وضعیت مدارس در روزهای امتحانی چگونه است؟

با تصمیم وزارت آموزش و پرورش ارزشیابی تحصیلی در تمام مقاطع تحصیلی به صورت غیرحضوری و با تفویض اختیار به شورای مدرسه و معلمان انجام می شود و معلمان از روش های مختلفی چون ارزیابی مستمر فعالیت های کلاسی، تکالیف و کار عملی و آزمون های غیرحضوری بهره می برند.

در این میان با توجه به اهمیت پایه های نهم و دوازدهم از حیث تاثیر آنها در انتخاب رشته، هدایت تحصیلی و همچنین سهم سوابق تحصیلی سال آخر در کنکور سراسری وزارت آموزش و پرورش خواهان برگزاری حضوری امتحانات بود که با مخالفت های بسیاری رو به رو شد اما در نهایت با تایید و تصویب ستاد ملی مقابله با کرونا به اجرا در آمد و به این ترتیب دانش آموزان کلاس نهم و دوازدهم از ۲۷ اردیبهشت راهی حوزه های امتحانی شدند تا در آزمون های هماهنگ و کشوری شرکت کنند و در شرایطی یکسان با دانش آموزان دیگر محک بخورند. هرچند در این میان سطح آموزش های مجازی مدارس متفاوت بود و  همه دانش آموزان در شرایط خوبی درس نخواندند.

طی چند هفته اخیر اعتراضاتی به برگزاری حضوری امتحانات از سوی اولیاء و دانش آموزان و همچنین برخی کارشناسان شکل گرفت که این موج با تصمیم نهایی ستادملی مقابله با کرونا فروکش کرد اما همچنان خانواده هایی را داریم که با کراهت و سختی فرزندشان را به حوزه های امتحانی می برند و نگران سلامت آنها هستند.

همزمان با برگزاری امتحانات نهایی سری به چند حوزه امتحانی زدیم تا از وضعیت برگزاری امتحانات، رعایت پروتکل های بهداشتی، چگونگی طراحی سوالات امتحانی و میزان رضایت دانش آموزان از آموزش های غیرحضوری در یک سال گذشته مطلع شده و با دانش آموزان و خانواده ها در این باره صحبت کنیم.

دومین امتحان نهایی دانش آموزان پایه دوازدهم از ساعت هشت صبح در حال برگزاری است و خانواده هایی جلوی در مدرسه منتظر تمام شدن امتحان فرزندانشان هستند. با پدر یکی از دانش آموزان صحبت می کنم. از برگزاری حضوری امتحانات نهایی نگران است و تصمیم گرفته خودش هر روز دخترش را به مدرسه ببرد و برگرداند.

بهتر بود قبل از امتحان حضوری بچه ها را واکسینه می کردند

از او می پرسم که آیا از تحصیل دخترش در یک سال اخیر راضی بوده و برای امتحانات نهایی آمادگی لازم را داشته یا نه که در پاسخ می گوید: دخترم سال آخری است و در رشته علوم انسانی درس می خواند. امسال آموزش ها غیرحضوری بود و چاره دیگری هم وجود نداشت، همه مثل هم بودند اما خودش بسیار تلاش کرد و برای امتحان نهایی هم از قبل آماده شده بود و شب امتحانی درس نخواند.

پدر این دانش آموز در ادامه توضیح می دهد که ما اصلا موافق امتحان حضوری نبودیم. اگر قرار بود امتحانات حضوری باشد حداقل باید قبل امتحانات بچه ها را واکسینه می کردند که خیال همه راحت باشد. داخل حوزه امتحانی نرفتم و باید صبر کنم دخترم از جلسه بیرون بیاید که از او بپرسم وضعیت فاصله گذاری و رعایت بهداشت چه طور بوده، اما امیدوارم همه چیز خوب بوده باشد.

