زنگ خطر در مورد قیمت مرغ / سال آینده گوشت نایاب می شود؟

تولید مرغ و فرایند جوجه‌ریزی به دلیل چالش‌هایی که در تأمین نهاده‌های کشاورزی پیش آمده است، در مقاطعی رو به کاهش نهاده است. اخیراً شرایط تامین نهاده‌هایی مانند کنجاله سویا بهبود یافته است؛ هرچند که مرغداران همچنان ناچارند برای دریافت این محصولات حدود سه تا چهار ماه انتظار بکشند.

کیفیت نهاده‌های دامی و جوجه‌های یک‌روزه در ماه های اخیر روند کاهش یافته است و این موضوع مانع افزایش وزن مطلوب جوجه ‌ها شده است. علاوه بر این، قیمت ‌گذاری دستوری مرغ که کمتر از هزینه‌های تولید است، تأثیر منفی بر انگیزه و سودآوری مرغداران داشته و به صنعت مرغداری آسیب‌زده است. با قیمت مصوب هر کیلوگرم مرغ زنده ۵۲هزار تومان، در حالی که هزینه تمام شده تولید هر کیلو به ۶۰ هزار تومان می‌رسد، مرغداران را تحت فشار مالی قرار داده است و مجبورند محصول خود را با قیمتی تقریبا ۵۶ تا ۵۸ هزار تومان به فروش برسانند.

در همین رابطه خبرنگار گسترش نیوز گفت و گویی با محمد سلیمی، یکی از فعالان صنعت مرغداری، داشت که در ادامه گزارش می خوانیم.

قیمت مصوب مرغ به نفع تولیدکننده نیست

محمد سلیمی تولید کننده مرغ به خبرنگار گسترش نیوز گفت: وضعیت مرغ داران خیلی نابسامان است. از شروع بانک جوجه ریزی که صورت می‌گیرد، قیمت مصوب جوجه را ۱۶ تا ۱۷ هزار تومان اعلام کردند. متاسفانه در بازار جوجه از ۳۲ هزار تومان تا ۳۵ هزار تومان هم معامله شده است و این یعنی تقریبا ۲ برابر قیمت مصوب فروش رفته است. بنابراین قیمت مصوبی که اعلام شده است، عملا در بازار دیده نمی‌شود. در پی این اتفاق، هزینۀ تمام شده مرغ بالاتر می رود.

وی افزود: در مورد نهاده های دامی مشکلاتی وجود دارد؛ مثلاً قیمت مصوب سویا تقریبا ۱۷ هزار تومان اعلام شد؛ اما دولت در سال جاری ۲ بار قیمت را گران کرد و به ۲۱ هزار تومان رساند. بعد از گران شدن، بارگیری سویا با مشکل روبرو شد و در دوره های قبلی، مرغ داران تا قیمت ۳۸ هزارتومان هم از بازار آزاد سویا خریداری کرده اند.

مشکلات مداوم در مورد تامین سویا

این فعال حوزه مرغداری ادامه داد: مسئولین درباره حل مشکل نهاده های دامی پیوسته وعده هایی داده‌اند اما در این وضعیت، مرغداران نمی‌توانند زمان را از دست بدهند تا وعده‌ها عملی شود. مرغی که در سالن های مرغداری وجود دارد، باید با نهاده های دامی تامین شود و در این شرایط مرغدار مجبور می شود سویا را از بازار آزاد تهیه کند. مرغدار مرغ را با سویای ۳۸ هزار تومانی پرورش داده است؛ اما در زمان فروش تعزیرات بر فروش مرغ با قیمت مصوب تأکید می کند. این شرایط کاملا به ضرر تولیدکننده است.

سلیمی اشاره کرد: در حال حاضر، ارز لازم برای تامین دارو و واکسن برداشته شده است و مرغ دار باید آزاد آن را تهیه کند. در پی این اتفاق، هزینۀ واکسن‌های مورد نیاز مرغدار از ۵۰ میلیون تومان به ۲۰۰ میلیون تومان در هر دوره رسیده است، همچنین هزینه تامین دارو هم از ۷۰ میلیون تومان به ۱۸۰ میلیون تومان در هر دوره رسیده است، تمام این موارد ما به تفاوت هایی است که کسی جوابی برای آن ندارد.

مرغ آرین خریدار ندارد

وی افزود: در مورد ذرت در سال گذشته مشکلاتی بود؛ اما در سال جاری از این بابت نداشتیم. اما در مورد تامین سویا هم در سال جاری و هم سال گذشته با چالش‌هایی روبرو بودیم و همچنان هستیم. زمانی که سویا در بازار کم می شود یا به قیمت آزاد فروخته می‌شود، ناخالصی آن نیز زیاد می شود؛ به این معنی که از پروتئین سویا کاسته می شود.

