دانش‌آموختگان و تنگنای ناکارآمدی
احمد جمشیدی-دانشیار معدن و محیط‌زیست
در حال حاضر بسیاری از دانشگاه‌ها در زمینه آموزش تئوریک بسیار موفق عمل می‌کنند و این از نقاط قوت سیستم آموزشی ما بهشمار می‌رود، اما متاسفانه به‌دلیل محدودیت‌های آزمایشگاهی و تجهیزات در بخش عملی، نقاط ضعف متعددی به‌چشم می‌خورد. در نتیجه، باید بعد عملی آموزش در مقطع کارشناسی جدی‌تر گرفته شود و این مهم سهم بیشتری در دوره تحصیلات تکمیلی و دانشگاهی پیدا کند.یکی از نکات مهم و مغفول‌مانده در برنامه‌ریزی‌های آموزشی کشور، چه در بخش تئوری و چه در بخش عملی، لزوم آشنایی با فناوری روز و سازگار با محیط‌زیست است. این امر باید هم در دانشگاه و هم صنعت موردتوجه جدی قرار گیرد. همچنین، تقویت ارتباط دانشگاه‌ها با معادن و صنایع معدنی به‌ویژه در بخش آموزش عملی و استفاده از امکانات صنایع از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند در حل چالش‌های این بخش بسیار راهگشا باشد.
اما ضرورت مهارت‌آموزی چقدر است؟ به‌گمان من، همه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باید دوره‌های مهارت‌آموزی را بگذرانند،زیرا تا کار به‌صورت تجربی و عملی انجام نشود، آموزش شکل جدی به خود نمی‌گیرد و دانش‌آموخته فضای تئوریک با سال‌ها آزمون‌وخطا می‌تواند زیروبم کار را بیاموزد و مهارت کسب کند.بنابراین برگزاری چنین دوره‌هایی چه در خلال دوران تحصیلات تکمیلی و چه پس از آن در زمان اشتغال به کار، از جمله راهکارهای مناسب افزایش کارآمدی نیروی انسانی معدن است و بی‌شک باید در برنامه‌ریزی‌های آموزشی لحاظ شود، البته باتوجه به تنوع معادن و صنایع‌معدنی به‌نظر من، بهتر است متولی برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی، انجمن و نظام‌مهندسی معدن باشد.ناگفته پیداست که دانشگاه‌ها نقش بسزایی در تقویت تشکل‌های معدنی دارند. یکی از مهم‌ترین مزایای ارتباط میان این 2 بخش، تقویت انگیزه و اشتیاق دانشجویان در همکاری با انجمن‌ها و تشکل‌ها است که به‌تبع آن با بازار کار آشنایی پیدا می‌کنند و شرایط ورودشان به حوزه عملی تسهیل می‌شود.
همچنین از آنجایی که در زمینه‌های تئوری آموزش، دانشگاه‌ها معمولا روزآمد هستند، تقویت ارتباط تشکل‌های معدنی با دانشگاه‌ها یکی از راهکارهای اصولی تقویت ارتقای کیفی بخش صنعت خواهند بود و این امر برای نیروی جوان و باانگیزه دانشجویی اشتیاقی دوچندان ایجاد خواهد کرد.در حال حاضر، متولی جذب دانشجو سازمان سنجش است و دانشگاه‌ها و صنایع نقشی در پذیرش دانشجو ندارند. اگرچه شاید این شیوه پذیرش متقاضی تحصیل در رشته معدن، با در نظر گرفتن جمیع جهات، ناگزیر باشد، اما روش صد در صد کارآمدی نیست و نیاز به اصلاح روش جذب دانشجو احساس می‌شود. یکی از راهکارها (ضمن حفظ شیوه فعلی پذیرش) می‌تواند جذب دانشجو با مشارکت دانشگاه و برخی معادن و صنایع معدنی (باتوجه به نیاز صنعت) باشد.همچنین پذیرش دانشجو برای دوره‌های خاص موردنیاز صنعت که حتی دروس و سرفصل آنها نیز متناسب با نیاز صنایع و با لحاظ کردن نظرات آنها طراحی شود، نیز می‌تواند موردبررسی قرار گیرد.یکی از پیشنهادهای راهگشا در زمینه تصحیح نواقص و رفع چالش‌ها، جذب دانشجو و نیروی متخصص برحسب نیاز در مناطق و استان‌ها است.جذب دانشجو برحسب نیاز صنایع موجود در هر منطقه، آموزش و ارتقای مهارت آنها و سپس قرار دادن فرصت شغلی مناسب به آنها بدون تردید اقدامی راهگشا در کاهش میزان بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و همچنین رفع نیاز صنایع خواهد بود.
ارسال نظر