جزییات یارانه غذا اعلام شد

به گفته حسینی کیا نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس، منابع این طرح از محل فروش اموال مازاد دولت و همچنین مالیات‌های فراموش شده، تامین می‌شود.

اقشار کم درآمد جامعه یارانه غذا دریافت می‌کنند. این خلاصه جدیدترین طرح پیشنهادی در مجلس است که به گفته حسینی کیا عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس قرار است بررسی آن در قالب یک فوریت به زودی آغاز شود. بر اساس آنچه در این طرح پیشنهاد شده اقشار کم درآمد جامعه ماهانه ۶۰ هزار تومان یارانه غذا دریافت می‌کنند. آن هم درست در زمانی که دولت با کسری سنگین بودجه دست و پنجه نرم می‌کند و تخمین زده می‌شود که امسال چیزی نزدیک به نصف بودجه کشور تامین نشود. دولت که این روزها گرفتار تحریم سنگین و هزینه‌های گزاف شیوع کروناست، ناچار است برای مواد غذایی هم یارانه بدهد. با این وجود بهارستان نشین‌ها خیلی نگران تامین منابع لازم برای اجرای این طرح نیستند. آنگونه که سیدجواد حسینی کیا نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به بازار می‌گوید: منابع لازم برای اجرای این طرح قرار است که از محل فروش اموال مازاد دولت و البته درآمدهای مالیات‌های فراموش شده تامین شود.

 نمایندگان مجلس از تدوین طرح یک فوریتی خبر داده‌اند که در صورت تصویب آن ماهانه ۶۰ هزار تومان به عنوان یارانه غذا به اقشار کم درآمد جامعه پرداخت می‌شود

به گفته او، در قانون بودجه این اجازه به دولت داده شده که از خودروهای بالای ۷۰۰ میلیون تومان و خانه‌های خالی مالیات دریافت کند و دولت می‌تواند از این لایحه‌ای که در بودجه آمده برای پوشش بخشی از هزینه‌های خود استفاده کند.

با این وجود فعالان و کارشناسان اقتصادی نگران بار تورمی اجرای این طرح هستند. مهدی پور قاضی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی که معتقداست مسئولان در کشور همیشه به دنبال ساده‌ترین راه کارها می‌روند، به بازار می‌گوید: وقتی قرار باشد دولت از هیچ یارانه پرداخت کند، چاره‌ای جز استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول ندارد. در چنین شرایطی میزان نقدینگی و به تبع آن نرخ تورم دوباره بیشتر و بیشتر می‌شود. در واقع طرحی که خود قرار است کمک حال اقشار کم درآمد جامعه شود، در نهایت به کاهش قدرت خرید آنها منجر می‌شود.

 طرح پرداخت یارانه غذا در حالی در دستور کار بهارستان نشین‌ها قرار گرفته که درحال‌حاضر دولت ماهانه بیش ار ۶ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی و معیشتی پرداخت می‌کند و به دلیل کاهش درآمدهای نفتی خود با کسری شدید بودجه مواجه است. البته نایب رپیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس بر این باور است که منابع مورد نیاز این طرح از محل فروش اموال مازاد دولت و همچنین مالیات‌های فراموش شده تامین خواهد شد

او که معتقد است که در دولت و مجلس هیچ اراده‌ای برای اجرای سیاست‌های درست اقتصادی و جبران اشتباهات قبلی وجود ندارد، ادامه داد: درحال‌حاضر پرداخت یارانه نقدی و معیشتی ماهانه بیش از ۶ هزار میلیارد تومان بار مالی برای دولت دارد در حالیکه این مبالغ در برابر رشد هزینه‌های خانوار چیزی نیست. به عنوان مثال مبلغی که دولت تحت عنوان یارانه نقدی پرداخت می‌کند معادل خرید یک شانه تخم‌مرغ است.

