دلار بازار گوشت را به هم ریخت / ارزانی در راه است؟

کشورمان درحال حاضر به دلیل خشکسالی و آب بر بودن نهاده‌های دامی فقط شش میلیون تن از این محصولات را تولید می‌کند، از طرف دیگر قیمت این محصولات در بازار جهانی پس از جنگ اوکراین و روسیه با افزایش قابل توجهی روبه رو شده و  به‌دلیل ارزبری بالای واردات نهاده‌های دامی به کشورمان و سهم ۵۰درصدی در واردات محصولات کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی به دنبال خودکفایی ۵۰ درصدی در تولید این محصولات است.  کارشناسان معتقدند که با اجرای طرح الگوی کشت در کشورمان خصوصا در سطح دیم‌زارها میزان تولید جو با افزایش قابل توجهی روبه رو شود و از سوی دیگر اراضی آبی نیز صرف تولید محصولات آبی همچون ذرت و سویا شود تا از این طریق کشورمان بتواند از میزان وابستگی خود به این نهاده‌های دامی بکاهد.

واردات ۶.۴میلیارد دلاری نهاده دامی

 براساس آمارهای گمرک در ۱۰ماهه سال جاری ۱۴میلیون و ۳۷هزار تن نهاده دامی به ارزش شش میلیارد و ۳۶۹ میلیون دلار وارد کشور شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته ۱۲میلیون و ۹۱هزار تن از این کالاهای اساسی به ارزش پنج‌میلیارد و ۹۲۸ میلیون دلار وارد کشور شده بود. بنابراین می‌توان گفت واردات انواع نهاده‌های دامی طی این مدت به لحاظ وزنی با رشدی ۱۶درصدی و به لحاظ ارزشی با رشدی ۷درصدی روبه‌رو بوده است. در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین نهاده‌های دامی مورد نیاز اکثر دامداران، ذرت است به همین دلیل در ۱۰ماهه سال جاری هشت میلیون و ۴۱۳هزار و ۲۳۷تن و ۷۴۵کیلوگرم ذرت دامی به ارزش سه میلیارد و ۱۹۵میلیون و ۲۷۲ هزار و ۷۸۲ دلار وارد کشورمان شده است.  در این بازه زمانی دو میلیون و ۲۸ هزار و ۷۱۲ تن و ۵۹۰ کیلوگرم جو به ارزش ۷۰۷ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۹۹۱ دلار وارد کشورمان شده است.همچنین طی ۱۰ماهه سال جاری دو میلون و ۳۳۰ هزار و ۳۴۴ تن و ۴۹۸ کیلوگرم نهاده دامی به ارزش یک میلیارد و ۶۶۷ میلیون و ۹۵۰ هزار و ۸۳۹ دلار وارد کشورمان شده که طی این مدت امارات، انگلستان، ترکیه، سوئیس، عمان و هلند پنج مبدأ واردات دانه سویا به کشورمان بوده‌اند.همچنین یک میلیون و ۲۶۴هزار و ۵۹۸ تن و ۹۲۹ کیلوگرم کنجاله سویا به ارزش ۷۹۸ میلیون و ۴۹۱ هزار و ۱۲۸ دلار وارد کشورمان شده که امارات متحده عربی، انگلستان، ترکیه، چین، سوئیس، روسیه، کانادا، هلند و هندوستان ۹مبدأ واردات کنجاله سویا به ایران بوده‌اند.

