روایتی از بازار داغ خرید و فروش علم در مدارس غیردولتی / پول حرف اول را می‌ زند

مدارس غیردولتی،  در سال های اخیر به عنوان یکی از ستون‌های آموزش و پرورش در جامعه، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. این مدارس که بر اساس اصول غیرانتفاعی و خدمات عامه فعالیت می‌کنند، به دلیل اهمیت بالای آموزش و تربیت جوانان و نوجوانان، همواره توجه و حمایت جامعه را به خود جلب کرده‌اند. 

شهریه مدارس غیردولتی، به عنوان یکی از موضوعات داغ جامعه و آموزش و پرورش، همواره مورد توجه و بحث قرار گرفته است. این موضوع که تأثیر بسزایی بر اقتصاد خانواده‌ها دارد، به عنوان یکی از چالش‌های مهم در حوزه آموزش و پرورش مطرح است. 

در دهه اخیر شاهد افزایش سرسام آور شهریه مدارس غیردولتی بوده ایم؛ اما جای سوال دارد که آیا این افزایش  هزینه ها با افزایش کیفیت این مدارس هم همراه است؟ مدارس برای تعیین این میزان شهریه، چه ملاک هایی را در نظر می گیرند؟ برای پاسخ به این پرسش ها خبرنگار گسترش نیوز گفت و گویی با عادل برکم؛ کارشناس آموزش و پرورش داشت. در ادامه همراه ما باشید. 

ماجرای لاکچری شدن آموزش در کشور

عادل برکم؛ کارشناس آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار گسترش نیوز اظهار کرد: متاسفانه گره خوردن کیفیت آموزشی به جیب والدین، داستان غم انگیزی است که با توسعه مدارس غیردولتی و کاهش سهم دولت در تامین مالی مدارس و مشارکت در این امر، اتفاق افتاده است.

وی افزود: رها شدن آموزش و وابستگی آن به موسسات خصوصی موجب ایجاد تورم و موارد این چنینی شده است و این مدارس با توجیهات مختلف، شهریه ها و هزینه ها را افزایش داده اند.

عادل برکم خاطر نشان کرد: در جامعه امروز با بحث لاکچری و تشریفاتی شدن آموزش رو به رو هستیم. برند سازی که توسط این مدارس صورت می گیرد، شرایطی را به وجود آورده است که خانواده ها به جای توجه به اصل آموزش و دریافت آموزش صحیح، از این مدارس به عنوان نماد طبقاتی استفاده کنند.

این کارشناس آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز گفت: به دنبال حمایت خانواده ها، این مدارس برند شده؛ از شرایط سو استفاده کردند و به آسانی شهریه و هزینه ها را افزایش می دهند.  یک سری از این مدارس غیردولتی، مدارس برند شده ای هستند که اساسا ضد کارکردی که باید دنبال شود، عمل می کنند.

برکم در ادامه اظهار کرد: نظام آموزش کشور باید تعلیم، تربیت، آموزش و پرورش یک نسل مفید برای جامعه باشد اما تشریفاتی شدن صرفا به عنوان یک نماد طبقاتی در جامعه کارکرد دارد. در میان مدارس غیردولتی، یک سری مدارس، میانه رو هستند. مدارس مذکور با برگزاری کلاس های تقویتی و برنامه های فوق العاده از جمله کلاس های زبان های خارجه ساعت فراغت دانش آموزان را به این شکل پر می کنند اما همین امر موجب اتخاذ هزینه های اضافی از خانواده ها شده است. در نتیجه این عملکرد تنها هزینه اضافه برای خانواده ها محسوب می شود. 

وی افزود: نکته حائز اهمیت دیگر این است که نبود مدارس دولتی در مناطق متوسطه و پایین، موجب شکل گرفتن مدارس غیردولتی شده است و خانواده ها برای تحصیل فرزندان خود در رشته هایی که ظرفیت آنها در مدارس دولتی تکمیل شده اند، ناچار هستند شهریه های هنگفتی را تقبل کنند و اساس شکل گیری مدارس غیردولتی به این صورت است.

