فروش اینترنتی دارو با استراتژی درست اجرایی شود / مقاومت در برابر تغییرات تجارت جهانی به نفع بیماران نخواهد بود

خرید دارو از طریق فروشگاه‌های آنلاین دارویی در بسیاری از کشورها رایج شده است. این روش خرید داروها از طریق اینترنت مزایایی مانند راحتی، دسترسی آسان‌تر به محصولات و مقایسه قیمت‌ها را دارا است. با این حال، همانند هر خرید آنلاین دیگری، باید از فروشگاه‌ها و سایت‌های قابل اعتماد و قانونی استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که فروشگاه دارویی آنلاینی که انتخاب می کنید، مجوزهای لازم برای فروش داروها را دارد و استانداردهای امنیتی را رعایت می‌کند. همچنین، بهتر است قبل از خرید، قیمت‌ها را مقایسه کنید و از شرایط خرید و ارسال دقیقاً آگاه شوید. پایگاه خبری گسترش نیوز میزبان امیر حسین حاجی میری،  پزشک متخصص اقتصاد و مدیریت دارو بود و در خصوص خرید اینترنتی دارو گفتگوی مفصلی داشتیم. در ادامه مشروح این گفتگو را مشاهده می کنید. 

واکنش‌های مثبت و منفی نسبت به ورود پلتفرم‌های اینترنتی به بستر فروش دارو در کشور شاهد هستیم ارزیابی شما نسبت به این موضوع چیست؟

دسترسی آسان و مقرون‌ به‌ صرفه بودن فروش دارو در بستر اینترنت برای هیچ‌کسی پوشیده نیست. حال هر بازاری با این ماهیت قطعاً مورد استقبال جامعه واقع خواهد شد. یکی از نکات مهم در بحث اتومیشین و اینترنت، همین نکته است که اثربخشی و راحتی و در دسترس بودن در بستر اینترنت وجود دارد. ازنظر من این روند درست‌ترین مسیر فروش کالا خواهد بود. چرا که سایر محصولات نیز از این بستر به‌درستی در حال فروش و رسیدن به دست متقاضی است. می‌توان تمامی مایحتاج خود را از بستر اینترنت تهیه کرد. در حوزه فناوری و زیرساخت‌های اینترنت از کشورهای بسیاری نیز جلوتر هستیم.

خدمات سلامت می‌توانند قیمت‌گذاری آزاد داشته باشند؟

تامین کالای موردنیاز و مایحتاج سبد خانوار نیز از مسیر اینترنتی تامین می‌شود. بنابراین طبیعی است اگر جامعه نیازمند تأمین دارو در این مسیر داشته باشد و این مسئله عجیبی نیست. سیاست بازار این‌گونه است که همیشه تقاضا در مقابل عرضه است. در خصوص کالای سلامت، چرا مکانیسم‌های بازار در آن حکم‌فرما نیست و عرضه و تقاضا تعیین‌کننده وجاهت قیمت و تعیین‌کننده اعتبار کالاهای سلامت نمی‌تواند باشد خدمات سلامت هیچ‌گاه نمی‌توانند قیمت‌گذاری آزاد داشته باشند. به دلیل اینکه به‌طور مثال یک دستگاه MRI در تنها بیمارستان یک شهر وقتی وجود داشته باشد، طبیعتاً اگر قیمت‌گذاری بازاری باشد، چون تنها یک دستگاه ام آر ای وجود دارد و روزی ۱۰۰ بیمار مراجعه‌کننده وجود دارد که از آن استفاده می کنند، هزینۀ استفاده از آن خیلی بالا خواهد شد. در اینجا وزارت بهداشت برای کنترل قیمت‌ها و تنظیم وضعیت، قوانین تصویب می‌کند، برعکس آن نیز ممکن است.

وضعیت داروخانه ها در سال های اخیر به چه صورت بود؟

در ۳ سال گذشته، تعداد داروخانه از ۱۳هزار تا به نزدیک ۱۷ هزار رسیده است. در تاریخ ایران ۱۳ هزار داروخانه داشتیم؛ اما در طول سه سال اخیر ۴هزار داروخانه افزایش یافته است، یعنی ۳۳ درصد رشد داشته است. از این سمت عرضه دارو زیاد شده است داروخانه‌های زیادی تأسیس‌شده‌اند ولی قیمت دارو پایین نیامده است. به همین دلیل است که طبق تنظیم بازار، مشتریان همان تعداد هستند و به همان مقدار عرضه می‌شود. قیمت‌ها باید کاهش یابد تا بازار تنظیم شود؛ اما متأسفانه این اتفاق نیافتاد است. 

