دلربایی خودروی فرانسوی / آمریکایی ها مات شدند!

 اما مدل دوست‌داشتنی و کوچک رنو دوفین مثال نقصی برای این ادعا است. وقتی که این مدل در سال ۱۹۵۶ به بازار آمریکا معرفی شد، مجله The Motor آن را به عنوان «زیباترین ۴درب کوچک دنیا» معرفی کرد. اگر به تصاویر قدیمی از دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی ایالات متحده نگاه کنید، حتما یک مدل دوفین را هم در گوشه‌ای از تصویر پیدا خواهید کرد که یا در حال پارک بوده یا کسی در حال راندن آن در جاده‌ها است. مرور این تصاویر یک چیز را مشخص می‌کند: رنو دوفین نه تنها خودرویی محبوب و پرطرفدار بود بلکه یکی از پرفروش‌ترین محصولات وارداتی در خاک آمریکا محسوب می‌شد.

البته رنو دوفین در بازارهای دیگر هم محصولی موفق بود. این خودرو که جایگزین مدل ۴CV محسوب می‌شد، بین سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۷ در تقریبا ۱۲ کشور مختلف عرضه شد و موفقیتی جهانی برای خودروساز فرانسوی را به ارمغان آورد. در طول این مدت، بیش از دو میلیون دستگاه از آن تولید شد و در سال ۱۹۶۰، بیشتر از ۱۰۰ هزار دستگاه فقط در آمریکا فروش رفت و رنو را بعد از فولکس‌واگن، در رتبه دوم موفق‌ترین خودروهای خارجی و وارداتی این بازار قرار داد. گفتنی است که دوفین (dauphine) در زبان فرانسوی، به معنای وارث مونث تخت و تاج سلطنتی است.

شبیه به بیتل اما با هویت مستقل

با فاصله بین‌محوری ۲.۲۶ متری و طولی که به ۳.۹۳ متر می‌رسید، دوفین از لحاظ ابعاد مشابه با فولکس‌واگن بیتل و همانند بیتل، پیشرانه آن در پشت چرخ‌های عقب نصب شده بود. البته دوفین طراحی و مهندسی پیشرانه ساده‌تری نسبت به بیتل داشت و پیشرانه ۸۴۵ سی‌سی آن می‌توانست بین ۳۲ تا ۴۰ اسب بخار تولید کند. همچنین، بیتل خودرویی ۲درب محسوب می‌شد اما دوفین با وجود ابعاد کوچک، ۴درب داشت.

از تفاوت‌های دیگر بین بیتل و دوفین، می‌توان به کمپین تبلیغاتی جوان‌پسند و شاد شاهزاده فرانسوی اشاره کرد. در اکثر تصاویر تبلیغاتی دوفین، می‌شد یک یا چند بادکنک و عناصر دیگری که شاید در تبلیغات آن زمان متفاوت و جذاب به نظر می‌رسید را پیدا کرد. بعد از موفقیت در سال ۱۹۶۰ با فروش بیش از ۱۰۲ هزار دستگاه (فولکس واگن بیتل در همان سال موفق به فروش ۱۳۰ هزار دستگاه شده بود.)،‌ آمار فروش دوفین با چالشی جدی مواجه شد و دلیل اصلی آن هم شروع بحران‌ها و قوانین جدید بود که رنو با شبکه فروش ضعیف و نه چندان گسترده خود در ایالات متحده را مختل کرد. خودروساز فرانسوی نتوانست بعد از این بحران، فعالیت خود در آمریکا را از سر بگیرد و کم‌رنگ بودن حضور آن در این بازار تا سال ۱۹۸۲ و زمانی که رنو بخش عمده‌ای از سهام امریکن موتورز را خریداری کرد ادامه داشت.

آرام و باوقار در خیابان، باشکوه و سریع در پیست

از خودرویی که برای رسیدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت به ۳۶.۹ ثانیه نیاز دارد و نمی‌تواند از ۱۰۷ کیلومتر در ساعت سریع‌تر باشد نمی‌توان انتظار عملکرد موفقیت‌آمیزی در مسابقات حرفه‌ای داشت. با این حال، رنو دوفین توانست کارنامه‌ای بسیار موفق در پیست و مسابقات رالی داشته باشد.

آمیده گوردینی یک راننده فرانسوی بود که توسط رنو استخدام شد تا دوفین را به یک رقیب جدی و قدرتمند در مسابقات تبدیل کند. در سال ۱۹۵۷، نسخه دوفین گوردینی با ۳۸ اسب بخار و جعبه‌دنده ۴سرعته جدید معرفی شد که حداکثر سرعت آن به ۱۲۰ کیلومتر در ساعت می‌رسید. این مدل موفق به قهرمانی در مسابقات رالی مونته کارلو ۱۹۵۸ شد. بعد از این مسابقات، محبوبیت دوفین در اروپا شدت گرفت. دوفین مسابقات تور د کورس در سال‌های ۵۶، ۵۸، ۵۹ و ۶۲ را هم از آن خود کرد.

