۵۰ درصد تجار ایرانی در این کشور پول پارو می کنند

عراق یکی از کشورهای ثروتمند خاورمیانه است که دارای منابع غنی از جمله ذخایر ارزی و معادن می‌باشد. با برخورداری از ۸۵ میلیارد دلار ذخایر ارزی، ۱۳۰ تن ذخایر طلا و ۱۴۷ میلیارد بشکه نفت خام (رده چهارم جهانی)، عراق به عنوان یکی از کشورهای ثروتمند خاورمیانه در نظر گرفته می‌شود.

با فروش نفت خام، عراق در سال ۲۰۲۱ درآمدی بالغ بر ۷۶ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۲ درآمدی بالغ بر ۱۲۰ میلیارد دلار کسب کرده است. این درآمدها نشان از قدرت عراق در صادرات نفت و وابستگی اقتصادی به این منبع است.

موجودی ذخایر ارزی و طلا، همچنین ذخایر بشکه نفت خام عراق، به آن کمک می‌کند تا منبع قویی برای تأمین نیازهای مالی کشور باشد و در توسعه و رشد اقتصادی آن نقش مهمی ایفا کند.

با توجه به ظرفیت‌‌های موجود در عراق این سوال مطرح می‌شود که لازمه گسترش صادرات ایران به این کشور شامل چه مواردی می‌شود. متولیان این بخش معتقدند برای توسعه زیرساخت‌های تجاری به منظور تسهیل و روان‌سازی تجارت بین دو کشور، «اطلاع‌رسانی و تشویق تجار به سرمایه‌گذاری در کشور عراق»، «توسعه تجارت از طریق اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری و مشارکت در نمایشگاه‌های دو کشور»، «ایجاد مراکز تجاری ایران در شهرهای عراق و توازن تجاری از طریق توسعه واردات از این کشور»، از جمله الزمات برای تقویت روابط تجاری و اقتصادی ایران و عراق محسوب می‌شود.

در خصوص چگونگی گسترش مناسبت تجاری ایران با عراق رئیس امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه کشور در نشست «بررسی فرصت‌ها و چالش‌های جذب سرمایه‌گذاران عراقی و تقویت روابط تجاری دو کشور در راستای جانمایی ایران در زنجیره ارزش منطقه‌ای» با اعلام اینکه ۲۲۰۰ کالای ایرانی به عراق صادر می‌شود، گفت: میزان صادرات ایران به عراق با احتساب خدمات فنی و مهندسی و برق به حدود ۱۲ میلیارد دلار رسیده است.

به گفته سید جعفر حسینی، صادرات ایران به عراق با ایجاد ثبات نسبی در عراق و توسعه همکاری‌ها و زیرساخت‌های تجاری بین دو کشور طی ۲۰ سال گذشته، رشد قابل ملاحظه ۱۵ برابری داشته است؛ به‌طوری‌که از حدود ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۸۲، به بیش از ۱۰ میلیارد دلار در سال گذشته افزایش یافته است.

صادرات ۱۲ میلیارد دلاری ایران به عراق

حسینی با بیان اینکه از میان ۳۵۰۰ قلم کالای صادراتی ایران به جهان، در حال حاضر بالغ بر ۲۲۰۰ قلم کالا به کشور عراق صادر می‌شود، گفت: بیش از نیمی از تجار فعال ایرانی در بازارهای جهانی در بازار عراق حضور دارند و صادرات ایران به عراق محدود به کالا نبوده و خدمات فنی و مهندسی و برق نیز از دیگر اقلام مهم صادراتی ایران به عراق است که با احتساب این بخش، میزان صادرات کشورمان به عراق، به رقمی حدود ۱۲ میلیارد دلار می‌رسد.

حسینی معتقد است، با وجود درآمد نفتی قابل توجه عراق در سال‌های اخیر، نرخ بیکاری در این کشور به‌ویژه در سطح جوانان بسیار بالا بوده و نشان‌دهنده آن است که صنایع کاربر برای این کشور در جهت ایجاد اشتغال از اهمیت زیادی برای جذب سرمایه‌های خارجی برخوردار است.

فعالیت‌های اولویت دار ایران در عراق

به گزارش سازمان برنامه و بودجه حسینی با تشریح فعالیت‌های مهم و اولویت‌دار از ایران در عراق گفت: جبران بخشی از مازاد تراز تجاری با عراق از طریق واردات نفت از این کشور و صادرات آن از پایانه جاسک، کمک به حضور شرکت‌های ایرانی در حوزه پخش محصولات نفتی به‌ویژه در بخش پایین‌دست و نهایی مرتبط با عرضه سوخت و ایجاد یک شبکه مویرگی در سطح خرده فروشی به منظور کمک به وضعیت اشتغال جوانان عراق؛ توسعه پلتفرم‌های مرتبط با توزیع کالا و خدمات و یا حمل و نقل درون‌شهری برای کمک به وضعیت اشتغال به‌ویژه جوانان تحصیلکرده، ایجاد شهرک‌های صنعتی مشترک مرزی در جهت انتقال بخشی از زنجیره ارزش صنایع کاربر در حوزه‌های صنایع غذایی و یا صنایع نساجی به کشور عراق با توجه به امکان صادرات مجدد از این کشور و ایجاد کریدور تجاری واردات محصولات غذایی از منطقه آسیای میانه و روسیه و صادرات محصولات داخلی از سمت مرزهای غربی، از جمله این فعالیت‌های مهم و اولویت‌دار هستند.