عدالت یعنی تخصیص بنزین به هر کد ملی

طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی، مدتی است که مطرح شده است. به طور خلاصه این طرح  مربوط به اعطای بنزین به مردم به جای خودروها است. طبق این طرح، حتی افراد بدون خودرو نیز از بنزین یارانه‌ای برخوردار می‌شوند. شاید مهم‌ترین مزیت تخصیص بنزین به هر کد ملی، تشخیص الگوی مصرفی و پیاده‌سازی نظام الگوی مصرف باشد. درست همانند رویه‌ای که در خصوص مصرف آب و برق وجود دارد، افرادی که مصرف بنزین آنها بیش از الگوی مصرف است، باید هزینه بیشتری پرداخت کنند. این شیوه احتمالا به کنترل و مدیریت مصرف سوخت کمک می‌کند.

از این جهت، تیتر کوتاه در رابطه با طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی با حسین حسین زاده، عضو کمیسیون انرژی مجلس به گفت‌وگو پرداخت:

حسین زاده در پاسخ به سوال تیتر کوتاه مبنی بر زمان مطرح شدن این طرح و احتمال اجرای آن گفت: این طرح در بحث بودجه هم مطرح شد اما به دلیل آماده نبودن زیرساخت‌ها مورد توافق قرار نگرفت. این طرح در برنامه هفتم توسعه به عنوان یک پیشنهاد مطرح شده است و زمانی می‌توان نظر قطعی را درمورد این موضوع بیان کرد که این برنامه به صحنه علنی مجلس آمده و مخالفان و موافقان نیز رای خود را اعلام کنند.

فلسفه اصلی طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی

این نماینده در مورد اصل طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی اظهارکرد: چیزی حدود ۵۰ درصد خانوارها در ایران فاقد خودرو هستند، اما هزینه‌های عوامل انرژی را پرداخت می‌کنند. بنابراین هدف این طرح این است که بدون اینکه تغییراتی در حوزه قیمت داشته باشیم، فقط در این خصوص به هر کد ملی تخفیف داده شود و کسانی که فاقد خودرو هستند هم، از این عوامل انرژی سود ببرند. همچنین افرادی که یک یا تعداد بیشتری خودرو دارند و متعاقبا استفاده بیشتری از بنزین نیز دارند، از کسانی سهمیه بنزین بگیرند که فاقد خودرو هستند. این روش عادلانه‌تر نیز خواهد بود. حال اینکه چه زمانی این برنامه اجرا شود و مورد تایید قرار بگیرد هنوز مشخص نیست.

احتمال ناترازی درآمد و هزینه دولت

حسین زاده همچنین در پاسخ به سوال تیتر کوتاه در مورد اینکه آیا این طرح باعث ناترازی بیشتر درآمد و هزینه دولت می‌شود، گقت: این طرح باعث ناترازی اقتصادی نخواهد شد زیرا همین میزان بنزینی که درحال‌حاضر در کارت سوخت هست، به همین اندازه باقی می‌ماند، فقط نحوه تقسیم آن متفاوت خواهد بود.

وی در مورد نظر خود در رابطه با این طرح اعلام کرد که: من خود موافق این طرح هستم. واقعیت مطلب این است که ممکن است بحث هایی به وجود بیاید در رابطه با کسانی که فاقد خودرو هستند بگویند که بخواهند سهمیه بنزین خود را با قیمتی متفاوت بفروشند که این موارد باید با کمک دولت و مرکز پژوهش‌ها مورد بررسی قرار گیرد. اما در نهایت طرح خوبی است.

این نماینده اعلام کرد: بهتر است با کمک این طرح شرایطی ایجاد شود تا افرادی که فاقد خودرو هستند اما همچنان هزینه‌های عوامل انرژی را پرداخت می‌کنند بتوانند سهمیه بنزین خود را به کسانی که یک یا تعداد بیشتری خودرو دارند، بفروشند. به این صورت به عدالت نزدیک می‌شویم. به هر حال ساز و کار اجرایی آن باید در مجلس مورد بررسی قرار بگیرد. حسین زاده همچنین تاکید کرد که در این طرح نیازی نیست که دولت عرضه بنزین خود را افزایش دهد که باعث ناترازی شود.

مزایای طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی

در این طرح هزینه ناشی از حذف یارانه سوخت به بودجه دولت بر نمی‌گردد بنابراین نیازی نیست نگران تخصیص و مصرف ناکارای آن باشیم، به علاوه یارانه آزاد شده از دهک‌های بالا مستقیم به دهک‌های پایین می‌رسد.

سهمیه بنزین از خودرو به فرد منتقل می‌شود و نگرانی از توزیع نابرابر یارانه سوخت از بین رفته و باعث می‌شود سهمیه به‌شکلی عادلانه‌ به همه ایرانیان برسد.

 جمعیت دهک‌های محروم (۱-۴) که عمدتاً صاحب خودرو نیستند نیز منتفع می‌شوند. این گروه از افزایش هر چه بیش‌تر قیمت تعادلی سوخت نفع خواهند برد، زیرا پرداخت ریالی بیش‌تری به حساب آنان واریز می‌شود.

هزینه فرصت مصرف بنزین را برای همه افراد افزایش پیدا می‌کند بنابراین باعث صرفه‌‌جویی در مصرف می‌شود.

مخالفان تغییر سهمیه بندی بنزین

البته این طرح مخالفانی هم دارد که معتقدند اجرای چنین برنامه‌هایی باعث ایجاد هزینه‌های جدید برای دولت می‌شود که نه تنها باعث رشد صنعت نیست، بلکه سبب ناترازی بیشتر درآمد و هزینه دولت نیز خواهد شد.