مادر یکی دیگر از دانش آموزان هم از روند آموزش ها رضایت نسبی دارد و می گوید که آموزش های یگ سال گذشته در سطح بسیار پایینی نبودند اما عالی هم نبودند. بچه ها بیشتر خودشان درس می خواندند و اغلب هم کتاب های تست را با همدیگر مرور می کردند. مشکلات بچه ها برای درس خواندن در این یک سال کم نبوده؛ آموزش مجازی به کلی جایگزین آموزش رو در رو شده بود و به نوعی شاید بتوان گفت که آموزش مجازی در برابر آموزش حضوری یک جور آموزش نسیه بود. این نقد نبودن آموزش به بچه ها چه در دوره تحصیل و چه برای آمادگی در کنکور ضربه زده است اما خب چاره ای نیست و شرایط برای همه یک جور بود.

با تمام شدن امتحان، دخترها یکی یکی بیرون می آیند، برخی همدیگر را می شناسند و همکلاسی اند، دور هم جمع شده اند و از دیدن همدیگر خوشحال اند و هرازگاهی صدای خنده شان بلند می شود. برخی هم بلافاصله بعد از امتحان به سمت خانه می روند. یکی از دخترها که امتحانش را داده و با همکلاسی هایش کناری ایستاده اند، به نمایندگی از آنها با ما صحبت می کند و می گوید: امتحان دینی داشتیم، خوب امتحان دادم، سطح سوال ها خوب بود و از کتاب طرح شده بود. دانش آموز این مدرسه نیستم اما حوزه امتحانی ام اینجا بود. از روند آموزش ها در این سال راضی نبودیم. در دبیرستان هیئت امنایی درس می خوانم و متاسفانه کیفیت آموزش ها و سرعت اینترنت  خوب نبود.

طی سال، تستی درس خوانده بودیم و برای امتحان نهایی آمادگی نداشتیم

او ادامه می دهد: وسط سال به ما گفتند به شبکه شاد برویم، بعد قرار شد در پیام رسان دیگری باشیم و خب آنطور که آموزش دادند امتحان نگرفتند. وقتی آموزش مجازی بود باید آزمون ها هم مجازی برگزار می شد. امتحان امروز در حد کتاب بود و سخت نبود و از حذفیاتی که اعلام شده بود سوالی نداده بودند. امیدوارم مابقی امتحانات هم همینطور باشد. اما خب باید گفت که آموزش ها کیفیت نداشت و بچه ها اغلب خودشان درس خواندند. طی سال برای کنکور  و تستی درس خوانده بودم اما برای امتحانات نهایی به آن صورت آمادگی نداشتم و به مرور نمونه سوالات سال قبل متوسل شدم. بچه های دیگر هم همین طور بودند.

بهتر بود ما را با این استرس به مدرسه نمی کشاندند

این دانش آموز پایه دوازدهم هم از روند برگزاری امتحانات به این شکل گلایه دارد و می گوید: چون آموزش مجازی بوده، درست این بود که آزمون هم مجازی باشد. آموزش درست انجام نشد، معلم آنطور که باید و شاید کتاب را تمام نکرد و حتی پیگیری درستی نداشت و اگر دانش آموز یاد نمی گرفت پیگیری نمی‌کرد که مطلب کامل برایش رفع اشکال شده یا خیر. بهتر این بود که آموزش به این فرمت نباشد و ما را با استرس به مدرسه نمی کشاندند. در جلسه امروز فاصله گذاری اجتماعی رعایت شده بود ولی تفاوت چندانی با سال های قبل نداشت و فقط ماسک و الکل اضافه شده بود.

از دانش آموز دیگری که در حیاط مدرسه منتظر رسیدن خانواده اش بود هم درباره کم و کیف برگزاری امتحانات و آموزش های مجازی در یک سال گذشته سوال کردم، مختصر و مفید پاسخ می‌دهد که در دبیرستان غیردولتی درس خواندم و کیفیت آموزش ها خوب بود و رضایت داشتم. امتحان امروزمان هم خوب و سطح سوالات متوسط بود. امسال بیشتر تست کار کردیم  و کمتر برای امتحان تشریحی آماده شده بودیم و به همین خاطر فکر می کنم امتحانات بعدی کمی سخت بگذرد. برای همه بچه ها همینطور است و فقط منحصر به من نیست.

