طرح هایی به ناکجا آباد / بازار مسکن در شوک کامل است

ظاهرا مشکل تامین مسکن و خانه دار شدن خانوارهای ایرانی قرار نیست که برطرف شود و با وجود ارائه طرح های مختلف توسط دولت های گذشته و دولت فعلی، این چالش بر قوت خود باقی است. دولت سیزدهم نیز همانند دولت های گذشته سعی کرد تا با مطرح سازی طرح هایی نظیر نهضت ملی مسکن به کمک اقشار ضعیف جامعه برخیزد، اما این طرح وزارت راه و شهرسازی نیز توفیق خاصی نداشته و نارضایتی های فراوانی را در بین متقاضیان ایجاد کرده است.

کیاکسار محمدی، کارشناس بازار مسکن درباره عملکرد دولت سیزدهم در تحویل واحدهای نهضت ملی و گلایه‌مندی های متقاضیان به گسترش نیوز گفت: «دولت برای این منظور از همان ابتدا پیش بینی هایی در خصوص تامین مالی داشت که اکثر آن موارد به درستی محقق نشد و حالا شاهد نارضایتی های گسترده هستیم. حقیقت امر آن است که دولت نسبت به آورده های متقاضیان حساب ویژه‌ای باز کرده بود؛ به این ترتیب که زمین به طور رایگان در اختیار فرد متقاضی قرار گیرد یا بخشی از هزینه های ساخت را مردم و قسمت عمده آن توسط بانک ها تامین شود.»

او ادامه داد: «از همان مقطع نیز نگرانی ها و تردیدهای فراوانی وجود داشت اما متاسفانه دولت توجهی به هشدارها نکرد. هشدار اصلی ما این بود که در شرایط تورم ۴۰ درصدی، پیش بینی های دولت برای تکمیل طرح های عمرانی بزرگ مثل نهضت ملی مسکن تحقق پیدا نخواهد کرد. قاعدتا اتمام پروژه های ساختمانی چندین سال به طول می انجامد و برآورد هزینه های ساخت باید بسیار دقیق و اصولی صورت بگیرد که شوربختانه چنین دقتی از سوی متولیان امر انجام نگرفت.»

محمدی تصریح کرد: «اصول کار به این شکل است که باید تمامی هزینه های ریز و درشت مربوط به ساخت درنظر گرفته شود؛ به عنوان مثال قیمت مصالح ساختمانی نظیر میلگرد، سیمان و سایر نهاده ها طی چند سال گذشته به شدت افزایش پیدا کرده است و این موارد باید از همان روز نخست پیش بینی می‌شد.»

شکست بزرگ دولت

اکثر تحلیلگران حوزه مسکن بر این باور هستند که طرح نهضت ملی نتوانسته کمک شایانی به حل مشکل تامین مسکن کند و در این زمینه نمی توان به دولت ابراهیم رئیسی نمره قبولی داد. عدم موفقیت دولت در به اتمام رساندن طرح مسکن ملی و تاخیر طولانی مدت در تحویل واحدهای مسکونی به متقاضیان، بهانه ای شد تا به بررسی سایر طرح های مربوط به مسکن و تاثیرشان بر بهبودی وضعیت بازار بپردازیم.

طرح‌های مسکنی دولت‌ها طی سال‌های گذشته، کم و بیش بر بازار مسکن و وضعیت تامین خانه اثرگذار بودند. این طرح‌ها به منظور رفع نیازهای مسکن جامعه، کاهش هزینه‌ها و تسهیل دسترسی به مسکن برای اقشار مختلف جامعه اجرا می‌شوند. در ادامه به برخی از طرح‌های مسکنی دولت‌ها و تأثیر آنها بر بازار مسکن اشاره می‌کنیم.

دولت‌ها معمولاً برنامه‌ها و طرح‌هایی را اجرا می‌کنند که شامل ارائه تسهیلات و وام‌های مسکن با شرایط ویژه به خریداران مسکن است. این اقدامات می‌توانند باعث افزایش خرید و تقاضا در بازار مسکن شده و رونق اقتصادی را تحریک کنند. طرح ساخت مسکن مهر و اجاره مسکن مهر توسط دولت‌ محمود احمدی نژاد به منظور تأمین مسکن با قیمت مناسب برای اقشار کم‌درآمد جامعه اجرایی شد. این طرح‌ تا حدی به افزایش تأمین مسکن مهر و کاهش قیمت‌های مسکن در بازار کمک کرد.

طرح هایی برای کمک به بازار مسکن

دولت‌ها برنامه‌هایی را برای احداث مسکن اجتماعی برای گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه مانند افراد با درآمد پایین، کارگران مهاجر و زنان سرپرست خانوارها اجرا می‌کنند. این طرح‌ها به افزایش دسترسی به مسکن مناسب و کاهش نابسامانی‌های مسکن کمک می‌کنند.

برخی دولت‌ها تسهیلات مالی و مالیاتی را در نظر می‌گیرند تا مشتریان را به خرید و ساخت مسکن تشویق کنند. این اقدامات می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر بازار مسکن داشته باشد. به طور کلی، طرح‌های مسکن می‌توانند تأثیرات متنوعی بر بازار مسکن داشته باشند.

طرح‌های مسکنی دولت‌ می‌توانند باعث افزایش عرضه مسکن شوند. اقداماتی مانند ساخت مسکن مهر، توسعه مسکن اجتماعی و تسهیلات ساخت و ساز این ظرفیت را دارند تا به افزایش تعداد واحدهای مسکونی در بازار کمک کنند.

چیزی تغییر نکرد!

این قبیل طرح‌ها می‌توانند تقاضا برای مسکن را به نوعی تحریک کنند. ارائه تسهیلات و وام‌های مسکن، تنظیم قوانین اجاره و خرید مسکن، و افزایش دسترسی به مسکن با قیمت مناسب می‌تواند تأثیر مستقیمی بر تقاضا در بازار مسکن داشته باشد.

طرح‌های مسکن این قابلیت را دارند تا به کاهش نابسامانی‌های مسکن کمک کنند. این طرح‌ها معمولاً برای افراد و خانوارهای کم درآمد و آسیب‌پذیر طراحی می‌شوند و به آن‌ها امکان دسترسی به مسکن مناسب‌تر را می‌دهند.

بنابراین، طرح‌های مسکنی تأثیرات متنوعی بر بازار مسکن دارند و می‌توانند به بهبود شرایط مسکن و دسترسی به مسکن برای اقشار مختلف جامعه کمک کنند. البته، تأثیر این طرح‌ها بستگی به شرایط محلی، سیاست‌های دولتی و عوامل دیگری دارد که در هر کشور ممکن است متفاوت باشد.

تا به امروز برای بهبود وضعیت بازار مسکن، کنترل قیمت ها و کمک به خانه دار شدن مردم طرح هایی از قبیل طرح مسکن ملی، مسکن مهر، مسکن جوانان، مسکن فرزند سوم و مسکن روستایی توسط دولت های مختلف مطرح شده که تمامی این طرح ها در مجموع تاثیر چندان مثبتی به همراه نداشتند.