قرارگاهی که بازار مرغ را بی قرار کرد!

آشفته‌بازار مرغ، از دی ۱۳۹۹ آغاز شد و مردم را به ایستادن در صف‌‌های طولانی کشاند. کار به جایی رسید که دولت در ایام نوروز امسال، تصمیم به تشکیل «قرارگاه مرغ» گرفت.

برخی نمایندگان مجلس، تشکیل چنین کمیته‌ای را «وهن نظام» دانستند. مردم اما، واکنش‌های مختلفی به آن نشان دادند. گروهی خشمگین بودند و ماجرا را حقارت‌آمیز توصیف می‌کردند. برخی هم آن را دست‌مایه طنز و شوخی کردند.

قرار بود بازار را آرام کند

«قرارگاه مرغ»، دهم فرودین با تصویب ستاد تنظیم بازار، تشکیل شد تا بر تولید، توزیع و قیمت این محصول نظارت کند و آرامش را به بازار بازگرداند.

تنها پنج روز از انتشار خبر تشیکل آن گذشته بود که کاظم خاوازی، وزیر جهادکشاورزی و رئیس این کمیته ادعا کرد که با تصمیمات گرفته شده، بازار به آرامش رسیده است (ایسنا).

اما اکنون که حدود سه ماه و نیم از تشکیل «قرارگاه مرغ» گذشته، قیمت در بازار همچنان دو نرخی است. روزی که دولت تصمیم گرفت چنین کمیته‌ای را تشکیل دهد، مرغ به قیمت ۳۰ تا ۳۹ هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسید؛ در حالی که نرخ مصوب آن، ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان بود.

این روزها نیز مردم باید بین ۳۰ تا ۳۷ هزار تومان برای خرید هر کیلو مرغ بپردازند؛ نرخی که در برخی از روزهای خرداد و تیر، به حدود ۴۰ هزار تومان هم رسید. در حالی که بر اساس یکی از نخستین تصمیمات قرارگاه مرغ، نرخ مصوب این محصول، ۲۴ هزار و۹۰۰ تومان است!

چه کسانی عضو قرارگاه مرغند؟

در خبرهای اولیه در مورد تشکیل این کمیته آماده بود که وزیر جهاد کشاورزی، قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی و نمایندگانی از ارگان‌های مختلف از جمله قوه قضائیه و وزارت صمت، در این کمیته عضویت دارند.

آنگونه که محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی می‌گوید، نمایندگانی از وزارت اطلاعات، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و شرکت پشتیبانی امور دام نیز عضو قرارگاه مرغ هستند.

به گفته محمدعلی کمالی سروستانی، مشاور عالی هیات‌مدیره اتحادیه سراسری مرغ گوشتی، اطلاعات دقیقی از ترکیب کامل این کمیته وجود ندارند اما مشخص است که فقط مقامات دولتی در آن عضویت دارند.

هر دو مقام صنفی، نسبت به اینکه هیچگاه از نمایندگان بخش خصوصی برای حضور در این کمیته دعویت نشد، انتقاد دارند.

منحل شد؟

در روزهای نخست تشکیل قرارگاه مرغ، از وزیر تا برخی روسای سازمان‌های جهادکشاورزی، از تشکیل جلسه‌های این کمیته، حتی شب‌ها یا در روزهای تعطیل خبر می‌دانند.

اما حالا مدتی است که خبری از تشکیل جلسه‌‌های آن نیست. برای مثال، آخرین خبر در سایت سازمان جهاد کشاورزی استان تهران در مورد قرارگاه مرغ، مربوط به ۱۲ اردیبهشت است. البته آن هم به تشکیل جلسه اشاره‌ای ندارد. فقط ایوب فصاحت، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان، از تاثیر وجود این قرارگاه بر وضعیت «مطلوب» بازار گفته است.

یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی در این مورد می‌گوید که قرارگاه مرغ، فقط چند بار در اوایل بهار، تشکیل جلسه داده است.

ماجرای جلسه‌‌های این مجموعه هر چه که باشد، فعالان صنفی معتقدند چالش‌های بازار مرغ، با تشکیل قرارگاه، کمیته و ستاد حل شدنی نیست.

یوسفی در این مورد می‌گوید: مشکل صنعت مرغ، تامین ارز برای تهیه مواد اولیه خوراک دام است و تا این چالش از میان نرود، وضعیت روز به روز بدتر می‌شود.

حبیب اسدالله‌نژاد، نائب‌رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی نیز به دو نرخی بودن قیمت مرغ اشاره می‌کند و می‌افزاید: در فرایند عرضه مرغ، مرحله نخست واحدهای تولیدی مرغ مادر و جوجه یکروزه قرار دارند، مرحله بعد تولید مرغ گوشتی و بخش آخر هم بازار مصرف است.

به گفته او، اکنون نظارت دقیقی بر مراحل اول و سوم صورت نمی‌گیرد و قیمت‌ها در این دو بخش غیرواقعی است، در مقابل همه فشارها بر تولیدکنندگان مرغ وارد می‌شود؛ در نتیجه چالش‌های بازار همچنان ادامه دارد.

خوب بود اما …

کمالی سروستانی، مشاور عالی هیات مدیره اتحادیه سراسری مرغ گوشتی نیز، دو نرخی بودن مرغ را تایید می‌کند.

او البته معتقد است اقدامات قرارگاه مرغ، تا مدتی اثرگذار بود؛ به گونه‌ای که توانست قیمت‌ها را واقعی کند و آرامش نسبی را به بازار بازگرداند اما در ادامه تاثیر خود را از دست داد.

به گفته این فعال صنفی، چنین قرارگاه‌ها و کمیته‌هایی پس از مدتی یا جلسه‌های خود را متوقف می‌کنند، یا نمی‌توانند تصمیمات موثری برای کنترل بازار بگیرند.

شرایط بازار نیز حرف‌های فعالان بازار را تایید می‌کند و به نظر می‌رسد با تشکیل «قرارگاه»، نمی‌توان به جنگ قیمت مرغ رفت.