قیمت گذاری دارو کارخانه ها را به خاک سیاه نشاند / با عجایب تعرفه نسخه پیچی آشنا شوید

تعرفه خدمات دارویی در سال ۱۴۰۲ توسط رئیس سازمان غذا و دارو به سراسر کشور ابلاغ شد. بر اساس این ابلاغیه، هزینه نسخه‌پیچی برای داروهای نسخه‌ای در داروخانه‌های خصوصی ۱۴ هزار و ۱۵۵ تومان است. طبق ابلاغیه حیدر محمدی، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، هزینه نسخه‌پیچی سرپایی در داروخانه‌های خصوصی، با شرط درج مشخصات مسئول فنی داروخانه و اتصال به سامانه پایش TTAC و کنترل اصالت دارو، در سراسر کشور ۱۴ هزار و ۱۵۵ تومان است. تعرفۀ این خدمات در داروخانه‌های دولتی ۵۶۰۵ تومان، در داروخانه‌های خیریه ۱۳ هزار و ۲۱۰ تومان و در داروخانه‌های مراکز عمومی غیردولتی ۱۰ هزار و ۴۶۵ تومان است.

همچنین، بر اساس ابلاغ رئیس سازمان غذا و دارو، تعرفه خدمات دارویی برای کنترل نسخه‌های تجویزی در بیمارستان‌ها، با شرط درج مشخصات مسئول فنی و اتصال به سامانه TTAC و کنترل اصالت دارو، برای بخش‌های خصوصی، دولتی، خیریه و عمومی غیردولتی، معادل تعرفه‌های همان بخش‌ها در داروخانه‌ها است.

تعرفه خدمات دارویی در بیمارستان‌ها بر اساس نوع بخش و وضعیت بیمارستان متغیر است. بخش‌های خصوصی، دولتی، خیریه و عمومی غیردولتی هرکدام قیمت‌های متفاوتی برای خدمات دارویی دارند. همچنین، هزینه‌های مربوط به نسخه‌های تجویزی به ازای هرروز بستری در بیمارستان در نظر گرفته می‌شود.

برای محاسبه هزینه خدمات دارویی در بیمارستان‌ها، مشخصات مسئول فنی داروخانه درج می‌شود و بیمارستان باید به سامانه TTAC متصل شود و اصالت داروها را کنترل کند. این اقدامات به‌منظور ارائه خدمات دارویی باکیفیت و کنترل بهتر بر نسخه های تجویزی صورت می‌گیرد. در بیشتر موارد، هزینه‌های مرتبط با داروها در بیمارستان‌ها به‌صورت جداگانه و مستقل از هزینه‌های داروخانه‌ها محاسبه می‌شود. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های تهیه دارو، اصالت‌سنجی، ذخیره‌سازی، تجهیزات و تکنولوژی لازم برای مدیریت دارو، نگهداری و مدیریت سیستم دارویی در بیمارستان و سایر خدمات دارویی مرتبط است.

علی‌اصغر باقر زاده، نمایندۀ مجلس و عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار گسترش نیوز دربارۀ کمبودهای دارویی و معضلات مربوط به تعرفه گذاری نادرست گفت: یکی از علت‌های کمبود دارویی، نداشتن تعرفه دارویی صحیح و مناسب است. که یکی از عوامل اصلی آن  تامین منابع ارزی است تا بتوانیم به موقع واردات دارو مواد اولیه دارویی داشته باشیم که متأسفانه در همین مورد مشکل وجود دارد. یکی دیگر از مواردی که مزید بر علت می‌تواند باشد همین بحث تعرفه هاست؛ یعنی شرکت‌های داخلی دارو تولید می کنند، ولی باارزش غیرواقعی قیمت گذاری می شود. برای مثال، دارو ۸۰ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شود ولی شرکت تولیدکننده با احتساب درآمد و هزینه‌های خود قیمت آن را ۱۰۰ هزار تومان مناسب بداند و همین موضوع منجر به تعطیلی شرکت  تولیدکننده منجر می شود؛ چراکه قیمت‌ها بر اساس هزینه‌ها متناسب نیست و باعث ایجاد ضرر و زیان می‌شود.

باقر زاده ادامه داد:  یکی از اصلی‌ترین مشکل‌ها درکنار تامین منابع ارزی عدم تامین منابع اولیه برای تولید دارو در کنار سرمایه گذاری در گردشی است که شرکت‌های تولیدی باید داشته باشند. عدم تعرفه واقعی برای محصول نهایی است. و این باعث می‌شود که بسیاری از شرکت‌ها دیگر به سمت تولید بعضی از داروها نروند . چیزی که  امروزه شاهد آن هستیم، بسیاری از داروها که سابق هیچ مشکلی در تامین و عرضه آن‌ها نداشتیم و به حدی از آن دارو  موجود داشتیم که حتی صادر می‌شد اما امروز دچار مشکل در تامین  هستیم و به خاطر این است که خط تولید متوقف‌ است به این معنی که  عملاً تولید انجام نمی‌شود.

وی بیان کرد که این عدم تولید به معنای بی‌سوادی و عدم کفایت و عدم وجود مواد اولیه تولیدکنندگان ایرانی نیست؛ بلکه به دلیل عدم تامین درست و تعرفه ناصحیح تولیدکنندگان است؛ چراکه تولیدکننده انتظار دارد دارویی که تولید می‌کند باقیمتی عرضه شود که متحمل ضرر و زیان نشود و سود متعارفی نیز داشته باشد.

سخن پایانی

در بحث تعرفه گذاری قیمت دارو برای داروهای داخلی که همواره تأکید بر حمایت می‌شوند. فضای داخل این صنف بسیار متشنج بوده و همین موضوع باعث ایجاد فشار به داروساز و داروخانه‌ها برای فروش دارو به‌صورت سبدی می‌شود. بازپرداخت شرکت‌های بیمه به داروخانه‌ها به‌موقع انجام نمی‌شود و این موضوع باعث انباشت نقدینگی در شرکت‌های بیمه و مشکلات بسیاری برای داروخانه‌ها در خرید دارو می شود. قبلاً ۳۰درصد قیمت دارو را بیمار و ۷۰ درصد مابقی را شرکت بیمه پرداخت می‌کرد. اما در حال حاضر ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت دارو توسط بیمار  و مابقی باید توسط بیمه پرداخت شود، به‌عبارت‌دیگر تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد هزینه دارو باید توسط بیمه پرداخت شود. صادرات دارو با کمبود دارو در داخل کشور متناقض است و این کمبود دارو سبب بدبینی بیمار نسبت به داروخانه شده است. برای واردات مواد اولیه، حداقل نیاز به ۶ ماه زمان‌داریم و در طول این مدت هزینه‌های زیادی برای مواد اولیه صورت می‌گیرد تنها می‌توانید ۱۲ درصد سود دریافت کنید که با هزینه‌ها و زمان‌ها تطبیق ندارد. این مسئله باید توسط دولت‌ها اصلاح شود. میزان ۳۰ تا ۵۰ درصد از قیمت داروها به دلیل مواد اولیه است. قیمت داروها در ابتدای سال تعیین می‌شود اما به نظر نمی رسد به اندازۀ کافی به مواد اولیه توجه می‌شود.