قوانین جدید یارانه ها / جزئیات افزایش یارانه ها و تغییرات در دهک بندی ها

سید صولت مرتضوی وزیر کار و رفاه اجتماعی، عدم افزایش اعتبار به تناسب تورم طرح کالابرگ الکترونیک و یارانه های نقدی را بسترسازی سامانه به منظور تسهیل ارائه کالابرگ الکترونیکی دانست. به این معنا که کسانی که علاقه‌مند هستند به جای یارانه نقدی کالا خریداری کنند، بتوانند به راحتی این کار را انجام دهند.

وزیر کار اظهار کرد: ما دهک بندی و صدک‌بندی داریم. فردی ممکن است صدک ۹۰ باشد و فرد دیگری صدک ۸۹، فردی که صدک ۸۹ است یارانه به او تعلق می‌گیرد، اما فردی که صدک ۹۰ یا ۹۱ باشد، یارانه به او تعلق نمی‌گیرد. اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی با اقبال مردم مواجه نشد علت نیز این بود که از این یارانه مردم نیازهای دیگر خود را نیز برطرف می‌کردند. به طور مثال از مبلغ یارانه برای هزینه‌های حمل و نقل، درمان، مسکن و نیازهای دیگر استفاده می‌کردند.

وی با بیان اینکه این یک تکلیف قانونی برای ما بود، گفت: این تکلیف از ابتدای سال ۱۴۰۱ در دستور کار دولت قرار گرفت و زیر ساخت‌های آن را دولت آماده کرد. از دی ماه سال ۱۴۰۱ در چند استان طرح کالابرگ الکترونیکی به صورت آزمایشی در چند استان و سپس به صورت ملی اجرا شد.

اجرای این طرح با اقبال مردم مواجه نشد علت نیز این بود که از این یارانه مردم نیازهای دیگر خود را نیز برطرف می‌کردند. به طور مثال از مبلغ یارانه برای هزینه‌های حمل و نقل، درمان، مسکن و نیازهای دیگر استفاده می‌کردند؛ لذا در گام نخست اعلام کردیم که هر کس ۷۰ درصد از یارانه خود را خرید کند، مشمول ۸۰ هزار تومان یارانه تشویقی خواهد شد.

وزیر کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: با توجه به مسائلی که مقدمتا به آن اشاره کردم این طرح با اقبال مردم مواجه نشد. نتیجه این شد که ما رویکر اصلاحی را اتخاذ کردیم. براین اساس رقم ۷۰ درصد تعیین شده را به ۵۰ درصد کاهش دادیم به این معنا که اگر یک یارانه‌بگیر ۴۰۰ هزار تومانی، ۲۰۰ هزار تومان از ۱۱ قلم کالای تعیین شده خریداری کند، ۱۲۰ هزار تومان به یارانه او اضافه خواهد شد.

وی افزود: این اقدام از این جهت است که بتوانیم قدری شکاف‌ها را ساماندهی کنیم، ضمن اینکه کالری مورد نیاز خانواده تامین شود تا فقر مواد مغذی جامعه و به خصوص دهک‌های پایین وجود نداشته باشد؛ بنابراین پیش‌بینی منابع انجام شده و تامین آن نیز به طور کامل انجام شده است.

مرتضوی با اشاره به اینکه مشارکت مردم در طرح جدید کالابرگ الکترونیکی (۱۲۰ هزار تومان یارانه تشویقی) بیشتر شده است، گفت: امیدوار هستیم این طرح با اقبال عمومی بیشتری مواجه شود و بتوانیم این سامانه را اجرایی و عملیاتی کنیم.

یارانه نقدی که بخشی از آن تحت عنوان هدفمندی یارانه‌ها در ایران مستقر شده، از سال ۱۳۸۹ با هدف کاهش وابستگی مردم به یارانه‌های پنهان انرژی و افزایش کارایی در مصرف انرژی آغاز شد. در این راستا, قیمت حامل‌های انرژی از جمله بنزین، گاز طبیعی، برق و آب با افزایش مواجه شد تا با کاهش شدت سوبسید، بودجه‌های دولت در جهت کمک به اقشار کم‌درآمد مصرف شود.

در نظام یارانه‌ای ایران، یارانه‌های غیرنقدی نیز وجود دارد که شامل ارائه خدمات و کالاها با قیمت دولتی است. به طور مثال، دولت ممکن است گندم، دارو و سایر کالاهای اساسی را با قیمتی کمتر از قیمت بازار به دست مصرف‌کننده برساند