حذف یارانه معیشتی ۳ دهک | تکلیف یارانه بگیران مشخص شد
یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر درباره پرداخت یارانه مطرح شده، حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه است. به عنوان نمونه، در قانون بودجه سال ۹۶، وظایفی برای حذف این سه دهک پردرآمد تعیین شده بود. با این حال، این قانون در عمل به مرحله اجرا در نیامد. اما به نظر می‌رسد که در سال‌های اخیر این موضوع دوباره مورد توجه قرار گرفته است.
رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان اعلام کرد که اواخر شهریور یا مهرماه امسال، وزارت رفاه سومین مرحله به‌روزرسانی اطلاعات اقتصادی خانوار ها برای وسع‌سنجی، رتبه‌بندی و دهک‌بندی خانوارها را انجام خواهد داد.
محمدی با اشاره به آخرین به‌روزرسانی داده‌های اقتصادی در دی ۱۴۰۲، گفت: "طبق برنامه‌ریزی های انجام شده، قرار بود مرحله بعدی ثبت و اعمال به‌روزرسانی اقتصادی خانوارها در شهریورماه سال ۱۴۰۳ انجام شود." به همین دلیل، پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام به دریافت و پایش داده‌های اقتصادی جدید خانوارها از سوی دستگاه‌های مختلف کرده است تا براساس شاخص ها و متغیر های اقتصادی و رفاهی، میزان وسع خانوارها را به‌روزرسانی و دهک جدید را اعمال کند.
محمدی همچنین از عدم ارسال داده‌های خانوارها از سوی برخی دستگاه‌ها، از جمله بانک مرکزی، خبر داد و گفت: "بانک مرکزی یکی از دستگاه‌های مهم در این زمینه محسوب می‌شود، اما تاکنون اطلاعات بانکی برای این مرحله به پایگاه داده‌ها نرسیده است."
چند دهک مردم یارانه می گیرند؟
کارکرد عمده دهک بندی در نظام رفاهی ایران، چند سالی است که با حذف اقشار پردرآمد از فهرست یارانه بگیران گره خورده است. در این سال ها اگر چه تورم بالا، موجب شده تا در سال های اخیر فاصله اقشار مرفه با خط فقر کمتر شود، اما باز به نظر می رسد ارقام کنونی شمول دهک ها از یارانه غیر منطقی است. طبق گزارش اخیر دیوان محاسبات، در سال گذشته حدود ۸۱ میلیون ایرانی یارانه دریافت کرده اند. این در حالی است که تازه ترین برآوردهای مرکز آمار نشان می دهد جمعیت کشور هم اینک در حدود ۸۶ میلیون نفر است. در نتیجه می توان محاسبه کرد که در حال حاضر حدود ۹۴ تا ۹۵ درصد جمعیت کشور یعنی بیش از ۹ دهک مردم جامعه از یارانه بهره مند هستند.
حذف ۳ دهک پردرآمد؛ تردیدهای اجرایی و قانونی
یکی از موضوعاتی که در سال های گذشته در خصوص پرداخت یارانه وجود داشت، حذف سه دهک بالای درآمد از فهرست مشمولان یارانه بود. به عنوان مثال قانون بودجه سال ۹۶)، تکالیفی مبنی بر حذف سه دهک پردرآمد وجود داشت. با این حال این حکم قانونی در عمل اجرا نشد. تا این که در سال های اخیر به نظر می رسد این موضوع مجدداً پررنگ شده است.
به عنوان مثال در حوزه اجرا، کالابرگ الکترونیک در ماه های گذشته تنها به ۷ دهک تعلق گرفت. در مواد قانونی مختلفی نیز می توان ردپایی از اشاره به ۷ دهک برای متمایز ساختن آن ها در دریافت یارانه ها مشاهده کرد.
به عنوان مثال بند د قانون بودجه سال ۱۴۰۲ با اشاره به ماده ۱۳ قانون جوانی جمعیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را موظف کرده است ضمن به روزرسانی داده ها، دو بار در سال با اتکا به داده های متقن و ثبتی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و واقعیت های اقتصادی کشور، درآمد سرانه خانوارها و قدرت خرید مردم، نسبت به شناسایی گروه های مشمول حمایت و مشمولان ماده (۱۳) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و برقراری حمایت های یارانه ای آن ها و اعلام حذف گروه های پردرآمد از حمایت های یارانه ای اقدام کند.