این تولیدکننده خاطرنشان کرد: مشکل دیگری که وجود دارد، دربارۀ نژاد مرغ «آرین» است. این نژاد مرغ ایرانی را به زور به مرغ دار غالب می کنند. اکثر مرغداران نژاد آرین را نمی خرند، به همین دلیل رشوه ۵ هزار تومانی برای هر قطعه جوجه می دهند و جوجه ای به سالن وارد نمی شود اما آمار جهاد کشاورزی ماهانه ۳۰ میلیون قطعه جوجه را اعلام می کند؛ در صورتی که ۴۰ میلیون از این تعداد را فقط به صورت عدد به مرغداران فروختند. با این حساب در شرایطی که به وجود می آید، با کمبود مرغ در بازار روبرو می شویم.

سلیمی ادامه داد: شورای امنیت تصمیم گرفته نژاد ایرانی را احیا کند. دربارۀ این موضوع با مسئول معاونت دامداری تهران آقای دماوندی نژاد هم صحبت کردیم، اما این طور عنوان می کنند که از دست ما کاری برنمی آید. در مورد این موضوع، حتی اگر خود رئیس‌جمهور و وزیر هم بیاید، کاری نمی تواند بکند؛ چراکه مصوبۀ شورای امنیت است.

ایجاد رانت در مورد فروش سویا

وی اظهار داشت: مرغداری مجبور می شود ۵۰ هزار جوجه را باطل کند، ۲۵۰ میلیون تومان می دهد و در مقابل یک برگه دریافت می کند! با این روند جوجه جدیدی هم به سالن وارد نمی کند و در ادامه نهاده دامی را به قیمت ۲۰ هزار تومان خریداری می کند و در بازار، این نهاده دامی را با ناخالصی هایی که به آن اضافه می کند، از ۱۰ تن به ۱۵ تن تبدیل می کند و در بازار آزاد با قیمت ۳۸ هزار تومان به مرغدار می فروشد. با این روند نه  جوجه جدیدی به سالن وارد شده و نه مرغی از سالن مرغداری خارج می شود. این چرخه باطل مسبب شده است یک رانتی شکل بگیرد و چیزی حدود ماهانه ۴۰ میلیون تومان به جیب رانت خوار اضافه شود.

نقش فصل زمستان در کمبود و گرانی مرغ

این تولید کننده مرغ اشاره کرد: نیمه دوم سال به خاطر اینکه ویروس آنفولانزا در مرغداری ها بیشتر می شود، باعث می شود که حجم تلفات بالا رود. بنابراین منجر می شود که وزن مرغ کمتر شده و اگر قرار باشد ۱۵۰ تن در دوره جدید مرغ به بازار عرضه کنم، از این میزان کسر شده و حجم کمتری به بازار برسد. زمانی که قیمت واکسن بالا می رود و خیلی از مرغداران رغبت نمی کنند که واکسن تزریق کنند، آلودگی در سالن های مرغداری زیاد می شود، وزن گیری کم می شود، تلفات زیاد می شود و در نتیجه مرغ کمتری به بازار تزریق می شود. بنابراین وقتی مرغ کمتری به بازار می رسد، قیمت فروش مرغ بالا می رود.

درخواست اغلب مرغداران حذف ارز یارانه ای است

سلیمی در ادامه گفت: خواسته اغلب مرغداران این است که ارز را حذف کنند و با ارز آزاد تولید صورت بگیرد تا قیمت مرغ به صورت آزاد در بازار عرضه شود. در این شرایط تعادل به بازار بعد از گذشت یک دوره چند ماهه برمی گردد. تفاوت قیمت گوشت قرمز با گوشت سفید همیشه تقریبا ۲ برابر بوده است. مثلا اگر مرغ کیلویی ۵۰ هزار تومان بود، گوشت قرمز کیلویی حدود ۱۱۰هزار تومان فروخته می شد، یعنی تفاوت تقریبا ۶۰ درصدی داشت.

تولیدکننده مرغ در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: در حال حاضر قیمت مرغ در بازار چیزی حدود ۸۰ هزار تومان اگر در نظر بگیریم، قیمت گوشت قرمز با فرض ۵۰۰ هزار تومان، یعنی چیزی حدود ۴ برابر قیمت مرغ به دست مصرف کننده می رسد. در صورتیکه قبل از این قیمت ها تقریبا ۶۰ درصد تفاوت داشت. قیمت مرغ را با ضرب و زور پایین نگه داشتند اما هر بار این اتفاق می افتد، آسیب های آن خود را نشان خواهد داد. مردم باید منتظر یک بحران بزرگ در مورد مرغ در سال آینده باشند چرا که با وضعیتی که پیش می رود، با کمبود وسیعی در مورد تامین مرغ روبرو خواهیم بود. شاید برای آرام کردن جو بازار در روزهای پایانی آخر سال، نهاده های دامی وارد شود و به دست مرغدار برسد اما با وجود کمبود و نبود گوشت قرمز در بازار، باید منتظر یک چالش بزرگ در سال آینده باشیم.