سبقت مصرف گاز از تولید / نیازمند صرفه جویی هستیم

تولید گاز هرچقدر هم افزایش پیدا کند، بازهم میزان مصرف روند افزایشی دارد. آمارها نشان می دهد که مصرف گاز طی چند روز گذشته از میزان تولید سبقت گرفته است.

کارشناس انرژی با بیان اینکه میزان مصرف گاز در ۱۰ سال اخیر از رشد تولید آن پیشی گرفته است، گفت: اگر دنبال مدیریت مصرف نباشیم با روند رشد آن در سال‌های آینده با ۳۰۰ میلیون متر مکعب ناترازی گاز، مواجه خواهیم شد؛ بنابراین باید به سمت افزایش بهره‌وری و بهینه سازی مصرف حرکت کنیم.

محمدصادق مهرجو با اشاره به روند مصرف انرژی در کشور، اظهار داشت: از سال‌های گذشته تا کنون وابستگی زیادی به انرژی‌های فسیلی مثل گاز، نفت، بنزین و گازوئیل داریم. از نیمه دوم دهه ۷۰ با گسترش شبکه گازرسانی و با توجیه بسط رفاه و عدالت اجتماعی اقدام به توسعه شبکه گاز کشور کردیم که با شروع توسعه پارس جنوبی، گازرسانی به شهرها، کلانشهرها و شهرهای کوچک شتاب گرفت.

وی با اشاره به عقب‌ماندگی تولید نسبت به مصرف، گفت: در ۱۱ سال اخیر و از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ سالیانه ۴.۸ درصد رشد مصرف گاز داشتیم در حالی که رشد تولید گاز، ۳.۸ درصد در یال بوده؛ لذا سالانه یک درصد تولید از مصرف عقب ماند.

کارشناس انرژی گفت: گاز برای ما یک کالای مصرفی محسوب نمی‌شود، بلکه استراتژیک بوده و در آینده نیز نقش مهم‌تری خواهد داشت، زیرا نیروگاه‌ها، صنایع، شهرک‌های صنعتی، پتروشیمی‌ها نیازمند گاز هستند و علاوه بر ان در موقعیتی قرار داریم که می‌توانیم تبدیل به هاب گازی منطقه شویم.

مصرف ۴۰ درصد گاز کشور در بخش خانگی و صنایع غیرعمده

مهرجو با بیان اینکه ۴۰ درصد گاز کشور در بخش خانگی و صنایع غیرعمده مصرف می‌شود، بیان کرد: ۳۰ درصد از گاز مصرفی کشور مربوط به پتروشیمی، صادرات و صنایع عمده است و ۳۰ درصد به نیروگاه‌ها اختصاص پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: البته از گاز به عنوان فشار افزا و برای حفظ فشار در میادین نفتی استفاده می‌کنیم، چنانچه اگر به میادین نفتی گاز تزریق نشود، مقدار زیادی از تولید نفت را از دست می‌دهیم و باعث کاهش درآمدهای نفتی خواهد شد؛ بنابراین تقریبا به یک میلیارد و ۳۸ میلیون متر مکعب گاز سبک نیاز داریم.

ضریب نفوذ گاز به ۱۰۰ در صد می‌رسد

این کارشناس تصریح کرد: ضریب نفوذ گاز در کشور از سال ۹۶ تا کنون به بالای ۹۸ درصد رسیده و با گازرسانی به سیستان و بلوچستان به ۱۰۰ درصد می‌رسد که باعث شده کشور به یک حامل انرژِی ارزان وابسته شود.

مهرجو به ضریب نفوذ گاز در مصارف ایران و روسیه اشاره کرد و گفت: روسیه اولین دارنده گاز دنیا و دومین تولیدکننده و ایران چهارمین تولیدکننده و دومین دارنده منابع گازی جهان است. ضریب نفوذ خانگی گاز در روسیه حدود ۵۰ درصد است اما در ایران بالای ۹۰ درصد می‌رسد.

وی با اشاره به بهره‌وری در تولید گاز کشور، تاکید کرد: ما در صنعت نفت یک گاز غنی داریم و از چاه‌های نفت استخراج می‌شود که در اختیار پالایشگاه‌های گازی قرار می‌گیرد و پس از آن تبدیل به گاز سبک شده و به خطوط لوله تزریق خواهد شد؛ در این انتقال گازهای همراه سوزانده می‌شود و برای جلوگیری از این گاز سوزی باید، سیستم‌های فرآورشی گاز را تقویت کنیم تا از این مسیر گاز کمتری را سوزد و آن گاز برای تزریق گاز به میادین نفتیو یاد در صنایع و صادرات استفاده کنیم.

معادل تولید یک فاز پارس جنوبی، گاز فلر می‌سوزانیم

کارشناس حوزه انرژی با اشاره به میزان گاز سوزی در سال گذشته، اظهار داشت: در سال گذشته، ۹۳۶ میلیون متر مکعب تولید گاز غنی داشتیم که ۸۷۰ میلیون متر مکعب گاز تحویل شبکه گازی کشور شد، یعنی ۶۶ میلیون متر مکعب گاز را هنگام فراورش (گاز فلر) سوزاندیم.

مهرجو گفت: دو فاز پارس جنوبی ۵۶ میلیون مترمکعب گاز تولید می‌کند که ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد، در صورتی که به صورت یکجا، ۶۵ میلیون متر مکعب گاز را سوزاندیم. امسال نیز تا پایان آذر ماه ۹۳۰ میلیون متر مکعب گاز استحصال کردیم که حدود ۸۵۰ میلیون متر مکعب گاز به شبکه منتقل شد که اختلاف ۷۰ میلیون متر مکعبی وجود دارد.

لزوم شکل‌گیری معاونت انرژی

وی با اشاره به نحوه قیمت‌گذاری گاز گفت: قیمت‌گذاری گاز برخلاف نفت خام کاملاً منطقه‌ای است، در صورتی که بازار داخلی کشور، تابع قیمت‌های جهانی نیست. چنانچه گاز را به نیروگاه‌ها هر متر مکعب ۱۰۰ تومان بدهیم و به مصرف کنندگان خانگی متر مکعبی ۱۴۰ تومان اختصاص پیدا می‌کند که این ارزان بودن دلیلی است که در کشور به سمت تنوع بخشی به سبد سوختی حرکت نکردیم.

این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به لزوم شکل‌گیری معاونت انرژی ذیل ریاست‌جمهوری، بیان کرد: این معاونت باید با سیاست گذاری‌های کلان بتواند در وزارتخانه‌های مربوطه سیاست‌های خود را اتخاذ کند؛ در صورت که می‌توان پروژه‌های بهینه‌سازی را به سرانجام رساند.

مهرجو گفت: اگر دنبال مدیریت مصرف و بهینه‌سازی نباشیم و جلوی رشد مصرف را نگیریم، با توجه به ۳۰۰ میلیون متر مکعب ناترازی گاز، دچار بحران خواهیم شد؛ لذا باید با اعمال سیاست‌های جدید در حوزه صنایع گازی از جمله پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌های داشته باشیم. همچنین مباحثی نظیر تعرفه‌گذاری پلکانی، جمع‌آوری گازهای همراه، توجه به بهینه‌سازی و دوری از سیاسی‌کار را نیز مورد توجه قرار بگیرد.