دلار چگونه ۱۴ هزار تومان می‌شد؟

علی سعدوندی کارشناس اقتصادی با بیان اینکه سیاست ارز ترجیحی در دنیا برچیده شده است گفت: این سیاست تأثیر منفی شدیدی بر متغیرهای اقتصاد کلان دارد. زمانی که سیاست ارز ترجیحی اجرا می‌شود نرخ ارز در بازار آزاد بیشتر از نرخ واقعی است. اگر ارز ترجیحی برای واردات کالاها اختصاص نمی‌دادیم اکنون نرخ ارز در بازار آزاد پایین تر از نرخ کنونی و حدود ۱۳ ـ ۱۴ هزار تومان بود.

وی افزود: ارز ترجیحی مبنایی برای رانت خواری و فساد است و تورم را از مجرای بازار آزاد ارز افزایش و رشد اقتصادی را کاهش می‌دهد. سیاست ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی هیچگونه نفعی برای اقتصاد کشور نداشته است. در حالی که فاصله نرخ ارز آزاد با ارز ترجیحی منبع ایجاد رانت و فساد می‌شود دولت تلاش می‌کند این فساد را کنترل کند اما امکان‌پذیر نیست. دهک‌های پر درآمد جامعه بیشتر از بقیه مردم از ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی استفاده کرده‌اند.

ارز ترجیحی بازار سیاه را به وجود آورد

وی با بیان اینکه عمق فقر در کشور بسیار زیاد است افزود: زمانی که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را در اختیار افراد خاصی قرار می‌دهیم نابرابری بسیار شدیدی در کشور ایجاد می‌شود و چندصد نفر وارد‌کننده از آن منتفع شده‌اند. سیاست ارز ترجیحی موجب شد برای دریافت این ارز، بازار سیاه ایجاد شود و ۶۵ میلیارد دلار را آتش بزنیم. اکنون در جامعه، یک درصد درآمد بسیار بسیار بالایی دارند و ۹۹ درصد جامعه با کسری بودجه خانوار روبه‌رو هستند. کسانی که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی دریافت کردند، درآمد ریالی خود را با تبدیل به ارز آزاد از کشور خارج می‌کنند. تا زمانی که پول حاصل از نفت و درآمد صندوق ارزی کشور را وارد بودجه می‌کنیم پایه پولی افزایش می‌یابد.

سعدوندی گفت: باید در قانون بودجه، بودجه ارزی از ریالی تفکیک شود. در حالی که هزینه ساخت راه آهن چابهار تا سرخس که از مهم‌ترین کریدورهای جهان و رقیب کانال سوئز است ۱ میلیارد دلار برآورد می‌شود ۶۵ میلیارد دلار را در قالب ارز ترجیحی هدر دادیم. ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به ۲۵ قلم کالا اختصاص یافت اما تولید این کالاها را در داخل از بین برد. اگر ذرت در کشور تولید نمی‌شود دلیل آن سیاست ارز ترجیحی و صنعت زدایی است. به کالاهایی که آثار جانبی مثبت دارند باید یارانه بدهیم و از کالاهایی که آثار جانبی منفی دارند مالیات بگیریم در حالی که با سیاست ارز نیمایی اکنون از صادرات مالیات می‌گیریم و به وارد‌کننده یارانه می‌دهیم.