مسکن چینی اقتصادی نیست/ شهر به حال خود رها شده است

اقتصاد شهری یکی از مهم ترین نکاتی است که مدیران شهری باید توجه ویژه ای به آن داشته باشند تا بتوانند شهر را به گونه ای مدیریت کنند که رضایت شهروندان جلب شود. بسیاری از کارشناسان شهری بر این باور هستند که مشارکت شهروندان در امور شهری می تواند کمک بزرگی به اقتصاد شهر باشد. در خصوص مبحث مدیریت شهری و کمک شهروندان به اقتصاد شهر گفتگویی با رضا لاهیجی، کارشناس شهری داشتیم که مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.

وضعیت اقتصاد شهری در پایتخت را چگونه ارزیابی می کنید؟

اصولا شهرداری به معنای شهر نگهداری است. شخصی که شهردار می شود و کسانی که به عضویت شورای شهر در می آیند، وظیفه دارند تا شهر را به خوبی اداره کنند. اگر افراد متخصص وارد مسائل شهری شوند، می توان شهر را به خوبی اداره کرد. اگر کسی سابقه ای نداشته باشد و تخصص کافی در ارتباط با امور شهری نداشته باشد، به مردم این شهر خیانت بزرگی کرده است که متاسفانه نمونه این موضوع را در شهر تهران مشاهده می کنیم. اخبار دستگیری اعضای شورای شهر و افت وضعیت شهری به واسطه روی کار آمدن افراد بی تخصص است. این افراد نمی دانند شهر چه نیازهایی دارد. این افراد کسانی هستند که پست هایی را به علت مسائل مادی قبول می کنند و درنهایت سبب می شود که به علت ناکارآمدی، خطا کنند.

 چه راهکارهایی برای جلوگیری از آسیب های بیشتر به تهران وجود دارد؟

باید افراد متخصص در اداره امور شهر در کشور فعال شوند اما درحال حاضر به علت بسیاری از مسائل مجبور به خانه نشینی شده اند، مجدد فعالیت خود را آغاز کنند. اگر از این افراد دعوت به عمل آید، ظرف مدت ۳ ماه شاهد خواهیم بود که چه تغییرات مهمی در شهر اتفاق خواهد افتاد. شهر های ما به سمت و سوی فقیر شدن درحال حرکت هستند. اعلام می کنند که بودجه ما از دست رفته است. در تمام سازمان های شهرداری، افرادی وجود دارند که با رانت سرکار آمده و حقوق های نجومی دریافت می کنند. شهرداری تهران در طول ۵ سال گذشته هیچ پروژه تخصصی انجام نداده و پروژه هایی که صورت گرفته، هیچکدام ضروری نبوده است.

 مهمترین معضل مدیریت شهری در تهران چیست؟

شهر به حال خود رها شده است و باید گفت بیشترین تصادفات در شهر تهران رخ می دهد. موتورسیکلت ها و عابران پیاده، بیشترین آمار مرگ و میر در تصادفات شهری را دارند و این موضوع را می توان یک ضعف بزرگ برای شهر تهران و مدیریت شهری دانست. همانطور که مشاهده می کنید، مردم در شهر تهران، اعصاب خود را از دست داده اند و این موضوع را می توان در نحوه رانندگی آن ها مشاهده کرد و دلیل اصلی این موضوع مسائل اقتصادی است. مردم محتاج شام شب هستند و به یک فرد بی اعصاب در رانندگی تبدیل می شوند. باید اشاره کرد که شهر برای کودکان امن نیست و تهران از جبهه های جنگ بدتر شده است. درآمدهای شهری کاهش پیدا کرده و زمانی که درآمدها کاهش پیدا کند، نمی توان هیچ اقدامی در شهر انجام داد و زمانی که بودجه کاهش پیدا کند، بسیاری از پروژه ها تعطیل خواهد شد.

