علت افزایش قیمت امروز دلار چه بود؟

مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، در رابطه با دلایل افزایش قیمت ارز گفت: ببینید این یک حساب ساده است که چرا نرخ پول ملی تا این اندازه کاهش پیدا می‌کند. گرچه باید توجه داشت در شرایط امروز ما اتفاقات سیاسی کشورهای دیگر هم بر بازار موثر است. به بیان دیگر حتی تغییر کابینه در کاخ سفید بر بازار این تاثیرات شگرف دارد.

وی ادامه داد: این ناشی از نقشی است که ما در عرصه سیاست بین‌الملل برای خود انتخاب کردیم. از سوی دیگر به شکل سنتی در پایان دوره ریاست جمهوری هشت ساله نیز کشور ما دچار آشفتگی سیاسی می‌شود که امسال این مهم همزمان با انتخابات امریکا و شیوع کرونا بود که شرایط را به شکل شدیدتری تحت تاثیر خود قرار داد.

این عضو اتاق بازرگانی افزود: این وقایع سبب شده تا رقم فروش نفت ایران به ناچیزترین حد خود رسیده است. این در حالی است که ۱۰ سال پیش ما سالانه ۱۲۰ میلیارد دلار درآمد نفتی در کنار ۳۰ میلیارد دلار درآمد غیرنفتی داشتیم. امسال خوش‌بینانه از فروش نفت تنها پنج میلیارد دلار ارزآوری شود. آمار پنج ماهه صادرات غیر نفتی نیز بیانگر آن است که حداکثر ۳۰ میلیارد دلار درآمد داشته باشیم.

این فعال اقتصادی با اشاره به درآمد ۴۳ میلیارد دلاری حاصل از صادرات غیرنفتی تصریح کرد: در بهترین حالت امسال ۳۵ تا ۴۰ میلیارد دلار درآمد ارزی کشور خواهد بود که این رقم برای اداره کشوری با ابعاد ایران بسیار اندک و ناچیز است. تا کنون نیز دولت توانسته بود از پس اندازهای تاکنونی استفاده کند و امور را اداره کند اما اکنون این درآمدها به حداقل رسیده و دیگر نمی‌توان روی آنها حساب کرد.

حریری تاکید کرد: به این ترتیب از نرخ ریال به شکل روزمره کاسته خواهد شد و هر کسی هم که در دولت باشد با این وصف کاری نمی‌تواند بکند. به بیان ساده‌تر اکنون دیگر به نظر من چیزی تقصیر دولت نیست و با کمبود منابع عملا امکان فعالیت دولت کاسته شده است.

او با اشاره به رفتار دولت در سال ۹۶ گفت: اگر بخواهیم دولت را در زمینه‌ای مقصر بدانیم باید به سه سال قبل برگردیم. انتظار می‌رفت با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، دولت تهدیدهای او مبنی بر خروج از برجام را جدی می‌گرفت که به هر دلیلی نگرفت. در آن صورت می‌شد از منابع ارزی بیش از ۲۰۰ میلیارد دلاری کشور بهتر استفاده کرد تا مشکلات دیرتر به وجود آیند. با این حال امروز نمی‌توانیم در این وضعیت دولت را مسبب مشکلات امروز بدانیم.

او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا صادرکنندگان ارز خود را به کشور وارد نمی‌کنند گفت: بله و متاسفانه چنین می‌کنند. بخش عمده ارز حاصل از صادرات به کشور وارد نمی‌شود و بهانه‌هایی که در این رابطه آورده می‌شود هم صرفا توجیه است. ما در سال چیزی در حدود ۱۲ میلیارد دلار فرار سرمایه داریم و چیزی بین ۱۲ تا ۲۵ میلیارد دلار هم کالای قاچاق وارد کشور می‌شود. واقعا این ارز از منابع بانک مرکزی تامین می‌شود؟ خیر از منابع صادرکنندگان استفاده می‌شود.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: باید توجه کنیم که بیش از ۸۰ درصد صادرکنندگان غیرنفتی کشور شرکت‌های حاکمیتی هستند. در میان ۲۰ درصد سهم بخش خصوصی نیز ۹۰ درصد صادرات از سوی تنها ۱۰ درصد انجام می‌شود. این‌ها همان کسانی هستند که بیشترین ارز حاصله را به کشور نمی‌اورند و در کشورهای مختلف اقدام به خرید ملک و مسکن می‌کنند و تا فشار بالای سرشان نباشد حاضر نخواهند بود ارز مورد نیاز کشور را وارد کنند.

حریری با بیان اینکه بحث مربوط به ارز صادرکنندگان نیاز به تفصیل بیشتری دارد ادامه داد: قهرمانان صادراتی که روزی مدالهای زرین خود را دریافت می‌کردند اکنون کجا هستند؟ موقع ارز پس دادن این قهرمانها کجا هستند. بخشی از این افراد خود ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفتند و در لیست بزرگترین بدهکاران بانکی هستند. به باور من مقابله با این فساد ممکن است اگر نهادهای نظارتی و بازرسی کل کشور عزم لازم را داشته باشند.