او ادامه می دهد که در این حوزه امتحانی پروتکل های بهداشتی رعایت شده بود و بچه‌ها خودشان هم ماسک، الکل و دستکش به همراه داشتند.

به سراغ مدیر دبیرستان نمونه دولتی محمدباقر(ع) می رویم و از او درباره میزان آمادگی کادر مدرسه برای برگزاری امتحانات حضوری سوال می کنیم. "احترام السادات عطارد" ابتدا هم به تمهید مقدمات برگزاری امتحانات نهایی اشاره می کند و می گوید: مدرسه ما یکی از حوزه های امتحانی شده؛ تقسیم بندی از منطقه ۴ است و خدمتگذار بچه ها در دو رشته تجربی و انسانی هستیم. رشته تجربی در روزهای زوج و رشته انسانی در روزهای فرد امتحان دارند. تعداد شرکت کنندگان امتحانات رشته تجربی ۱۶۹ نفر و رشته انسانی ۱۱۷ نفر است. از تمام ظرفیت های مدرسه با رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری ۲ متر استفاده می شود.

او می افزاید: بخشی از حیاط مدرسه را نیز طی هماهنگی با منطقه به رشته تجربی اختصاص دادیم و به این ترتیب از فضای باز هم استفاده می کنیم. در نهایت امیدواریم همه شرایط به نفع بچه ها باشد. ما آمادگی کامل برای برگزاری حضوری امتحانات داشتیم. یک سال و اندی از آموزش در شرایط کرونایی می گذرد و مدیران تحت آموزش های لازم قرار گرفتند و موقعیت های مختلفی را تجربه کردند به عنوان مثال مدرسه ما دو روز حوزه امتحانی کنکور ارشد بود. ناظران سلامت در این مدت آموزش های لازم را به مدیران مدارس ارائه کرده اند.

عطارد با بیان اینکه در این مدت مواردی از ابتلای بچه ها یا معلمان به  کرونا نداشتیم اظهار می کند: البته که آموزش ها غیرحضوری انجام شد. اما همکاران طبق برنامه زمانبندی و گردش کار در مدرسه حضور می یافتند و به همین خاطر هر روز عصر تمام محیط مدرسه ضدعفونی می‌شد. اکنون فرهنگ خودمراقبتی و رعایت پروتکل ها ارتقا پیدا کرده است و مشکلات خاصی را در این زمینه شاهد نیستیم. یکی از تمهیدات ما برای امتحانات این بود که با توجه به دستورالعمل ها یکی از دفاتر را به عنوان اتاق ایزوله انتخاب کردیم تا اگر احیانا موارد مشکوکی از ابتلا داشتیم دانش آموز بتواند جداگانه در امتحان شرکت کند. ضمنا برگه امتحانی این دانش آموز کاور و پلمب می شود و رویش درج می کنیم که دانش آموز مشکوک به کرونا بوده که در حوزه تصحیح هم همکاران ما مراقبت کنند و گرفتار نشوند.

مدیر این دبیرستان که دلتنگ حضور شاگردانش در مدرسه است می گوید: واقعا جای بچه ها در مدرسه خالی است. گرچه یک سال آموزش های مجازی ارائه شده و هرکاری از دستمان برآمده دریغ نکرده ایم اما هیچ چیز جای آموزش حضوری را نمی گیرد. ما برای سال آینده هم آمادگی لازم را داریم و تمام بچه ها در گروه واحد مدرسه هدایت می شوند و شرایط برای آموزش حضوری یا غیرحضوری در سال آینده مهیاست.

هیچ وجه موافق برگزاری امتحانات حضوری نبودیم

ساعت امتحان به پایان رسیده و تقریبا همه بچه ها به خانه برگشته اند و حیاط مدرسه خالی شده است. به دبیرستان دیگری می رویم که یک ساعت بعد امتحان دانش آموزان کلاس نهمی اش شروع می شود؛ دبیرستان پسرانه دوره اول متوسطه فردوسی در منطقه چهار آموزش و پرورش تهران؛ حال و هوای اول مهر را می توان به وضوح جلوی در مدرسه دید. بچه ها تک تک و با فاصله وارد می شوند، تبشان اندازه گرفته می شود، وسایل اضافه را تحویل می دهند و بعد از ضدعفونی کردن دست هایشان وارد سالن مدرسه می شوند.

