مزایای بیمه گروهی تامین اجتماعی/بیمه برای کارمندان بدون کارفرما

در دستور اداری سازمان تأمین اجتماعی آمده است که فعالان حوزه ورزشی که رابطه کاری و مزدبگیری با یک کارفرمای مشخص ندارند، نیز می‌توانند در قالب بیمه‌های اختیاری و به صورت گروهی یا انفرادی (مانند صاحبان حرف و مشاغل آزاد) بیمه شوند. ادارات کل تأمین اجتماعی همچنین مسئولیت پیگیری توسعه پوشش بیمه برای گروه‌های مختلف ورزشکاران و فعالان حوزه ورزشی را با همکاری باشگاه‌های ورزشی بر عهده دارند.

بیمه‌های توافقی؛ تعاریف و مثال‌ها

«بیمه‌های توافقی» بخشی از پوشش‌های بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی را تشکیل می‌دهند که براساس آن، گروه‌هایی از مشمولان بیمه از طریق توافق نمایندگان یا تشکل‌های آنان با این سازمان بر سر شرایط و ضرایب بیمه، زیر چتر حمایت این نهاد بیمه‌گر قرار می‌گیرند.

بیمه طلاب و روحانیون به عنوان یکی دیگر از گروه بیمه‌های توافقی محسوب می‌شود و افراد این گروه اگر دارای شرایط عمومی بیمه‌های توافقی باشند می‌توانند متقاضی بیمه تأمین اجتماعی شوند. بیمه توافقی طلاب و روحانیون شرایطی دارد، از جمله اینکه متقاضی باید حداکثر ۵۰ سال سن داشته باشد، نرخ حق بیمه ۲۷ درصد است و بیمه شده مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نیست.

یا به عنوان یک نمونه دیگر، در آبان ماه ۱۴۰۱ خبر آمد که سامانه بیمه امدادگران به زودی راه‌اندازی می‌شود. بیمه توافقی امدادگران و نجاتگران شامل بیمه از کارافتادگی، بازنشستگی، فوت و هزینه‌های درمان است. به گفته مرتضی مرادی‌پور، معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، «امدادگر و نجاتگری که در طول مدت یک ماه در ۶ شیفت مشغول به کار می‌شوند باید ۲۵ درصد حق بیمه خود را پرداخت کنند. همچنین آن دسته از امدادگرانی که پنج شیفت در ماه خدمت‌رسانی می‌کنند باید نیمی از هزینه بیمه را پرداخت کنند. برای بیمه شدن، امدادگران حداقل چهار شیفت در ماه باید حضور و فعالیت داشته تا تحت پوشش قرار گیرند».

مزایای بیمه‌های توافقی

مزایای بیمه‌های توافقی چیست؟ این بیمه‌های گروهی چه امتیازاتی برای بیمه‌شدگان و چه منافعی برای سازمان تأمین اجتماعی دارند؟ علیرضا حیدری، کارشناس حوزه رفاه و تأمین اجتماعی، در پاسخ به این سئوال‌ها به آتیه‌آنلاین گفت: بیمه‌های توافقی برای سازمان تأمین اجتماعی مفید هستند چرا که تعداد بیمه‌شدگان تحت پوشش و حق بیمه ماهانه پرداختی به صندوق را افزایش می‌دهند. بدیهی است هرچه تعداد بیمه‌شدگان افزایش یابد منابع ریالی سازمان بیشتر می‌شود؛ در همین راستا، این اواخر ما شاهد پوشش گروه‌های مختلف توسط سازمان تأمین اجتماعی بوده‌ایم که این اتفاق بسیار مثبتی است.

به گفته حیدری، پوشش هنرمندان، ورزشکاران، امدادگران و سایر گروه‌ها تحت عنوان بیمه‌های توافقی، جزء تکالیف برنامه‌ای سازمان تأمین اجتماعی به حساب می‌آید. به این معنا که برنامه‌های توسعه، سازمان تأمین اجتماعی را مکلف کرده‌اند که ضریب نفوذ بیمه‌ای خود را افزایش دهد.

این کارشناس حوزه رفاه و تأمین اجتماعی با بیان اینکه «افزایش ضریب نفوذ بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی، یک راهبرد کلی توسعه‌ای‌ است» اضافه کرد: با وجود همه اقدامات صورت گرفته و گسترش چتر بیمه بر سر گروه‌های مختلف، هنوز تا رسیدن به ایده‌آل‌ها و پوشش حداکثری جامعه هدف فاصله داریم. امروز ضریب نفوذ بیمه‌ای تأمین اجتماعی حدود ۷۶ درصد است یعنی هنوز ۲۴ درصد از جامعه هدف که می‌تواند از چتر بیمه‌ای برخوردار باشد و تکلیف راهبردی هم هست که این اتفاق بیفتد، تحت پوشش قرار نگرفته‌اند.

حیدری در ارتباط با سازوکار بیمه‌های توافقی گفت: بیمه‌های توافقی از نوع بیمه‌های اختیاری هستند یعنی اجباری برای بیمه شدن نیست اما افراد مختلف براساس یکسری مشوق‌ها جذب سازمان تأمین اجتماعی می‌شوند؛ گروه‌های مختلفی در بیمه توافقی هستند که دولت سهم کارفرمایی بیمه آن‌ها را می‌پردازد و همین پرداخت، مشوقی برای بیمه‌پردازی افراد زیرمجموعه گروه محسوب می‌شود.

او اضافه کرد: در بیمه‌های توافقی، گروه‌هایی از فعالان اقتصادی که الزامی به بیمه شدن ندارند، در قالب یکسری مشوق‌ها با سازمان تأمین اجتماعی روی نرخ حق بیمه و شرایط آن «توافق» می‌کنند. معمولاً صنف این افراد یا تشکل‌های آن‌ها با معاونت بیمه‌ای سازمان این تامین روی اعداد و درصدهایی برمبنای شاخص حداقل دستمزد توافق می‌کنند و براساس آن، ضرایب متعدد بیمه (درمان، بازنشستگی، ازکارفتادگی جزئی و کلی و ...) تعیین می‌شود.

او ادامه داد: در قالب این توافق‌ها مشخص می‌شود که از کدام خدمات حمایتی به چه میزان و با چه نسبتی قرار است استفاده شود و نرخ حق بیمه و توزیع آن به چه شکل است.

این کارشناس رفاه تاکید کرد: مشوق‌های بیمه توافقی برای جذب گروه‌های مختلف اهمیت بسیار دارد؛ ضمن اینکه باید بپذیریم تامین چتر بیمه‌های اجتماعی برای گروه‌های مختلف شهروندان، براساس اصل ۲۹ قانون اساسی یک وظیفه حاکمیتی‌ است و باید سازوکار آن اندیشیده شود تا گروه‌های مختلف با بهره‌مندی از مشوق‌ها بر سر حق بیمه و ضرایب آن با تأمین اجتماعی به توافق برسند.

گسترش چتر بیمه تأمین اجتماعی، در عین افزایش منابع ورودی این نهاد بیمه‌ای، برخورداری گروه‌های مختلف از بازنشستگی، درمان و مزایای ازکارافتادگی را تضمین می‌کند. هرچه چتر بیمه تأمین اجتماعی بزرگ‌تر و فراخ‌تر شود و شهروندان بیشتری را دربربگیرد، مسیر دستیابی به عدالت اجتماعی هموارتر می‌شود و ضریب پشتیبانی به سمت بهبود پیش می‌رود.