نامه واردکنندگان به رئیس‌جمهور

علاوه بر نهاده‌های دامی وارد شده به کشور درحال حاضر ۴۵فروند کشتی، حامل سه میلیون تن کالاهای اساسی در بندر امام رسوب کرده و در انتظار ارز است. به همین دلیل واردکنندگان نهاده‌های دامی در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور، از صف طولانی تامین ارز کالاهای اساسی خبر دادند.پیگیری خبرنگار ما نشان می‌دهد اقلامی که قرار است وارد کشور شود و ارز دریافت کنند ابتدا باید ثبت سفارش از طریق سازمان متولی انجام شود و پس از آن به گمرک اظهار شود. در این صورت بانک مرکزی ارز را پرداخت خواهد کرد. در واقع ابتدا باید ثبت سفارش انجام شود و پس از آن گمرک آن را تایید کند و بعد به مرحله پرداخت ارز برسد. برخی کارشناسان بر این باورند اقلامی که ارز یارانه‌ای مانند کالاهای اساسی دریافت می‌کنند ممکن است مورد سودجویی قرار بگیرد. به این صورت که بدون ثبت سفارش و همچنین اعلام به گمرک وارد کشور شود که در این صورت بانک مرکزی ارز یارانه‌ای به آنها پرداخت نمی‌کند و باعث معطلی  آنها در بنادر می‌شود. البته در شرایط فعلی مشخص نیست که کشتی‌های معطل شده اقدامات قانونی و پیشینی را برای واردات انجام داده‌اند یا خیر. 

در نامه فعالان اقتصادی به رییس جمهور آمده است: در حال حاضر صف تامین ارز نهاده های دامی که با اعتبار بخش خصوصی وارد و با قیمت های دستوری در کشور توزیع شده، هنوز تامین نشده است. این در حالی است که بیش از سه ماه از زمان توزیع این اقلام گذشته و این امر خسارت های جبران ناپذیری برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی ایجاد کرده است.

این فعالان تاکید می کنند که «این مقدار تاخیر برای تامین ارزدردوره ارز ترجیحی هم کم سابقه بوده است؛اما تاکنون بیش از ۴۵فروند کشتی حامل کالاهای اساسی مورد نیاز با تناژ تقریبی ۳ میلیون تن در بندر امام خمینی متوقف شده‌است.»

این فعالان می گویند «مهار تورم و حمایت از تولید نیازمند شناسایی و اصلاح گلوگاه های تورم زا و مخل امنیت تولید در کشور است.» آنها بر همین اساس از رییس دولت سیزدهم درخواست کردند با توجه به تسهیلات ارزی فراهم شده در دولت، نسبت به شناسایی و حذف عوامل سوءمدیریت در جریان تامین به موقع ارز نهاده های تولید اقدام کند.

خروج دام مولد

اخیرا صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز اعلام کرد درطول سال‌های  ۹۸ تا ۱۴۰۰ دام مولد از چرخه تولید خارج شد و همین موضوع باعث گرانی گوشت در ادوار اخیر است. در واقع در آن زمان برای پایین نگه داشتن قیمت گوشت، دام مولد راهی کشتارگاه می‌شد که اکنون کمبود آن در بازار محسوس است و دولت دست به واردات مستقیم گوشت نیز زده است. 

دلایل عدم کاهش قیمت گوشت

احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت درباره کاهش نیافتن قیمت گوشت توضیح داد: متاسفانه در سال‌های گذشته و اخیر دو اقدام، تاثیر بسیار منفی در وضعیت تولید داخلی گوشت قرمز در کشور گذاشت، اول مسائل ناشی از خشکسالی‌هایی بود که وجود داشت و دوم افزایش قیمت نهاده‌هایی که صورت گرفت و تدابیری که لازم بود برای تامین مالی آنها لحاظ شود، باعث شد در سال‌های گذشته دام‌های مولد راهی کشتارگاه شوند. وی عنوان کرد: دولت در سال ۱۴۰۲ برای این‌که جلوی این مسیر را بگیرد دو اقدام مهم را در دستور کار قرار داد، اقدام اول تدبیری بود که وزارت جهاد در حمایت از دامداران با تامین و عرضه کافی خوراک و نهادهای دامی انجام داد و دوم تعادل بخشی به بازار را از مسیر واردات انجام داد. امیدواریم برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی هم در تامین گوشت و هم در ثبات قیمت‌ها به‌سرانجام برسد.