مراقب سلامت این دبیرستان که خودش از اولیای دانش آموزان و مشغول تب سنجی بچه هاست از حال و هوای برگزاری امتحانات می گوید: بچه‌های پایه نهم  امتحان دوم خود را هم دادند. ما اعضای انجمن اولیاء و مربیان هستیم و با کادر مدرسه در برگزاری امتحانات همکاری می‌کنیم.

وی درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید: سعی کردیم در برقراری شرایط بهداشتی اعلامی از ماسک و الکل گرفته تا تب‌سنجی و رعایت فاصله‌ها همه را انجام دهیم و امیدواریم بچه‌ها به سلامت امتحانات خود را پشت سر بگذارند. به خانواده ها هم سفارش کردیم مراقب بچه ها باشند. احیانا اگر دانش آموزی علائمی داشته باشد در اتاق ایزوله ای امتحان می دهد و اولیاء سریعا وی را به منزل می برند.

این عضو انجمن اولیاء و مربیان مدرسه در ادامه با بیان اینکه به هیچ وجه موافق برگزاری امتحانات حضوری نبودیم می گوید: از وزیر آموزش و پرورش توقع نداشتیم و مایل بودیم سال را با مدیریت بحران به پایان برساند و نه با یک مدیریت آموزش و پرورشی. اگر نمی شود برای پایه نهم یا دوازدهم کاری کرد، تقصیر دانش آموز من نیست. البته مقصر معلم و مدیر مدرسه هم نیستند. باید از زحمات کادر این مدرسه برای زحمات یک سال گذشته شان قدردانی کرد، اما در کلان باید مدیریت بحران صورت می گرفت و بار روی دوش دانش آموز نمی افتاد. هم موارد تحصیلی و هم بهداشتی در طول سال گذشته مطرح بوده و از آن سو سختی ها برای معلمان هم کم نبود. فرزند من هم در طول سال درس خوانده بود اما خب همه دروس به صورت غیرحضوری و از طریق والدین قابل انتقال و یادگیری کامل نیست.

امتحان دو دانش آموز دارای بیماری زمینه ای در اتاق ایزوله

مدرسه راهروی بزرگی دارد؛ نیمکت ها را با فاصله در راهروها چیده اند و بچه ها با فاصله در نیمکت ها نشسته و امتحان می دهند. دو دانش آموز هم هستند که در اتاق جداگانه ای از دیگر بچه ها مشغول نوشتن هستند و یک مراقب هم دارند که با دلسوزی بر آنها نظارت می کند، این دو مبتلا به بیماری زمینه ای هستند و به همین خاطر از دیگر دانش آموزان جدا شده اند.

با تمام شدن ساعت امتحان بچه ها یکی یکی از سالن جلسه بیرون می آیند. با دو پسری که جدا از هم مدرسه ای هایشان امتحان دادند صحبت می کنم.  امتحان برای او سخت نبوده اما می گوید که جدا امتحان داده چون نقص ایمنی و فشار خون دارد و حضور در جلسه امتحان برایش مشکل بوده است.

او ادامه می دهد: البته در اتاق جداگانه ای امتحان دادم. در این یکسال مشکلی در آموزش های غیرحضوری نداشتم و برای سال آینده آماده ام و می خواهم وارد رشته ریاضی شوم. امتحانات ما هم نهایی بود و خب باید حضوری برگزار می شد و چاره ای نبود.

دانش آموز دیگر هم می گوید: امتحان خوب بود، مبتلا به نقص ایمنی و دیابت هستم و به علت کرونا نمی توانستم کنار بچه های دیگر امتحان بدهم. خوشبختانه در خانواده مبتلا نداشتیم و خانواده مراقبم بودند. در این یکسال آنلاین درس خواندم و درسم خوب است و قصد دارم به هنرستان بروم و کامپیوتر بخوانم. به علت کرونا برایم سخت بود به مدرسه بیاییم اما خود امتحان سخت نبود. 

