چشم انداز بازار بورس / سال خوبی در راه است؟

در آغاز روزهای معاملاتی سال جدید، بازار سرمایه در وضعیت خوبی قرار داشت. شاخص کل بورس و اوراق بهادار تهران با رشد ۳ درصد و شاخص کل هموزن با رشد ۳.۷ درصد، در روزهای کم فعالیت اداری و معاملاتی، افزایش داشتند. ارزش معاملات نیز نسبت به آخرین روز معاملات سال گذشته، رشد خوبی را نشان می داد.

هرچند ۴۵۰۰ میلیارد تومان برای معاملات خرد ارزش بالایی محسوب نمی شود اما روند رو به بهبودی را در این مهم ترین مقوله برای سنجش کیفیت بازار نشان می دهد. خلاصه اینکه تابلوی سبزی که در روزهای ابتدایی بهار ۱۴۰۳ شاهد بودیم، نوید روزهای خوشی را می دهد و کارشناسان نیز نسبت به معاسبز ملات پررونق تر در ادامه امیدوارند. هرچند در این میان ریسک های گذشته همچنان باقی است اما بازار پتانسیل رشد دارد و به شرط ظهور محرک ها می توان روزهای خوبی را پیش روی بورس متصور بود.

حسن حسین نیا، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه «بازار سرمایه در حالی کار خود را در اولین روز کاری سال ۱۴۰۳ با رشد شاخص های قیمتی شروع کرد که روزهای پایانی سال گذشته نیز نشان دهنده بهبود نسبی وضعیت بود»،

او گفت: اقبال روز اول معاملات بورس در سال جدید را می توان تا حدودی نشات گرفته از شعار سال یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» و تعبیر و تفسیرهای پیرامون آن دانست، امری که البته در روزهای بعد با تفاسیر متفاوت تری همراه بود و باید نسبت به موضع گیری ها و سخنان تکمیلی مسوولان دولتی و سایر قوا نسبت به برنامه ریزی در این راستا توجه شود.

وی ادامه داد: موضوع مهم شرایط سنتی ایام عید و تعبیر نیمه تعطیلی این روزهاست که البته با این وجود ارزش و وضعیت معاملات را می توان خوب ارزیابی کرد. همچنان بازار با نگاه لیدر محوری به صنعت خودرو پیش می رود که این عامل را می توان دلیل اصلی نوسانات روزهای اخیر عنوان کرد.

در روزهای آتی نیز اخبار این صنعت پیرامون افزایش سرمایه احتمالی از محل تجدیدارزیابی دارایی ها و تغییرات قیمتی محصولات و همچنین فروش سهام توی دلی و تغییرات مدیریتی اهمیت خواهد داشت.

حسین نیا عنوان کرد: بورس به نوسانات دلار در بازار آزاد نیز توجه ویژه ای داشته و آن را به عنوان یک کاتالیزور احتمالی در ماه های آینده جهت رشد احتمالی دلار نیمایی می شناسد که می تواند تاثیر قابل توجهی بر روند سودآوری ریالی شرکت ها در صورت نگاه مساعد سیاستگذار، داشته باشد. به نظر می رسد شاهد تشکیل روندی صعودی در بورس هستیم که مولفه های مثبت بسیاری می تواند آن را همراهی کند و رشد ارزش معاملات نیز در این راستا خواهد بود، البته همچنان بازار پول و سیاستگذار آن و نگاه دستوری دولت به اقتصاد می تواند به عنوان تهدید عمل کند.

فاطمه حاجعلی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه در روزهای ابتدایی سال، بازار به نسبت خوب اما کم حجمی داشتیم که این موضوع طبیعی و مسبوق به سابقه است، گفت: نباید فراموش کنیم که سال گذشته نیز بهار خوبی داشتیم و هرچه جلوتر رفت خزان به چهره بازار نزدیک تر شد. امیدواریم امسال وضعیت متفاوت باشد و بازار بتواند بهار سبز و آغاز طلایی را برای روزها و هفته های آینده تکرار کند! وی ادامه داد: بازار سرمایه امسال در انتظار رویدادها و اخباراقتصادی مثبت نسبت به شعار سال و اظهارنظرهای پس از آن، تحولات نرخ دلار نیما و همچنین انتشار گزارش های سالانه شرکت هاست. در حوزه سیاسی نیز تحولات جنگ غزه و لبنان با اسرائیل از مهم ترین اخبار تاثیرگذار بر اقتصاد و بورس است.

