نفت ۱۰۰ دلاری یک رویای دست نیافتنی

بیش از یک هفته است که قیمت نفت در محدوده ۴۰ دلار که از نظر روانی اهمیت زیادی پیدا کرده، در حال نوسان است. پس از سپری شدن بدترین مقطع سقوط قیمتهای نفت، به نظر می‌رسد که توافق کاهش تولید اوپک پلاس به خوبی در حال اجرا است و تولیدکنندگانی مانند عراق، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، نیجریه و آنگولا که عملکرد ضعیفی داشتند هم تلاش خود را برای بهبود پایبندی به این پیمان افزایش داده‌اند و امیدها نسبت به متوازن شدن مجدد بازار تقویت شده است. با این حال برخی از کارشناسان معتقدند که این تازه نقطه شروع است و قیمتهای نفت به زودی به سطح بالایی صعود خواهند کرد.

تحلیلگران جی پی مورگان قیمت نفت مورد پیش‌بینی را دو برابر کرده و انتظار دارند که نفت به دلیل کمبود عرضه به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند.

کریستین مالک، مدیر بخش تحقیقات نفت و گاز منطقه اروپا، خاورمیانه و افریقای جی پی مورگان بر خوش‌بینی خود نسبت به دورنمای قیمت نفت تاکید و پیش‌بینی کرده که قیمتهای نفت ممکن است به دلیل کاهش چشمگیر هزینه سرمایه از سوی تولیدکنندگان، به ۱۹۰ دلار در هر بشکه جهش پیدا کند.

قیمت جهانی نفت آخرین بار در سال ۲۰۱۴ بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه بود و بالاترین قیمتی که در دو دهه گذشته دیده شده، ۱۴۵ دلار بوده است.

این کارشناس بانک جی پی مورگان از سال ۲۰۱۳ نسبت به دورنمای قیمت نفت بدبین بود اما اکنون با فرض کمبود بسیار شدید عرضه که در سال ۲۰۲۲ ممکن است بروز کند و احتمالا تا سال ۲۰۲۵ به ۶.۸ میلیون بشکه در روز برسد، نسبت به صعود قیمت نفت خوش بین شده است.

وی به شبکه سی ان ان بیزنس گفت: شرکت‌های نفت برای حفظ تولید باید هزینه بالایی انجام دهند اما این اتفاق نیافتاده است و انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی امسال به ۳۸۳ میلیارد دلار نزول کند که پایینترین میزان در ۱۵ سال اخیر خواهد بود.

اکنون که قیمت نفت به پایینترین رکورد خود در چند سال اخیر سقوط کرده و تقاضا تحت تاثیر شیوع بیماری کووید ۱۹ به شدت افت کرده است، تولیدکنندگان نفت شیل امریکا در تلاش برای بقا هستند و برای این منظور هزینه سرمایه سال ۲۰۲۰ را به میزان ۸۵ میلیارد دلار کاهش داده‌اند تا بتوانند نقدینگی را حفظ کرده و سود سهامداران را پرداخت کنند. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، اگر در فاصله سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۵ هزینه سرمایه در میادین نفتی فعلی انجام نشود، عرضه نفت به میزان بیش از ۴۵ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد. حتی ادامه سرمایه‌گذاری در میادین فعلی بدون راه‌اندازی میادین جدید باعث کاهش عرضه به میزان ۲۷.۵ میلیون بشکه در روز در مدت مورد اشاره خواهد شد. با فرض کاهش تقاضای جهانی برای نفت به میزان ۱۰ میلیون بشکه در روز پس از دوران کووید ۱۹، همچنان ۱۷.۵ میلیون بشکه در روز کمبود عرضه وجود خواهد داشت.

وال استریت تا زمانی که قیمت نفت به سطح حساسی نرسد، تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت. عربستان سعودی و ریاض هم مشتاقانه به نظاره بحران شیل امریکا نشسته‌اند و امیدوارند سهم بزرگتری از بازار نفت کسب کنند اما این استراتژی به خصوص برای ریاض بدون ریسک نخواهد بود.

هر دو کشور به شدت به درآمدهای نفت وابسته هستند و طبق برآوردهای صندوق بین‌المللی پول، مسکو برای متوازن کردن بودجه خود به قیمت ۴۰ دلار هر بشکه نفت و ریاض به قیمت بیش از ۸۰ دلار نیاز دارد.

سیاستگذاران امریکایی عربستان سعودی را عامل ریزش اخیر قیمتهای نفت می‌دانند نه ترامپ. اخیرا سناتورهای ایالتهای نفت خیز امریکا تهدید کرده‌اند کمک نظامی به عربستان سعودی را قطع کنند و احتمالا تا زمانی که قیمتهای پایین نفت ادامه دارند، همچنان به بازی در زمین ریاض ادامه می‌دهند. مسکو هم به نوبه خود تحت تحریمهای انرژی امریکا قرار دارد و قیمتهای پایین نفت باعث شده است تحمل محدودیتهای واشنگتن برای این کشور دشوارتر شود.

وال استریت بعید است به صعود قیمت نفت دوباره علاقمند شود اما اگر یک بار دیگر قیمتها به سطح ۸۰ دلار نزدیک شود، ممکن است به حمایت از صنعت نفت شیل بپردازد. به عبارت دیگر نفت شیل ممکن است احیا شود اما این اتفاق تنها در یک قیمت مناسب روی می‌دهد و باعث افزایش تولید نفت می‌شود که احتمالا دوباره رشد قیمتها را محدود خواهد کرد.

در این بین، رشد سریع انرژیهای تجدیدپذیر باعث محدود شدن رشد صنعت نفت می‌شود زیرا نفت را بسیار غیراقتصادی می‌کند. در واقع سال گذشته بانک بی‌ان پی پاریبا به شبکه سی ان بی‌سی گفت: قیمتهای نفت باید در محدوده ۱۰ تا ۲۰ دلار بماند تا بتواند در بخش حمل‌ونقل توان رقابتی خود را حفظ کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، ضریب نفوذ خودروهای برقی همچنان اندک است اما رشد خودروهای برقی برای صنعت نفت بیشتر یک نگرانی بلندمدت است. با این حال باید به خاطر داشت که تحلیلگران در یک دهه گذشته مکررا رشد تجدیدپذیرها را دست کم گرفتند. اکنون تجدیدپذیرها به سرعت در سبد انرژی جهانی جای زغال سنگ را می‌گیرند و به لطف کاهش هزینه ها، در طول بحران کووید ۱۹ به این روند ادامه داده‌اند. شاید بهتر باشد که صنعت نفت پیش‌بینی نفت ۱۹۰ دلاری را نادیده بگیرد.