 جلوی در مدرسه می روم، با وجود اینکه تاکید شده بچه ها دور هم جمع نشوند و جلوی در مدرسه توقف نکنند اما دقایقی طول می کشد تا بچه ها از هم جدا شده و به سمت منازل خود بروند. به اقتضای شور و حال پسرانه گاهی هم دنبال هم می دوند و انگار می خواهند یک سال دوری از هم را جبران کنند. دانش آموزی می گوید امتحان خوب بود اما چون آموزش ها مجازی بودند با دشواری هایی روبه رو شدم. چون طی سال امتحان نداده بودیم و آشنا نبودیم سخت بود. البته در طول سال درس خوانده بودیم و آموزش ها در حد متوسط بودند. از سه چهار روز قبل آماده بودم ولی برای امتحانات بعد باید بیشتر درس بخوانم.

او هم موافق برگزاری حضوری امتحانات نبوده و معتقد است که برگزاری حضوری امتحانات عادلانه نیست چون کل سال مجازی درس خوانده اند. او ادامه می دهد که البته از آن سو هم باید نمره ها برای هدایت تحصیلی عادلانه می بود. امروز در مدرسه پروتکل های بهداشتی رعایت شده بودند و مشکلی از این نظر وجود نداشت و فاصله گذاری اجتماعی مناسب بود.

آموزش ها بدک نبود، اما افت داشت

دانش آموز دیگر هم که با خوشحالی می گوید امتحان عالی و آسان بود و درسش به گفته معلم هایش خوب است می گوید: امسال آموزش ها بدک نبود. نیمسال اول خوب بود اما نیمسال دوم افت هایی داشتیم که علت هایی مانند کیفیت تدریس معلم ها، قطع و وصل شدن اینترنت، تاخیر در شروع و اتمام کلاس ها داشت. عقب افتادگی نداشتیم و کلاس های فوق برنامه داشتیم که جبران کرد. می خواهم وارد رشته انسانی بشوم.

او می افزاید: پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی رعایت شده بود و نظارت داشتند. اما با این شرایط چون ما غیرحضوری درس خواندیم کمی سخت و درست نبود.

پیشنهاد یک دانش آموز برای ارزشیابی سال نهمی ها و هدایت تحصیلی

این دانش آموز پیشنهاد جالبی هم ارائه می دهد و می گوید که معتقدم اگر ضریب دروس پایه های هفتم و هشتم بالاتر و ضریب دروس نهم کمتر بود شاید بهتر می شد و اکنون شاهد این وضعیت نبودیم.

از "حسین قربانی"، مدیر دبیرستان فردوسی نیز درباره وضعیت آموزش و برگزاری امتحانات حضوری سوال می کنیم. او توضیح می دهد که از زمان ابلاغ شیوه نامه و دستورالعمل برگزاری امتحانات تمهید مقدمات را شروع کرده اند: بروشورهای آموزشی در کانال های اطلاع رسانی گذاشتیم و جلساتی هم به صورت مستقیم با دانش آموزان در فضای مجازی داشتیم و رعایت اصول بهداشتی را گوشزد کردیم.

او ادامه می دهد: اصول بهداشتی را رعایت کردیم تا مشکلی در سلامت برگزاری امتحانات نداشته باشیم. سرانه بهداشتی نیز از سوی وزارتخانه دو سه مرتبه منظور شده است. ما دانش آموزانی که بیماری زمینه ای داشتند را ایزوله کردیم و اگر دانش آموزی در تب سنجی ورودی و اظهارات والدین مشکوک به کرونا باشند جداگانه امتحان می دهند.

قربانی درباره برگزاری حضوری امتحانات نیز توضیح می دهد که با توجه به تاثیر مستقیم هدایت تحصیلی در سرنوشت تحصیلی و شغلی بچه ها موافق بودم که علیرغم سختی ها و مخاطرات، امتحانات حضوری باشند تا عدالت هم برقرار باشد.

او در پایان تاکید می کند که مراقب حفظ سلامت بچه ها هستیم.