منتظر ارزانی خودرو باشیم؟ / سرنوشت عرضه محصولات در بورس

روز دوشنبه هفته جاری یک هزار دستگاه پژو ۲۰۷ با میانگین قیمتی ۳۴۲ میلیون و ۸۴۲ هزار تومان و ۴۰۰ تومان پس از ۶۰ دقیقه رقابت مورد معامله قرار گرفت که به احتساب هزینه‌های جانبی قیمت تمام شده ۲۰۷ در بورس به ۳۹۱ میلیون تومان می‌رسد؛ قیمت ۲۰۷ در سایت‌های خرید و فروش اینترنتی حدود ۴۴۰ میلیون تومان است و به این ترتیب خرید این خودرو در بورس حدود ۵۰ میلیون تومان زیر قیمت بازار انجام شد.

روز سه‌شنبه ۲۱ تیرماه امسال، شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار، عرضه خودرو در بورس کالا را با هماهنگی وزارت صمت مصوب کرد. کارشناسان معتقدند: با عرضه خودرو در بورس، قیمت‌های کاذب موجود در بازار تعدیل شده و همچنین قیمت کارخانه‌ای خودروها اصلاح می‌شود. همچنین این شیوه در میان‌مدت نیز با شکل‌دهی رقابت در بورس، موجب ارتقای کیفی خودروهای تولیدی، متنوع‌تر شدن تولیدات و افزایش تیراژ خواهد شد.

عرضه خودرو در بورس ادامه دار باشد

در این زمینه، «اسد کرمی» نایب رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو گفت: هرچند فقط دو روز از عرضه خودروی پژو ۲۰۷ در بورس با ۵۰ میلیون تومان کمتر از قیمت بازاری می‌گذرد، نمی‌توان به این سرعت انتظار داشت که بر قیمت‌های بازاری تاثیرگذار شود، اما آنچه مسلم است در صورت تداوم فروش‌ها در بورس آن هم به صورت روزانه می‌تواند موثر باشد.

مشکل اصلی بازار خودرو کمبود عرضه است

«سعید موتمنی»‌ رییس اتحادیه یاد شده نیز معتقد است: عرضه یک هزار دستگاه خودرو در بورس، در بازار بزرگ ایران نمی‌تواند تاثیر خاصی بر قیمت‌ها داشته باشد؛ با این حال عرضه روزانه یا حتی هفتگی می‌تواند تاثیرگذار باشد.

وی تاکید کرد: مشکل اصلی بازار خودرو کمبود عرضه است که نیاز بازار را تامین نمی‌کند.

حذف قیمت گذاری دستوری با عرضع در بورس کالا

«فربد زاوه» کارشناس صنعت و بازار خودرو در این زمینه اظهار داشت: حُسن بورس کالا این است که توهم اینکه به قیمت‌ها دستور داده و پایین می‌آیند (قیمت‌گذاری دستوری) از بین می‌رود؛ در غیر این صورت باید گفت فروش در بورس نیز تصمیم عاقلانه‌ای نیست.

وی معتقد است: اگر عرضه‌ها در بورس تداوم داشته باشد و به صورت روزانه نیز انجام شده و قیمت‌ها شناور شود، می‌توان انتظار تاثیرگذاری مثبت بر بازار داشت.

این کارشناس بازار خودرو ادامه داد: شناورسازی قیمت‌ها و تداوم آن در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند ما را امیدوار به کاهش زیان‌انباشته شرکت‌های خودروساز و همچنین کاهش بدهی‌های بانکی‌شان کند تا از این طریق حداقل تورم تشدید نشود.

زاوه تاکید کرد: در سال‌های گذشته شاهد بودیم دخالت‌ها و به‌ویژه تعیین قیمت‌ها از سوی شورای رقابت فقط به افزایش فاصله قیمتی کارخانه و بازار و افزایش نارضایتی‌ها انجامیده است.

وی گفت: هرچند بهترین تصمیم برای رفع مشکلات قیمتی، آزاد کردن عرضه است، اما به نظر می‌رسد در شرایط کنونی چاره‌ای بهتر از عرضه خودرو در بورس و شناور شدن قیمت‌ها نداریم و از این طریق حداقل مشخص می‌شود این پول‌ها به چه کسی داده می‌شود و فساد کاهش می‌یابد.

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه فقط ایران‌خودرو به‌تنهایی می‌تواند روزانه یک هزار و ۵۰۰ دستگاه خودرو در بورس عرضه کند، تصریح کرد: محصولات پرتیراژی همچون پژو ۲۰۶، پژو پارس و پژو ۲۰۷ که رانت زیادی در آنها وجود دارد و برای آنها صف‌ها و تقاضاهای طولانی تشکیل می‌شود، باید به صورت روزانه در بورس عرضه شوند.

محاسبات انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور حاکی است: در دو سال گذشته بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد تومان رانت ناشی از تفاوت قیمت کارخانه‌ای و بازاری خودروها نصیب دلالان و واسطه‌ها شده است.