ارزیابی شما از هزینه های انجام شده برای مدیریت شهری چیست؟ آیا این هزینه ها به درستی اجرا شده است؟

بعضی از سازمان مانند شهرداری و سازمان میادین تره بار درآمدهای خوبی دارند اما متاسفانه، شهردار تهران از مدیران دستوری برای این سازمان ها استفاده کرده است و هیچ تخصصی ندارند. مدیرعامل سابق سازمان زیباسازی، شاید نزدیک به هزار میلیارد تومان هزینه برای تبلیغات شهری کرد که در آن ایرادات زیادی وجود داشت و پر از غلط بود. سازمان زیباسازی در ازای تبلیغات پول دریافت می کند اما مدیرعامل سابق سازمان زیباسازی، هزینه کرده بود تا تبلیغات در شهر پخش شود. می توانستند با همین هزار میلیارد تومان، اقداماتی انجام دهند که ترافیک را مدیریت کنند اما متاسفانه این مبالغ صرف مسائل دیگر شد.

شهرهای بزرگ در دنیا چگونه در بحث مدیریت شهری موفق بودند؟

سایر شهرهای پیشرفته، شاهد مشکلات فعلی تهران بوده اند اما با گذر زمان توانستند این مشکلات را برطرف کنند. یکی از مشکلاتی که در شهر تهران وجود دارد ترافیک صبحگاهی است. والدین، فرزندان خود را با ماشین های شخصی به مدرسه می برند و همین امر سبب ایجاد ترافیک می شود. در بسیاری از شهرهای دنیا، این مشکل برطرف شد. شهرداری باید از سازمان های درآمدزا و بودجه هایی که دارد استفاده کند و برای مدارس سرویس رایگان قرار دهد و اعلام کند که استفاده از خودروهای شخصی ممنوع است. اگر چنین اتفاقی صورت گیرد، خودروهایی که صبح ها در سطح شهر درحال حرکت هستند نصف خواهد شد. فضاهای شهری باید برای عبور عابرین پیاده مناسب سازی شود. درحال حاضر تهران، یک شهر خودرو مدار است و زمانی که شهر خودرو مدار شود، هزینه ها بالا می رود و سوخت بیشتر مصرف می شود. یکی از دلایلی که ۳ برابر میانگین جهانی، سوخت مصرف می کنیم همین موضوع است. خودروهای قدیمی با تکنولوژی قدیمی در شهر تردد دارند و سوخت بالایی مصرف می کنند و همین امر سبب می شود تا مصرف سوخت در کشور افزایش پیدا کند. یکی دیگر از اقدامات مهم، استفاده از پارکینگ های طبقاتی است. باید پارکینگ های طبقاتی در شهر افزایش پیدا کند و از مدیران برج ها بخواهند که اگر فضای خالی دارند، در ازای دریافت پول اجازه دهند تا خودروها در پارکینگ برج پارک کنند.

مهمترین ثروت شهری از نظر شما چیست؟

مهم ترین درآمد شهر و ثروت شهر را می توان خود شهروندان دانست. یک اصطلاحی به اسم مشارکت مردمی وجود دارد و تمام شهرهای دنیا بیشترین درآمد را از همین مشارکت مردمی دارند. زمانی که مردم در شهر مشارکت پیدا کنند، بسیاری از هزینه های شهری کاهش پیدا می کند. زمانی این مشارکت اتفاق می افتد که شهرداری با مردم دوست باشد و ارتباط خوبی را با مردم برقرار کند. این موضوع در ایران نادیده گرفته شده است.

