نقش اتفاقات سیاسی بر بازار ارز / قیمت واقعی دلار چقدر است؟

قیمت دلار در هفته های اخیر به صورت لحظه ای دچار نوسان شد و حتی رقم ۷۰ هزار تومان را هم به خود دید. بسیاری از دلالان شبانه دلار ۷۰ هزار تومانی را خریداری کردند اما روز بعد این رقم تا ۶۵ هزار تومان نیز با ریزش روبرو شد. تحولات سیاسی و تاثیر پاسخ نظامی ایران به اسرائیل و همه کنش و واکنش های بین المللی درباره کشورمان با رژیم صهیونیستی، همه دست به دست هم داد تا بازار دلار را با التهابی افزایشی روبرو کند.

در همین رابطه، خبرنگار گسترش نیوز در گفتگو با یوسف کاووسی، کارشناس اقتصادی، به بررسی عوامل موثر بر قیمت دلار پرداخته است که در ادامه این گزارش می خوانیم.

دلیل نوسانات در بازار دلار

یوسف کاووسی، کارشناس اقتصادی، به خبرنگار گسترش نیوز گفت: نوسانات قیمت ارز و سکه و طلا بر اثر عوامل مختلفی است و این عوامل به ۲ دسته داخلی و خارجی تقسیم می شود. شرایط داخلی به رشد نقدینگی‌های زیاد طی سال های گذشته برمی‌گردد. همچنین افزایش پایه پولی، تورم، خلق پول توسط بانک ها، مثل تسهیلات تکلیفی توسط دولت و مجلس، به ایجاد نوسانات در بازارهای مختلف منجر می شود. همه این ها خلق پول می کنند و همچنین بازدهی، بهره‌وری و امید به آینده را پایین می‌آورد. تمام این عوامل باعث می شود که به فرض شما امروز با داشتن ۲میلیارد تومان پول، نتوانید کار جدیدی شروع کنید؛ به این دلیل که نمی‌دانید روز بعد چه چیزی در انتظارتان است و چه مقرراتی وضع شده یا تغییر خواهد کرد.

وی افزود: محور دوم تغییرات نوسانی در بازار ارز و تنش های خارجی و بین المللی است که باعث می شود شما توانایی تصمیم بلند مدت مثل شش ماه تا یک سال بعد را نخواهید داشت. به این دلیل که برای شما قابل پیش بینی نیست که در هفته بعد چه اتفاقی رخ خواهد داد. آیا موشکی به سمت کشورمان زده خواهد شد؟ آیا حمله جدیدی رخ خواهد داد؟ آیا حمله به سفارت رخ خواهد داد یا سفارتمان را نشانه خواهند گرفت؟ آیا تروریست ها حمله خواهند کرد و در صورت وقوع کشور ما به آن پاسخ خواهد داد؟ آیا به کشتی ها حمله خواهد شد؟ از طرفی در شش ماه گذشته مسئله جنگ غزه نیز مطرح است و موضوع حمایت کشورمان از غزه در مقابل اسرائیل وجود دارد. همچنین بحث اوکراین و حمایت هایی که ایران از روسیه انجام می دهد نیز به قوت خود باقی است. تمام این موارد و سوالات وجود دارند و پاسخ مشخصی برای آن نیست و هر کدام به تنهایی در روابط بین الملل ما اثر گذار است و در نتیجه بر اقتصادمان نیز تاثیر دارد.

ارزش واقعی دلار

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: ارزش واقعی دلار بر مبنای عرضه و تقاضا سنجیده می شود. در روزی که بتوانیم منابع ورودی را طوری مدیریت کنیم که درخواست های خروجی را پاسخ دهد، در این وضعیت می توان گفت عرضه و تقاضا با هم برابرند و آن قیمتی که کشف می شود، می توان قیمت واقعی دلار اعلام کرد. ولی در حال حاضر با توجه به محدودیت های تجارت خارجی، محدودیت هایی که در نقل و انتقالات ریال در داخل کشور داریم و از طرفی محدودیت هایی که در معاملات بین المللی رو به رو هستیم، قیمت واقعی دلار مشخص نمی شود. وقتی کسری بودجه زیادی داشته باشیم، بودجه تراز نباشد و درآمدها، درآمدهای قطعی نباشد، قیمت هایی که در لایحه بودجه مصوب می شود، قیمت های واقعی نباشد و قیمت هایی که در زمان تحقق ۲۰ درصد پایین تر باشد یا ۲۵ درصد بالاتر باشد، همه این ها مانع مشخص کردن قیمت واقعی دلار است.

ارزش دلار به عرضه و تقاضا برمی گردد

کاووسی در ادامه گفت: با توجه به تمام محدودیت های گفته شده، قیمت واقعی را نمی توان مشخص کرد؛ اما شواهد با توجه به مسائل گفته شده نشان می دهد که قیمت هم راستا با تورم، می تواند حدود ۳۰ درصد صعودی شود. در حال حاضر، ارزش واقعی دلار با توجه به شرایطی که وجود دارد، حدود ۶۲ هزار تومان تخمین زده می شود. البته می دانید که بانک مرکزی برای تامین ارز واردات، از مرکز مبادله و نرخ هایی که در آنجا اعلام می شود، استفاده می کند؛ اما بسیاری از تقاضاها در این مرکز جواب داده نمی شود. همان طور که رئیس کل بانک مرکزی در صحبت های اخیر به آن اشاره کرد، بازار قاچاق ارز حدود ۱۲ میلیون دلار پیش بینی می شود. از طرفی خروج سرمایه مثل خرید خانه در کشورهای خارجی و همچنین مهاجرت هایی که رخ می دهد، همگی باعث خروج ارز از کشور می شود.

وی تاکید کرد: بیشتر دلیل افزایش و کاهش قیمت دلار مربوط به سیاست است. مشکلات موجود در بحث اقتصادی کشور را نمی توان نادیده گرفت. در زمانی که مسائل سیاسی مثل جنگ در منطقه اتفاق می افتد، فوراً تأثیر خود را بر بازار می گذارد و قیمت دلار را صعودی می کند و همچنین در حالت عکس، وقتی صحبت از مذاکره با فلان کشور مطرح می شود، بازار ارز با نزولی شدن عکس العمل خود را نشان می دهد. در خصوص وضعیت بازار هم تمام تلاش بانک مرکزی، حاکمیت و تیم اقتصادی این است که بازار ارز را به عنوان بازار حیثیتی مدیریت کنند.

توصیه به مردم در بازار ملتهب

این کارشناس اقتصادی در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: وقتی بازار ارز با نوسانات صعودی روبرو می شود، توصیه ما به مردم این است که ورود هیجانی به بازارها نداشته باشند. هر چند اغلب به این توصیه توجهی نمی کنند، به این دلیل که ارزش ریال از ابتدای سال تا امروز شاید حدود ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است. میزان افزایشی که در حقوق کارمندان و کارگران مطرح بود، از ابتدای سال در مقابل وضع مالیات و افزایش آن، دیگر به چشم نمی آید و بدون تاثیر خواهد شد. در شرایطی که نرخ ارز صعودی است و اغلب مردم تمایل به خرید دارند، خرید ارز توصیه نمی شود؛ زیرا احتمال ضرر و زیان در آن زیاد است. ولی مردم به دلیل نگرانی و کم ارزش شدن ریالشان تا حدود ۴۰ درصد سالانه، مجبور می شوند پولشان را به ریال نگه ندارند. حفظ پول به شکل ریال اغلب یا برای خرید است یا اینکه فرد توانایی فعالیت اقتصادی را ندارد و از محل دریافت سود سپرده، امرار معاش می کند.