چالش بزرگ در تولید خرما / چرا صادرات محدود است؟

در جلسه خبری انجمن ملی خرما ایران با موضوع "تنظیم بازار خرمای ماه مبارک رمضان" که در محل این انجمن برگزار شد، محسن رشید فرخی، رئیس انجمن ملی خرما ایران اظهار داشت: معمولاً ۴۰ تا ۵۰ درصد مصرف داخلی و خارجی خرما در ماه مبارک رمضان رخ می‌دهد. در حال حاضر، ۵۰ درصد از صادرات خرما به صورت مازاد در سردخانه‌ها نگهداری می‌شوند و ضرر کشاورزان باید توسط وزارت جهاد کشاورزی جبران شود.

وی با اشاره به میزان تولید خرما در کشور افزود: سالانه حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن خرما در کشور تولید می‌شود که از این آمار ۷۰ درصد مصرف داخلی برای مصارف مردم و صنایع تبدیلی است و ۳۰ درصد صادر می‌شود.

وی با بیان اینکه سرانه مصرف در کشور حدود ۷ کیلو گرم است، ادامه داد: میزان مصرف در برخی استان‌ها ۳۰ کیلو گرم به ازای هر فرد و در بعضی استان‌ها هم حدود ۱.۵ کیلو گرم است.

فرخی گفت: سال گذشته درآمد حاصل از صادرات حدود ۵۰۰ میلیون دلار بود که طی برنامه ۵ ساله قرار است این عدد به یک میلیارد دلار برسد اما صدور بخشنامه‌های خلق الساعه اهداف را تحت شعاع قرار می‌دهد.

رئیس انجمن ملی خرما کشور با اشاره به عوارض ۵۰ درصدی صادرات خرما، اظهار کرد: در حال حاضر ۵۰ درصد خرما مازاد بازار در سردخانه‌ها دپو شده‌اند و ضرر کشاورزان را باید وزارت جهاد کشاورزی تقبل کند.

رشیدفرخی یادآور شد: تعیین عوارض ۵۰ درصدی صادرات خرما از صفر به معنی ممنوعیت صادرات بوده و چون اوج مصرف چه در داخل و چه صادرات در این مقطع زمانی (ماه مبارک رمضان) است اگر محقق نشود پس از آن دچار مشکل می‌شویم و محصولات روی دست کشاورزان باقی می‌ماند زیرا آمار مصرف در فصل تابستان بسیار کاهش می‌یابد ضمن اینکه از اوایل مرداد برداشت محصولات جدید آغاز می‌شود.

وی تصریح کرد: امسال تا امروز ۲۱۰ میلیون دلار صادرات داشتیم و تا عدد سال گذشته هنوز ۲۴۰ میلیون دلار فاصله داریم. این در حالی است که در برخی اقلام خرما بیش از ۵۰ درصد محصولات سال زراعی گذشته به فروش نرسیده است.

جایگاه خرما ایران در جهان

رشید فرخی با بیان اینکه ایران به لحاظ تنوع و ارقام مقام نخست را در جهان دارد، گفت: تنوع محصولات ایرانی تمام سلایق را پوشش می‌دهد. در بازار صادراتی نیز ایران بعد از مصر مقام دوم را دارد و رقیب ما در بازار جهانی عربستان است که با حدود یک میلیون و ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تن در جایگاه سوم ایستاده است.

وی در پاسخ به سوال مهر درباره بازارهای هدف عنوان کرد: بنا به اقتضائات زمانی بازارهای هدف تغییر می‌کند و در حال حاضر پس از اعمال تحریم بخش زیادی از صادرات خرما کشور به کشورهای CIS، هند، کشورهای جنوب شرقی و تا حدودی اروپا است.

وی عنوان کرد: اعمال محدودیت باید از قبل به اطلاع تولیدکنندگان و صادرکنندگان برسد زیرا قراردادهای بین المللی معمولاً یک ساله است و عدم تأمین محصولات اعتبار کشور و صادرکنندگان را زیرسوال برده و بازارها به دست رقیبان می‌افتد.

وی با تاکید بر اینکه ۵۰ درصد موجودی سردخانه‌ها مازاد نیاز بازار است، گفت: موجودی انبارهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سایر فروشگاه‌ها کامل است ضمن اینکه بر اساس سخنان سرپرست سازمان تعاون روستایی کشور بیش از ۱۰۰۰ تن خرما از سوی این سازمان ذخیره سازی شده است.

وی ادامه داد: انجمن ملی خرما ایران اعلام آمادگی کرد که خرما مورد نیاز بازار را با قیمت مناسب در مبدا تأمین می‌کند ضمن اینکه بازار صادرات را هم می‌تواند مدیریت نماید؛ اما استقبال نشد.

رشید فرخی اظهار کرد: خرما مضاعفی سال گذشته هر کیلو گرم حدود ۷۰ هزار تومان بود که امسال با تورم حدود ۱۳ درصدی بین ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان قیمت گذاری شده است در حالی که نرخ تورم کشور بیش از ۴۰ درصد است.

این کارشناس بخش کشاورزی افزود: سال گذشته با وجود موجودی کمتر از امسال تنظیم بازار ماه مبارک رمضان بدون مشکل انجام شد و حتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای که خرما را در روزهای عادی با سود بین ۴۰ تا ۵۰ درصدی به فروش می‌رسانند در این مقطع با سود ۱۰ تا ۱۵ درصدی عرضه کردند.

رئیس انجمن ملی خرما ایران با بیان اینکه تولیدکننده و صادرکننده زخم خورده بخشنامه‌های خلق الساعه است، گفت: حدود ۷۰۰ هزار کشاورز در تولید خرما فعالیت دارند و حدود ۴ میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در این صنف مشغول به کار هستند.

رشیدفرخی در پایان گفت: ۱۳ استان در حوزه تولید خرما فعالیت دارند و ۶ استان نخل خیز کشور هم شامل سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس و کرمان بوده که به لحاظ اقتصادی درآمدشان وابسته به تولید این محصول است.