ناترازی انرژی و چالش‌های صنایع‌معدنی
امین صفری-فعال و کارشناس معدن
چند سالی است که برای تامین برق با مشکلات متعددی روبه‌رو شده‌ایم و این بحران در سال‌های اخیر بیش از پیش خود را عیان کرده است. کمبود برق و آسیبی که به بخش تولید وارد می‌کند، کاملا روشن است. سال گذشته، واحدهای صنایع‌معدنی حدود یک ماه با قطعی کامل برق روبه‌رو بودند و حدود ۲ ماه هم با محدودیت‌های زمانی به کار خود ادامه دادند. این شرایط در عمل می‌تواند بخش زیادی از تولید، یعنی چیزی در حدود یک‌دوازدهم تا دودوازدهم تولید سالانه را تحت‌تاثیر قرار دهد و بازدهی شرکت‌ها و تعهدات صادراتی و امور برنامه‌ریزی‌شده دیگری را هم دچار چالش کند.
به این ترتیب، تداوم وضع موجود با شعار سال که رشد تولید است، هماهنگ نیست.امروز مصرف برق کشور چیزی در حدود ۷۰ هزار مگاوات و البته این عدد در زمان‌های مختلف در طول سال متغیر است. احتمالا میزان تولید هم چیزی در همین حدود است و وقتی به زمان پیک مصرف می‌رسیم و عدد مصرف کمی بالاتر می‌رود، با مشکل روبه‌رو می‌شویم. در برنامه ۵ سال ششم توسعه تاکید شده بود که سالانه حدود ۵ درصد افزایش ظرفیت ایجاد شود که در مجموع باید چیزی در حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار مگاوات می‌شد، اما در کل این زمان، توانستیم ظرفیت را چیزی در حدود ۱۰ هزار مگاوات افزایش دهیم که به‌معنای عقب‌ماندگی است و اگر برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری نشود، ممکن است این عقب‌ماندگی در ۵ سال بعدی هم ادامه یابد و به این ترتیب، ناترازی نه‌تنها جبران نمی‌شود، بلکه افزایش پیدا می‌کند و شرایط بحرانی‌تر خواهد شد.بخش صنعت، حوزه بسیار مهمی است و تاثیرات فراوانی بر شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد و تاثیرات شگرفی بر خانواده‌ها و معیشت آنها می‌گذارد، اما اینکه انتظار داشته باشیم بخش خانگی را خاموش کنیم تا صنعت کار کند و نتایج بلندمدت آن را در آینده خانواده‌ها درک کنند و از آن بهرمند شوند، راه‌حلی درست و در واقع، عملی نیست.
اگر بخواهیم با نگاهی کلان‌تر به موضوع نگاه کنیم، به‌طورقطع بخش خانگی اولویت دارد. با این وصف، صنعت برق باید روش‌های هوشمندانه‌تری را جایگزین کند که اگر قرار بر این شد که بخش خانگی با محدودیت‌هایی روبه‌رو شود، به‌نحوی باشد که آسیب‌های کمتری ببیند و سبد خانوار را تحت‌تاثیر قرار ندهد.یکی از روش‌های هوشمندانه مدیریت مقطعی استفاده از اینترنت‌اشیا است که امروزه در دنیا مورداستفاده است و می‌تواند با کمک آن بخش‌هایی از برق خانگی به‌صورت هوشمند قطع شود و جریان برق در دیگر بخش‌های مهم‌تر برقرار باشد. به‌عنوان مثال، ممکن است در فصل تابستان با استفاده از اینترنت‌اشیا و روش‌های هوشمند در ساعاتی از شب که هوا خنک‌تر است، فقط جریان برق کولرها و اسپیلت‌ها را قطع کند؛ این روش‌هایی که امروزه در دنیا مرسوم است، اما ما هنوز تا دستیابی به آن فاصله داریم.
در واقع، دولت تا امروز انواع و اقسام راهکارهای مقطعی را به کار گرفته و با آزمون و خطا به روش‌هایی دست پیدا کرده است. برای مثال، در دوره‌ای از سال بخش‌هایی از صنعت را تعطیل و گاهی صنایع یا بخش‌های خانگی را با محدودیت‌های مصرف روبه‌رو می‌کنند. به‌طورکلی، راه‌حل‌های مقطعی همین است و اینکه انتظار داشته باشیم بدون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی بتوانیم با راه‌حل‌های مقطعی از کمبود نجات پیدا کنیم، مغایر با قوانین بدیهی است و غیرممکن است. مسکن‌های مقطعی همواره موردتوجه قرار داشته‌اند، اما نتیجه رضایت‌بخشی به بار نمی‌آورند. واقعیت این است که توسعه صنعت برق به ۲۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد و باید زمان هم صرف شود تا ضعف‌ها جبران شوند، بنابراین باید وزارت نیرو برنامه داشته باشد و سرمایه‌گذاری جذب و زمان صرف تا ناترازی‌ها را جبران کند. اینکه ما توقع داشته باشیم ناترازی موجود با تصمیمات مقطعی برطرف شود، ممکن نیست./روزنامه صمت
ارسال نظر