیم که نخبگان جامعه را به بالندگی می رسانند ، در حقیقت تغییر مثبت در جامعه می دهند.

وقتی ما جامعه را مبتنی بر نخبگان یا نخبگی اداره می کنیم، ( با تعریف فوق الذکر ) ، یعنی به بسط و توسعه ارزش های مثبت جامعه مثل میهن دوستی، نوع دوستی، کمک به دیگران ، توسعه اخلاقیات، بسط علم و دانش جامعه، بالندگی حوزه علمی جامعه، افزایش انگیزه های مثبت شهروندان، برابری و کاهش طبقات اجتماعی و افزایش اعتماد مردم کمک می کنیم رشد کند. بنابراین نخبگان در حوزه مهندسی فرهنگی تاثیرگذار هستند. یعنی در تقویت و توسعه ارزش های مثبت جامعه موثر هستند.

نخبگان وظیفه دارند ارزش های مثبت را در جامعه توسعه دهند در حقیقت به بالندگی جامعه کمک کنند. شرایط امروز جامعه ما واقعا می طلبد که نخبگان نقش بیشتری در اطلاع رسانی ، تعیین خط مشی سایر افراد جامعه برای حرکت بسوی آینده ایفا کنند.

در درجه اول ما باید بین سلبریتی و نخبه در جامعه تمیز قائل شویم. ممکن است در بین سلبریتی ها احیانا نخبگانی باشند اما سلبریتی لزوما نخبه نیست. پس اگر یک سلبریتی، حرفی زد یا کاری کرد ، خط مشی گذاری نکرده است. اما به علت کم کاری ما در حوزه های رسانه و  اشاعه علم توسط نخبگان، بعضا این مفاهیم در جامعه اشتباه تعبیر شده و موج ایجاد می کند.