نشانه هایی از عدم استقلال سازمان بورس

فردین آقابزرگی با اشاره به روند صعودی بازار سرمایه طی هفته‌های گذشته گفت: به نظر می‌رسد فضای مناسبی پیش روی بازار سرمایه قرار گرفته و بر همین اساس لازم است روش‌های صحیح ورود به مردم آموزش داده شود. افرادی که سکان دولت بعد را به دست خواهند گرفت نباید این توقع را در مردم بوجود آورند که بازار سرمایه بدون ریسک است و در آن سود تضمین‌ شده توزیع می‌شود.

ایجاد انتظار برای تضمین سودآوری ضربه بزرگی به افرادی خواهد زد که بی‌اطلاع از روند بازار سرمایه، قصد دارند به بهانه دریافت سود بیشتر، وارد این بازار شوند بخصوص اینکه با توجه به رکود در بازارهای رقیب، همچنان یک بازار جذاب بشمار می‌رود. بازار سرمایه، ریسک خاص خود را دارد و پوشش ریسک از طریق ابزارهایی صورت می‌گیرد.

اگرچه تنوع ابزارها برای پیشگیری از ریسک بالا است اما تنها موارد ناقصی از این ابزارها بکار گرفته شد. در مواردی همچون اختیار فروش تبعی، اجرا بصورت ناقص صورت گرفته یا برخی موارد همچون ثبت سفارش و شورت سل کارایی لازم را ندارند. چراکه اختیار فروش تبعی به نحوی تدارک دیده شده که فرد باید دارایی پایه همان سهم را بخرد و معاملاتی در بازار ثانویه وجود ندارد که قیمت به واسطه عرضه و تقاضا کشف شود.

از فحوای وعده‌های متعددی برای حمایت از بورس از سوی نامزدها به نظر می رسد دغدغه‌های اهالی بازار سرمایه را متوجه شده و می‌خواهند رفع مشکل کنند ولی این نگرانی وجود دارد که اگر دانش و اشراف به ادبیات بازار سرمایه وجود نداشته باشد این اشراف ناقص منجر به تصمیمات ناصحیح شود و لطمه دیگری وارد کند.

برخی این انتظار را ایجاد می‌کنند که گویا در هر صورت زیان احتمالی سهامداران تضمین می شود در حالی که جبران ضرر، ابزارهای خاص دارد و ایجاد انتظار مبنی بر اینکه سودآوری بالا در کوتاه مدت تضمین شود، یکی از ناصحیح‌ترین روش‌هایی است که می‌توان آن را به کار گرفت.

از زبان نامزدها این طور اعلام می‌شود که بازار سرمایه و بازار پول متولیان مجزا دارند که شامل بانک مرکزی و شورای عالی بورس و سازمان بورس است. پس تقویت استقلال سازمان بورس و بانک مرکزی باید صورت گیرد تا این دو نهاد از اجرای سیاست‌های اقتصادی دولت رها شوند.

البته این به معنای آن نیست که از کمک به اجرای سیاست های دولت دریغ کنند بلکه بورس به عنوان ابزاری برای جبران کسری بودجه دولت عمل نکند و با انتشار اوراق بسیار هنگفت، بازار را تحت الشعاع قرار ندهد.

اینکه گفته می‌شود دولت ۳۰۰ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر و از بازار سرمایه برای کسری بودجه تأمین مالی کرده، نشان از عدم استقلال سازمان بورس دارد. بنابراین باید به استقلال سازمان و شورای عالی بورس از یک سو و بانک مرکزی از سوی دیگر اولویت داد.

حتی جای بازنگری در قانون بازار اوراق بهادار به دلیل موانعی همچون ترکیب دولتی شورای عالی بورس وجود دارد. چرا که رکن اصلی تصمیم‌گیر این شورا، وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی است. بنابراین باید استقلال این نهادها حفظ شود.

برای پرداختن به مسائل بازار سرمایه، اولویت با زیرساخت ها از قبیل آموزش، اطلاع رسانی و فرهنگ سازی اصولی است تا همچون سال ۹۹ که نقطه ضعف اصلی، استفاده از فناوری‌های مرتبط با بحث‌های تحلیلی اعم از تکنیکال و بنیادین بود، رخ ندهد.