هرچند که کارشناسان نسبت به بار تورمی توزیع یارانه غذا نگران هستند اما نمایندگان مجلس معتقدند که این طرح نه تنها منجر به رشد نقدینگی و گرانی کالاها نمی‌شود بلکه نوعی رونق در صنعت غذای کشور ایجاد خواهد کرد. به گفته حسینی کیا، منابع که تحت عنوان یارانه غذا پرداخت می‌شود، قابل برداشت نبوده و خانواده‌ها با این کارت‌ها تنها مجاز به خرید مواد غذایی هستند.

 البته استدلال این گروه بی‌راه هم نیست. و با حذف یارانه‌های ارزی برای کالاهای اساسی در سال جدید و اختلاف ارز ۴۲۰۰ تومنی با ۲۹۰۰۰ تومانی می‌توان با تخصیص یارانه به شکل مستقیم و در قالب کارت هایی که این روزه مطرح می‌شود، لا اقل جلوی بخش اعظمی از رانت‌های توزیع شده به نام حمایت از مردم را گرفت. رانت هایی که در این روزها حتی در قالب کاه و ذرت هم دیده می‌شود.

 وقتی قرار باشد دولت از هیچ یارانه پرداخت کند، چاره‌ای جز استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول ندارد. در چنین شرایطی میزان نقدینگی و به تبع آن نرخ تورم دوباره بیشتر و بیشتر می‌شود به عنوان مثال مبلغی که دولت تحت عنوان یارانه نقدی پرداخت می‌کند حالا معادل خرید یک شانه تخم‌مرغ است

چه کسانی یارانه غذا می‌گیرند؟

بر اساس آنچه جبار کوچکی نژاد عضو کمیسیون برنامه و بودجه اعلام کرده در این طرح قرار بر این است که ۴۰میلیون ایرانی یارانه کالایی ۶۰ هزار تومانی و ۲۰میلیون ایرانی یارانه ۱۲۰هزارتومانی به‌صورت ماهانه دریافت کنند. البته سید جواد حسینی کیا معتقد است که تنها اقشار پایین درآمدی از جمله افراد تحت پوشش بهزیستی و مستمری بگیران کمیته امداد باید از این یارانه غذا بهره‌مند شوند. نماینده مردم سنقر و کلیایی همچنین بر این باور است که جدای از مستمری بگیران کمیته امداد و بهزیستی کسانی که زیر خط فقر قرار دارند باید مورد حمایت دولت برای تامین هزینه‌های غذایی خود قرار گیرند.

چند نفر ایرانی زیر خط فقر قرار دارند؟

اما در حالی یکی از پیش شرط‌های پرداخت یارانه غذا خط فقر اعلام شده که حمیدرضا امام قلی تبار بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور به تازگی خط فقر در کشور را ۱۰ میلیون تومان اعلام کرده است. مرکز پژوهش‌های مجلس، پارسال طی گزارشی اعلام کرد که ۴۰ درصد خانوارها زیر خط فقر قرار دارند. هرچند که این آمار در ماه‌های پایانی سال گذشته منتشر شده اما به توجه شرایط پیش آمده این روزها دیگر خیلی قابل استناد نیست. محمود جامساز در اینباره به بازار می‌گوید: از زمان شروع پاندمی کرونا، شرایط زندگی مردم سخت تر شده است. بسیاری از واحدهای صنفی چند ماهی تعطیل بودند، برخی از مشاغل پر خطر همچون هتل‌ها با وجود گذشته بیش از ۷ ماه همچنان بازنشده‌اند، برخی از واحدهای صنعتی ناگزیر به تعدیل نیرو دست زدند و درآمدهای بسیاری از خانوارها به شدت کاهش یافته است.

