مردم حشره خوار میشوند؟
حشرات برای ما معمولا موجوداتی مزاحم تلقی میشوند. کافی است همین حالا از نزدیکترین کسی که کنارتان است بخواهید نظرش را بعد از شنیدن کلمه «حشره» به شما بگوید. به احتمال زیاد، توصیفاتی از قبیل «چندشآور» یا «حالبههمزن» را در جواب میشنوید. («زنبورها» شاید استثنا باشند! )
اما بدون حشرات، حیات ما هم روی کرهزمین از بین میرود. پژوهشهای متعددی این موضوع را نشان میدهد و تحقیقات دیگری هم هستند که نشان میدهد با افت جمعیت زنبورها در طبیعت، میزان تولید محصولات کشاورزی با افت مواجه شده است. اما جدا از این، آیا ممکن است آدمیزاد به شیوههایی دیگری هم از حضور حشرات نفع ببرد؟ این پرسشی است که در این نوشتار به دنبال پاسخ به آن هستیم.
بفرمایید «سوپ حشره»!
ما میتوانیم از حشرات، مستقیما به عنوان غذا استفاده کنیم! یک پژوهش نه چندان جدید (مربوط به سال ۲۰۱۳ میلادی) که توسط سازمان ملل متحد انجام شده، نشان میدهد که حدود ۱۹۰۰ گونه حشره قابل خوردن برای انسانها روی کرهزمین پیدا میشود و این در حالی است که صدها گونه، همین حالا هم در برخی کشورها در سبد غذایی مردم در برخی کشورها پیدا میشوند.
بر اساس این پژوهش، حشرات غذاهای واقعا مفیدی هم هستند: آنها سرشار از «فیبر»، «پروتئین»، «چربیهای مفید» و «مواد معدنی» هستند و احتمالا کلسترول خون را هم بالا نمیبرند! به عنوان نمونه، لاروِ «سوسک شبرو» (Darkling beetle) به اندازه گوشت یا ماهی، پروتئین و مواد معدنی دارد و البته، چربی کمتری دارد که خوردن آن را برای بیماران قلب و عروق امکانپذیر میکند.
طیف حشراتِ قابل خوردن واقعا متنوع است: از «جیرجیرکها» گرفته تا گروه حشرات موسوم به «پشتشناگران» (Notonectidae). بسیاری از مردم با دیدن این حشرات ممکن است واقعا حس «چندش» را تجربه کنند، اما در عمل کسی مجبور نیست حشره واقعی یا زنده را ببیند، بلکه مصرف این حشرات در قالب پودر یا به صورت آماده هم ممکن است.
حشرات همین حالا هم به عنوان غذا ذر برخی کشورها و فرهنگها مصرف میشوند.
یک استدلال اخلاقی هم میتوان داشت: آیا صحنه سلاخیشدن مرغ، گوسفند یا گاو در کشتارگاهها هم برای همه قابل دیدن است؟ به هیچوجه. خیلی از مردم نمیتوانند و حاضر نیستند حیوانات را سلاخی کنند.
علاوه بر این، خوردن حشرات از جهاتی دیگر هم اخلاقیتر از خوردن گوشت موجودات است. حشرات (بر خلاف پستاندارانی مانند گوسفند یا گاو و ماکیانی مانند مرغ)، یا سیستم عصبی ندارند یا سیستم عصبی بسیار پیشپا افتادهای دارند. بنابراین، حشرات بر خلاف این موجودات، درد نمیکشند.
در کنار این، حشرات مانندِ منابع تامین پروتئینِ گوشتی برای انسان، پیشاپیش «متوجه نمیشوند» که شما میخواهید آنها را بکشید. جانِ کلام اینکه برای گیاهخواران یا کسانی که دغدغه آسیبنرساندن به حیوانات را دارند، حشرات انتخاب بسیار مناسبتری هستند.
پروانهها در شهر
اما این تمام ماجرا نیست. در بهار ۱۳۹۸، بسیاری از شهرهای ایران میزبان گروههای بزرگی از حشرات مختلف بودند، حشراتی که شاید سالها بود حضورشان تا این حد پررنگ حس نمیشد: از ملخهایی که زمینهای کشاورزیِ جنوب کشور را در نوردیدند، تا پروانههایی که در عمده شهرهای کشور به پرواز درآمده بودند و تا جیرجیرکهایی که بعد از سالها، سکوت شبهای تهران را شکستند.
همان زمان، سایت شبکه خبری «الجزیره» در گزارشی به حضور پروانهها در ایران پرداخته و نوشته بود که در بحبوحه تنشهای میان ایران و امریکا، بسیاری از شهروندان ایرانی به این پروانهها به چشم «سفیران امید» مینگرند.
از تجربه خود میگوید