به تازگی صحبت از ساخت مسکن توسط چینی ها در تهران شده است. نظر شما در خصوص این طرح چیست؟

 این طرح مخالفان بسیاری دارد و یکی از دلایل اصلی این موضوع است که میلیاردها دلار در پایتخت هزینه خواهد شد که چینی ها برای ما خانه سازی کنند اما درواقع درآمد اصلی به جیب خود چینی ها خواهد رفت. چینی ها به دلیل آنکه آشنایی با ایران و نیاز مردم و تمدن مردم آشنایی ندارند، ممکن است یک سری قفس تحویل مردم بدهند که وضعیت شهر را از این پیچیده تر کند. چینی ها با تمام پیشرفت هایی که داشته اند، محصولاتشان همچنان کیفیت لازم را ندارد. فضای زندگی و محیط زیست شهری را خودمان باید طراحی کنیم. این همان مشارکت شهروندی است که برای اقتصاد شهر دارای اهمیت های فراوانی است. ما در این شهر به دنیا آمده اسم و بزرگ شده ایم و می دانیم که شهر به چه چیزهایی برای پیشرفت و آرامش نیاز دارد. می توانیم از سیستم های طراحی خانه های شهرهای ایران استفاده کنیم و خانه های پایتخت را به همان شیوه طراحی کنیم. یکی از اشتباهات مدیریت شهری این است که سفر مخفیانه و محرمانه ای را به چین می روند و اتفاقاتی که صورت می گیرد باعث خواهد شد تا مردم دچار شوک شوند. ارتباط درستی با مرم صورت نگرفته است و نمی توانند با مردم به درستی حرف بزنند. باید نظر بسیاری از کارشناسان و شهروندان را در ارتباط با این سفر جویا می شدند و اعلام می کردند که چین قرار است در ایران خانه سازی کند، آیا موافق هستید یا مخالف. زمانی که مردم متوجه این موضوع شوند که در پروژه های شهری، هیچ نظری از آن ها خواسته نمی شود، ناخداگاه، شروع به مخالفت می کنند و این موضوعات خطاهایی است که توسط مدیریت شهری صورت می گیرد. به نظر بنده از شخص آقای شهردار و مدیران میانی باید تغییر کنند و زمانی که این تغییر صورت گیرد شاهد خواهید بود که چه اتفاقات مثبتی صورت می گیرد. سرمایه گذارانی وجود دارند که تمایل به کار در شهر تهران دارند. سرمایه هایی در خود شهرداری تولید می شود که باید در بهبود ترافیک و آرام سازی شهروندان و ایجاد محیط شاد برای مردم استفاده شود که متاسفانه این اتفاق رخ نمی دهد.

مشارکت شهروندی چقدر به مدیریت و اقتصاد شهری کمک می کند؟

اگر از مشارکت شهروندی در امور شهری استفاده شود، می توان حداقل سالی ۱۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرد. باید به این نکته اشاره کرد که بسیاری از مدیرانی که روی کار می آیند، هدفشان بهبود زندگی مردم نیست و هدف این است که جیب خود را پر کنند و ویلاهای لاکچری در لواسان بخرند. پس باید نتیجه گرفت که بسیاری از این مدیران، رفاه و آرامش شهروندان برایشان معنایی ندارد.یکی دیگر از مشکلاتی که در شهر تهران وجود دارد، بحث فرونشست است. همانطور که شاهد آن بودید، چندی پیش در یکی از خیابان های مهم تهران شاهد فرونشست بودیم. در شهر تهران، یکی از مهم‌ترین علل نشست زمین در اثر حفر تونل برای گسترش خطوط مترو است. باید نتیجه گرفت که بسیاری از این فرونشست ها، پدیده ای انسان ساخت است. ما در تهران کمبود آب داریم و محیط زیست ما درحال نابودی است و شهرداری هیچ اقدامی برای بهبود وضعیت محیط زیست نکرده است. یک اقتصاد رونق‌بخش، سنگ بنای یک جامعه پررونق را شکل می‌دهد و به افراد، اجتماعات و کشورها فرصت‌ها، پایداری و بهره‌وری کلی را می‌بخشد. در جهانی که ارتباطات بین‌المللی روزبه‌روز در حال افزایش است، درک اهمیت یک اقتصاد قوی برای افراد، اجتماعات و کشورها بسیار حیاتی است. اشتغال پایدار، بهبود رفاه شخصی را نه‌تنها ارتقا می‌دهد، بلکه همبستگی اجتماعی را ترویج می‌دهد و نابرابری درآمدی را کاهش می‌دهد.