او ادامه می‌دهد: این کاهش سطح درآمد خانوارها در شرایطی رخ داده که به دلیل شرایط بد اقتصادی روند روبه رشد قیمت‌ها با شدت بیشتری دنبال می‌شود. اوضاع به قدری نگران‌کننده است که می‌توان ادعا کرد که در چند ماه گذشته تعداد زیادی از خانوارها که پیش از این دهک‌های درآمدی متوسط قرار داشته‌اند، حالا به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند.

هرچند که این کارشناس اقتصادی رقم دقیقی در رابطه با تعداد ایرانی‌هایی که هم اکنون زیر خط فقر قرار دارند آماری ارائه نمی‌دهد اما برخی از مسئولان پیش از این اعلام کرده بودند که ۸۰ درصد مردم کشور زیر خط فقر قرار دارند.

یک شانه تخم‌مرغ برابر یک ماه یارانه نقدی

اما در حالی بهارستان نشین‌ها به دنبال تدوین طرحی برای تامین هزینه‌های اقلام اساسی خانوار هستند که گرانی مواد غذایی در ماه‌های گذشته حسابی خبر ساز شده است. از گرانی برنج و مرغ و تخم‌مرغ گرفته تا سهمیه بندی کره. درحال‌حاضر قیمت هر شانه تخم‌مرغ در بازار تا حدود ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان هم رسید. حواشی این خبر تا جایی رسید که معاون اول رئیس‌جمهوری مامور رسیدگی به این وضعیت شد. در حالی این روزها خرید یک شانه تخم‌مرغ معادل یک ماه یارانه نقدی پرداختی خرج روی دست خریداران می‌گذارد که فعالان این صنعت از نبود نهاده در بازار و زیان بالای خود گله می‌کنند.

مرغداران در باره علت گرانی مرغ و تخم‌مرغ می‌گویند که تولیدکنندگان برای تامین خوراک طیور با کمبود در بازار مواجه هستند و هم ‌اکنون حدود ۴۰درصد کنجاله سویا را تولیدکنندگان با ارز آزاد تامین می‌کنند که هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد.

اما کره از دیگر محصولاتی است که در هفته‌های گذشته جهش شدید قیمتی را تجربه کرده است. درحال‌حاضر یک قالب کره ۱۰۰ گرمی که پیش از این حدود ۴ هزار تومان قیمت داشته به قیمت ۸ هزار تومان در بازار فروخته می‌شود. این رشد قیمت در حالی است که دولت تخصیص ارز به واردات این محصول لبنی را متوقف و نیاز بازار از محل تولیدات داخلی تامین می‌شود.

جدای از اینها گرانی برنج خارجی هم در ماه‌های گذشته حسابی خبر ساز شده است. درحال‌حاضر هر کیسه ۱۰ کیلوگرمی برنج خارجی در بازار تهران به بیشتر از ۲۰۰ هزار تومان رسیده است. متولیان تولید و واردات برنج در این‌باره به رسانه‌ها توضیح داده‌اند که علت اصلی گرانی برنج این است که پیش از این، برنج پاکستانی و هندی با ارز دولتی وارد کشور می‌شد اما بنا بر تصمیمات سازمان تنظیم بازار کشور، تخصیص ارز دولتی به برنج پاکستانی و هندی حذف شده و عملا پس از آن برنج با ارز نیمایی وارد کشور می‌شود.از طرف دیگر، از ابتدای شهریور ماه ۹۹، محدودیتهایی برای واردات برنج خارجی اعمال شده است.

درحال‌حاضر دولت ماهانه به طور متوسط ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان بابت یارانه نقدی و ۵۵ هزار تومان بابت یارانه معیشتی پرداخت می‌کند. آنگونه که مردان دولت اعلام کرده‌اند پرداخت این دو یارانه (بدون در نظر گرفتن یارانه‌های پنهان در بخش‌های مختلف همچون سوخت) بیش از ۶ هزار میلیارد تومان خرج روی دست دولت می‌گذارد. حالا باید منتظر ماند و دید که سقف یارانه پرداختی دولت در امسال بازهم از این رقم فراتر می‌رود.