وی ادامه داد: قبل از آغاز سال گفتیم که اخباری نظیر نرخ دلار، خبرهای خودرویی، پالایشی، تسعیر ارز بانک ها پیشران بازار خواهند شد و می توانند جو خوبی به بازاری که مدت ها سرکوب شده و از بقیه همگروه ها و موارد مشابه خود عقب مانده، بدهد که یکی از عوامل پیشران حرکت بازار طی مدت اخیر، افزایش نرخ دلار بود. در حال حاضر بازار امیدوار به تغییر سیاست ها از سوی بانک مرکزی است و این بار سهامداران با سرعت بیشتری واکنش نشان می دهند و منتظر بیان و تحلیل پسا رویدادی نخواهندبود.

حاجعلی افزود: اگر بازار بتواند کوچک ترین نشانه ای از این تغییر در سال جدید دریافت کند، قطعا فضای بازار فعلی و جریان رشدی ایجاد می شود، اما به محض دریافت خبری متناقض با روند و برآورد فعلی، جهت بازار چرخیده و با سرعتی بالا واکنش منفی نشان می دهد. در کل بازار در عین ارزندگی بدون این اخبار، انرژی لازم را برای بیدار کردن جریان پول و همراه کردن با خود ندارد.

این تحلیلگر بورسی بیان کرد: در هر اقتصادی اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند، ارزش پول ملی در مقابل سایر ارزها کم می شود و صادرات آن کشور رشد می کند که به دنبال آن بورس صعودی می شود، اما در کشور ما به واسطه رانت، اختلاف ارزی به جیب واردکنندگان و دلالان می رود و بزرگ ترین کسری تجاری منفی رقم می خورد که این امر نتیجه رفتار و عملکرد دولتی است که بازار سرمایه را به حاشیه برده است.

وی گفت: شعار فعلی سال دو محور اساسی و مهم؛ یکی تولید و دیگری مشارکت مردم داشت. تولیدکننده ای که در حال حاضر با هزینه های سرسام آور آب، برق، گاز و انرژی های دیگر، قیمت گذاری دستور، نرخ تامین مالی ۴۰ درصد، مالیات، دخالت های ریز و درشت دولت و در آخر سال گذشته با تعیین نرخ ۳۰ درصدی برای بهره به نابودی کشیده شد. اصل شعار مشارکت نیز به طور کلی توجه به بازارسرمایه دارد و باید دید که دولت برای بازارسرمایه که محلی برای ایجاد و بستر به کارگیری سرمایه های کوچک در راستای پروژه های بزرگ و تولید است، چه برنامه هایی درنظر دارد.

حاجعلی بیان کرد: همه ما می دانیم که مشارکت مردم در قالب انتشار اوراق پروژه ها، سهام پروژه، شکل شرکت در افزایش سرمایه ها و عرضه های اولیه و هر مدل دیگری که باشد، باید در بستر بازارهای اولیه و ثانویه بازار سرمایه صورت گیرد، اما متاسفانه در حال حاضر اعتماد از بازار سرمایه گرفته شده و اکثریت مردم حاضرند پول خود را هر جایی به جز این بازار بگذارند. راه حل های بسیار زیادی برای تحقق این شعار وجود دارد، اما حلقه مفقوده دو مورد که اولی نبود سرمایه اجتماعی قوی و اعتماد مردم و دوم نبود قوه عاقله در تصمیم گیری های اقتصادی است که امیدواریم با توجه به اینکه اصل شعار، اصل درستی است، واقعا بتوانیم مردم را به حضور در تولید و اقتصاد کشور ترغیب کنیم.

این تحلیلگر افزود: در ابتدا باید اعتماد از بین رفته به بازار سرمایه بازگردد که مستلزم اتخاذ تصمیمات درست و اعتمادساز برای بازار است و پس از آن با رونق بازار ثانویه، چرخ بازار اولیه خواهد چرخید که اولین و بارزترین نمونه آن را می توان ادامه عرضه های اولیه دانست که اگر در مسیر درستی هدایت شود، به بهترین شکل ممکن تحقق شعار مشارکت مردم در حمایت از تولید شکل می گیرد و شرکت ها یکی پس از دیگری با منابع مردم، تامین مالی و افزایش طرح و توسعه را اجرا کرده و پیش می برند.

حاجعلی تاکید کرد: بازار قابلیت رشد را دارد و پیدایش خبرهای بنیادی و اتفاقات مثبت، زمینه ساز حرکت خوب بازار خواهد شد. البته درست در نقطه مقابل، نبود خبرهای مثبت و بی رمقی جریان پولی و خبری آرام آرام همین خوش بینی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و حجم را کاهش خواهد داد. مسوولان در دولت و سازمان بورس باید متوجه مزیت های ریز و درشت بازار سرمایه در تحقق شعار سال شوند و تا وقتی اخبار قوی و مهم به بازار نرسد، نمی توان روند ادامه داری از رشد را امیدوار بود اما در مجموع امیدواریم سال ۱۴۰۳ سالی پر از اتفاقات خوب و شیرین و پر از رویدادهای زیبا برای سهامداران باشد.