ملاک نرخ گذاری شهریه مدارس غیر دولتی

برکم، ضمن اشاره به ملاک تعیین شهریه مدارس غیر دولتی گفت: می توان مقدار تورم سالانه را برای شهریه هر سال در نظر گرفت. همچنین عدم نظارت و کنترل دولت بر این مسئله موجب دسترسی این مدارس به راهکارهای غیر مرسوم و پر هزینه ای می شود که والدین را ناچار به تقبل شهریه های هنگفت می کند.

وی افزود: نظارت دولت بر این موضوع تنها شامل شهریه ثابت در  مدارس غیر دولتی می شود؛ اما گره زدن کیفیت آموزش با پول و کالایی شدن آموزش موجب تجاری و بازاری شدن آموزش و پرورش در کشور شده است. به مرور زمان این مدارس؛ طبقاتی و درجه بندی می شوند و تنها گروه خاصی از مردم با درآمد های خاص را شامل خواهند شد.

دلیل تاخیر نرخ گذاری شهریه ها مشخص شد

برکم؛ کارشناس آموزش در پاسخ به سوال خبرنگار گسترش نیوز پیرامون دلیل تاخیر نرخ گذاری شهریه ها  گفت: قرار بود تا تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه، شهریه مدارس مشخص شود اما گویا این نرخ گذاری به اواخر خرداد ماه موکول شد. عدم نظارت موثر دولت بر مسئله شهریه ها باعث تاخیر این نرخ گذاری شده است.

وی افزود: تا به حال دولت حتی در شهریه گرفتن مدارس دولتی  نقشی ایفا نکرده است و نهایتا این نقش به اسم "کمک به مدرسه" نمود پیدا کرده است. در نتیجه تنها تغییر اسم صورت گرفته است و دولت در این نرخ گذاری ها نقشی ندارد. 

این کارشناس خاطر نشان کرد: مشکل اصلی در جامعه آموزشی، تبدیل مدارس به بازاری است که  با انواع کیفیت و برند ها خودنمایی می کنند. البته باید توجه داشت که این افزایش شهریه ها در مدارس  غیردولتی می تواند با توجه به بحث های زیرساختی و امکانات و تجهیزات، موثر واقع شود اما در صورتی که در مدارس دولتی، افراد تحصیل کرده، اخلاق مدار و باسواد فعالیت داشته باشند؛ این مدارس دولتی موفق تر از مدارس غیرانتفاعی عمل خواهند کرد.

مدارس دولتی بهتر هستند یا مدارس غیرانتفاعی؟

برکم تاکید کرد: کلاس های خصوصی و معلم های خصوصی، شکل هایی از خصوصی سازی آموزش هستند و این اشکال در نظام آموزشی ما مورد تایید نیستند. تمامی روش هایی که بین موفقیت و بودجه خانواده ها رابطه پولی و مالی ایجاد کنند، در نظام آموزشی کشور رد شده هستند. در نظام آموزشی باید خود معلم همانند معلم خصوصی عمل کرده و در صورتی که این امر مهم حاصل نشود، با فساد در نظام آموزشی کشور مواجه می شویم.

در نظام آموزشی باید خود معلم همانند معلم خصوصی عمل کرده و در صورتی که این امر مهم حاصل نشود، با فساد در نظام آموزشی کشور مواجه می شویم.

 

وی در پایان گفت: اگر شاهد نظام آموزشی سالمی بودیم، این موارد ذکر شده شبه جرم محسوب می شدند؛ اما متاسفانه امروزه در شرایطی هستیم که مردم، دولت، حاکمیت و سیاست گذار به این مسئله توجهی ندارند. در کشورهای توسعه یافته این موارد به طور کامل ممنوع است. این موضوع را با صراحت ذکر می کنم که والدین نقش تعیین کننده ای در کنترل نرخ گذاری دارند. به طوری که کمک های والدین به مدرسه های دولتی بستر مناسبی را برای تغییر در نظام آموزشی کشور فراهم خواهد کرد. برای نتیجه گیری باید تاکید کنم که مدارس دولتی گزینه پیشنهادی من است.