در طول این سال‌ها، رنو به ارتقا و پشتیبانی از دوفین ادامه داد و در سال ۱۹۶۲ و زمانی که مدل رنو ۸ معرفی شد، دوفین به سیستم تهویه هوای مطبوع و جعبه‌دنده اتوماتیک که با فشردن یک دکمه فعال می‌شد مجهز بود. با این حال، یکی از جذاب‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین ویژگی‌های دوفین، صدای بوق آن بود! رنو دوفین به دو بوق مخصوص فضاهای شهری و محیط‌های روستایی مجهز بود.

اولین بحران نگران‌کننده در تاریخ رنو

با وجود تمام دستاوردها و ویژگی‌ها، رنو دوفین از لحاظ عملکرد فنی باعث به وجود آمدن دو دستگی در بین طرفداران شد. در واقع، دوفین از معدود محصولاتی است که می‌توان نام آن را هم در فهرست «خاص‌ترین محصولات رنو» یا «جذاب‌ترین خودروهای بعد از جنگ جهانی دوم» پیدا کرد و هم می‌توان در لیست‌هایی مثل «۵۰ خودروی بد تاریخ» یا «بدترین خودروهای قرن» به آن برخورد! البته عمده ایرادات خودرو به نسخه‌های مجهز به جعبه‌دنده اتوماتیک و سیستم ناقص خدمات پس از فروش رنو در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی وارد شده است.

نکته ناراحت‌کننده این است که مدیران رنو به ایرادات دوفین آگاه بودند و کاری برای بهبود آن انجام ندادند. برنارد هانون که یکی از ماموران داخلی رنو بود و در آینده به رییس هیئت‌مدیره آن تبدیل شد، بعد از موفقیت اولیه دوفین در ایالات متحده دست به انجام مطالعه و تحلیل دقیق داده‌های بازار زد تا بتواند عملکرد تجاری و فنی دوفین را بسنجد. در گزارش نتیجه تحقیقات او، به ایرادات دوفین و دردسرهای احتمالی که در آینده گریبانگیر رنو خواهد شد اشاره شده بود. هانون این گزارش را به مدیر رنو در شعبه نیویورک فرستاد اما او بدون مطالعه دقیق و اتخاذ تصمیمات جدید مبتنی بر آن، گزارش را بایگانی کرد و دیگر سراغ آن هم نرفت. این گزارش سال‌ها بعد و توسط نماینده‌‌های دفتر مرکزی رنو از پاریس که برای سنجش عملکرد شاخه آمریکایی به نیویورک آمده بودند پیدا شد. اما در آن زمان، کار از کار گذشته بود و صدماتی که می‌شد جلوی آن‌ها را گرفت به رنو و دوفین وارد شد. هزاران دستگاه دوفین در بنادر مختلف دنیا در حال خاک خوردن بودند و پوسیده می‌شدند. ضرر ناشی از فروش نرفتن این دستگاه‌ها، صدمه‌ای جدی به رنو وارد کرد و این برند فرانسوی، با اولین بحران و چالش جدی در طول تاریخچه خود مواجه شد.

مجله تایم در گزارشی نوشت که «واردات خودروهای فرانسوی به ایالات متحده در آگوست ۱۹۶۰ در مقایسه با جولای، ۵۰ درصد کم‌تر بوده و این شاخص برای ۶ ماه اول سال در مقایسه با بازه زمانی مشابه در ۱۹۵۹، بیشتر از ۳۳ درصد کاهش داشته است.» دقیقا در همین زمان،‌ دو کشتی حامل دستگاه‌های جدید رنو دوفین که راهی آمریکا بودند، از میانه راه در اقیانوس اطلس برگشتند چون بنادر نیویورک تا همان وقت هم پر از دوفین‌های فروش‌نرفته بودند.

شاید اگر مدیران رنو توجه بیشتری به دوفین و مخصوصا ایرادات فنی آن نشان می‌دادند، این مدل کوچک دوست‌داشتنی می‌توانست سال‌های آخر عمر باشکوه‌تری را تجربه کند. اما در هر صورت، عملکرد آن به حدی تحسین‌برانگیز و باموفقیت بوده که بتوان با وجود این مشکلات و چالش‌ها، رنو دوفین را خودرویی افسانه‌ای دانست. خودرویی که با وجود بی‌مهری مقامات آمریکایی رنو، توانست فروشی فوق‌العاده در سال‌های اول را به نام خود ثبت کند و حتی به عملکرد تجاری مثال‌زدنی فولکس‌واگن بیتل نزدیک شود.