رکود سنگین بازار مسکن در ابتدای ۱۴۰۱

سال ۱۴۰۰ با وجود ثبات نسبی نرخ مسکن شهر تهران، رکود این بازار در مقایسه با سال‌های قبل از آن عمیق‎تر شد. تعداد معاملات به حدود یک سوم وضعیت نرمال رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد عواملی همچون از دست رفتن توان طرف تقاضا، کاهش بازدهی در بخش سرمایه‌گذاری، خروج سفته‌بازان و انتظارات کاهشی از عوامل افت خرید و فروش در بازار مسکن بوده اما شاید انتظار برای ارزان شدن خانه در پی احتمال به سرانجام رسیدن مذاکرات وین، یکی از مهم‌ترین عوامل در استندبای بازار مسکن باشد.

آمار گویای آن است که از سال ۱۳۹۶ به بعد همزمان با رشد قیمتها معاملات روند کاهشی داشته است. از پایان سال ۱۳۹۶ تاکنون نرخ مسکن در شهر تهران شش برابر شده و از میانگین ۵ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان در هر متر مربع به ۳۴ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان رسیده است.

از طرف دیگر روند معاملات با نرخ رابطه معکوس داشته است. سال ۱۳۹۶ تعداد ۱۸۱ هزار فقره معامله در شهر تهران منعقد شد که سال ۱۳۹۷ این عدد به ۱۲۶ هزار فقره رسید. سال ۱۳۹۸ تعداد معاملات ۸۳ هزار فقره بود که سال ۱۳۹۹ نیز همین تعداد معامله یعنی ۸۳ هزار فقره انجام شد. سال ۱۴۰۰ هم ۷۷ هزار قرارداد خرید و فروش مسکن در شهر تهران به امضا رسید که در مقایسه با سال قبل از آن ۷ درصد و نسبت به سال ۱۳۹۶ به میزان ۵۷ درصد کاهش پیدا کرد.

آمار فوق گویای آن است که سال ۱۴۰۰ با وجود امیدواری برای بهبود وضعیت بازار ناشی از ثبات قیمتها، رکود این بازار عمیق‌تر شده است.

این در حالی است که اساسا افت معاملات تاثیر چندانی در جلوگیری از روند رشد نرخ نداشته است؛ اگرچه آهنگ رشد کنده و از ۹۴ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۱۶ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده اما جهش حدود ۵۰۰ درصدی قیمت، فاصله خریداران مصرفی تا بازار را به شدت افزایش داده است. همین عامل باعث شد تا در فاز دوم به‌تدریج خریداران سرمایه‌ای هم از بازار کنار بکشند.

آخرین آمار از فروردین ۱۴۰۱ نشان می‌دهد تورم عمومی به ۳۹ درصد رسیده در حالی که تورم شهر تهران مسکن ۱۶ درصد شده است. بنابراین سرمایه‌گذاری در بخش مسکن توجیه ندارد. با توجه به رشد ۴۰ تا ۵۰ درصدی نرخ نهاده‌های ساختمانی، سرمایه‌گذاری در بخش ساخت‌وساز نیز حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. البته افت تولید مسکن از سال ۱۳۹۳ آغاز شده و کماکان وضعیت رکودی وجود دارد.

اگر بخواهیم تحلیلی از وضعیت فعلی با نگاهی به چشم‌انداز آینده داشته باشیم بازار مسکن در ثبات نسبی نرخ و رکود معاملات به سر می‌برد. اسفند سال گذشته به دلیل رشد ۶ درصدی ماهیانه نرخ خانه در تهران برخی تحلیلها از انتظارات تورمی حکایت داشت اما در فروردین سال ۱۴۰۱ قیمت ها ۲.۴ درصد کاهش پیدا کرد. این نشان می‌دهد بازار درگیر ریزنوسانات ماهیانه است و عمده کارشناسان معتقدند احتمالا این وضعیت در سال ۱۴۰۱ ادامه پیدا می‌کند؛ مگر آنکه بازارهای موازی مثل طلا، ارز و بورس دچار رشد سنگین نرخ شوند که بعید به نظر می‌رسد.

قیمت هر متر خانه در تهران ۳۴.۲ میلیون تومان

طبق اعلام بانک مرکزی، در فروردین ۱۴۰۱ متوسط نرخ یک متر مربع مسکن در شهر تهران ۳۴ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۲.۴ درصد کاهش و ۱۶.۹ درصد افزایش یافته است. علاوه بر این، تعداد معاملات انجام شده در این ماه ۳.۴ هزار فقره بود که نسبت به ماه قبل ۴۹.۹ درصد کاهش و در مقایسه با ماه مشابه در سال قبل ۶۳.۷ درصد افزایش را نشان می‌دهد.