نگرانی ها در خصوص عرضه اینترنتی دارو چیست؟

این ماهیت سلامت است که خواسته عرضه و تقاضا را به هم نزدیک کند و تحقق این نکته مشکل خواهد بود. بحث فروش اینترنتی دارو، کمی نگرانی درست می‌کند. این نگرانی‌ها، روا است و می‌توانیم نام آن را مصرف منطقی دارو بگذاریم.ماهیتاً اینترنتی شدن اقتصاد می‌تواند در این مسیر تغییر رویه در بازار را داشته باشد. مصرف دارو با اینترنتی شدن ممکن است تغییر کند. نگرانی دوم اینکه متولیان نظام سلامت و بازیگران نظام سلامت به فکر ابعاد اقتصادی کسب‌وکار خودشان هستند و به فکر این هستند که رونق اقتصادی توسعه پیدا کند و این نگرانی که ممکن است با ورود این پلتفرم‌ها به کسب‌وکارشان لطمه وارد شود، وجود دارد. بنابراین از ورود آن جلوگیری می‌کنند ولی مشخصاً این تغییر وجود خواهد داشت. مثالی که ما همیشه بیان می‌کنیم خیلی از صنایع و تجارت‌ها با ورود اینترنت ادبیات کارشان تغییر کرد. فروش کالاهای دیجیتال به‌واسطه اینترنت عوض شد.حق مشتری در آن ها پررنگ تر شد. رقابت در آن ها دیده می شد و تعدیل قیمت در آن‌ها مشاهده می شد و آن چیزی که عرضه‌کننده در بستر غیراینترنتی داشت، اصطلاحاً سیطره و احاطه‌اش از بین رفت.

چه ملاحظاتی در عرضه دارو وجود دارد؟

این تفکر به وجود خواهد آمد است که اگر کسی بتواند از من بهتر این خدمات را ارائه کند، ممکن است فردا هیچ‌کسی نیازی به من نداشته باشد. حالا چون من در خدمت نظام سلامت هستم همیشه قداستی همراه اسم من است پس من این حق خودم را میدانم که از نهادهای کشور بخواهیم در این موضوع من را یاری دهند. از طرف دیگر هم زیرساخت‌های کشور هستند که خوب و سریع می‌توانند چنین موضوعی را باتجربه فعالیت در سایر حوزه‌ها به‌خوبی مدیریت کنند و درمجموع دارو چون به لحاظ فیزیکی تفاوتی چندان با سایر کالاها ندارد. همچنین در خصوص داروهای یخچالی را هم می‌توانند به‌خوبی مدیریت کنند. تعدد بازیگران و ... ممکن است سلامت جامعه را نیز تهدید کنند به خاطر ملاحظات عرضه دارو که تحت مراقبت‌های دارویی از آن یاد می‌کنیم و این نگرانی وجود دارد که اگر از حیطه استحفاظی نظام سلامت خارج شود ملاحظات به آن شکل لازم اتفاق نخواهد افتاد. اگرچه می‌توانیم خیلی نقد کنیم که آیا هم‌اکنون این الزامات در این بستر در حال وقوع است؟ باید گفته شود که خیر .

روند فروش اینترنتی دارو در سایر کشور ها وجود دارد؟

فروش اینترنتی دارو ممکن است در برخی کشورها مجاز باشد، اما در بسیاری از موارد، قوانین محلی و مقررات سلامت عمومی فروش اینترنتی دارو را محدود می‌کند. یکی از دلایل اصلی این محدودیت‌ها، نگرانی‌های مربوط به ایمنی، اصالت و مؤثر بودن داروها است. بااین‌حال، در برخی موارد، فروش اینترنتی داروها از طریق وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌های مجازی زیر نظر مقامات سلامت ممکن است مجاز باشد. بهتر است همواره از منابع قانونی و معتبر برای تأمین داروها استفاده کنید و از مشاوره پزشک یا داروساز قبل از استفاده از هر نوع دارو و یا خرید آن به‌صورت آنلاین گرفتار نشوید.

گسترش نیوز مشروح این گفت‌وگو را در روزهای آینده منتشر خواهد کرد.