در این رابطه مراجعه به ماده ۱۳ قانون حمایت از خانواده نیز نشان می دهد که در این بند قانونی سازمان هدفمندی یارانه ها مکلف شده است از محل درآمدهای ناشی از حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی نسبت به افزایش یارانه فرزندان خانواده های دهک های اول تا چهارم دارای حداقل سه فرزند تحت تکفل که هیچ کدام از والدین در دستگاه های مذکور در ماده (۲۹) قانون برنامه پنج ساله ششم شاغل نباشند به میزان سه برابر یارانه مصوب سایرین پرداخت کند.
اشاره هایی به حذف ۳ دهک پردرآمد در برنامه هفتم پیشرفت
از سوی دیگر برنامه هفتم نیز بر حذف سه دهک پردرآمد توجه داشته است. هر چند الزام و تکلیفی به ظاهر مشخص نکرده است. ماده ۳۱ این قانون به وزارت تعاون اجازه داده است در سقف منابع مربوط در قوانین بودجه سنواتی با طراحی و استقرار نظام تأمین اجتماعی چندلایه، مبتنی بر آزمون وسع با هدف کاهش فقر مطلق و بهبود توزیع درآمد و با شناسایی اقشار کم‌درآمد تا دهک هفتم درآمدی با رویکرد اجتماع‌محور نسبت به ارائه اقلام ضروری، در قالب بسته معیشتی پایه به خانوارهای کم‌درآمد به‌صورت کالابرگ الکترونیکی مازاد بر یارانه‌های قانونی اقدام نماید.
علاوه بر موارد فوق، بخشنامه بودجه سال آینده که نخستین بودجه اجرایی در برنامه هفتم به شمار می رود، بر رویکرد توانمندسازی اقشار کم درآمد به جای پرداخت یارانه تاکید کرده است. این بخشنامه با بیان این که شاخص های نابرابری نشان از کاهش ضریب جینی دردو سال اخیر می دهند، روند مذکور را مشابه سال‌های ابتدایی اجرای برنامه هدفمندسازی یارانه ها در ابتدای دهه ۹۰ دانسته و آورده است: طبق آمارهای اقتصادی، کاهش نابرابری با کوچک سازی طبقه متوسط همراه بوده و در عین حال دنباله های توزیع درآمدی (یعنی اقشار خیلی ضعیف و اقشار خیلی پردرآمد) حجیم تر شده اند. بخشنامه مذکور تصریح می کند که این روند بادوام نیست چرا که افزودن اندازه یارانه نقدی طرفاً یک علاج مقطعی و خوشی گذراست. برای کاهش فقر و نابرابری ضروری است اصلاحات ساختاری در نظام دستمزد و بازار کار رخ دهد. هم چنین لازم است در توزیع یارانه ها، شناسایی دقیق و پرداخت مشروط به توانمندسازی به عنوان دو اصل کلیدی در رفع فقر بلندمدت مورد توجه قرار گیرد.
کسری ۱۲۳ هزار میلیاردی پیش روی بودجه هدفمندی
با همه این اوصاف، باید گفت پرداخت یارانه به بیش از ۹ دهک در شرایطی است که گزارش ها از ناترازی سنگین بودجه هدفمندی یعنی منشا پرداخت یارانه ها حکایت دارد. طبق گزارش شماره ۲۳۰۲۰۰۲۰ مرکز پژوهش های مجلس پیرامون عملکرد هدفمندی یارانه ها در قانون بودجه ۱۴۰۲، سال گذشته سازمان هدفمندی ۴۹۱ هزار میلیارد تومان از محل منابع مصوب قانونی دریافت کرده، در حالی که ۶۱۴ هزار میلیارد تومان پرداختی داشته و در نتیجه بودجه این بخش مهم با ناترازی ۱۲۳ هزار میلیارد تومانی روبرو شده است. هم چنین اگر تکالیف قانونی اجرا نشده و کسری تعهدی سازمان (عدم تخصیص) را به این رقم اضافه کنیم، اختلاف منابع و مصارف (ناترازی) این بودجه به ۲۴۸ هزار میلیارد تومان می رسد.
نکته دیگر این جاست که بخشی از مصارف بودجه هدفمندی می بایست صرف پرداختی به شرکت های دولتی پالایش و پخش نفت و گاز می شد. در حالی که عملکرد این بخش از بودجه تنها ۲۸ درصد بوده و در نتیجه می توان ریشه برخی از ناترازی شرکت های دولتی و یا بازماندن از تکالیف توسعه ای این شرکت ها را در این جا مشاهده کرد.
حذف یارانه پردرآمدها چه میزان از ناترازی هدفمندی را پوشش می دهد؟
در پاسخ به این سوال، در صورتی که فرض را بر ناترازی ۱۲۳ هزار میلیارد تومانی بودجه هدفمندی قرار دهیم، و از سوی دیگر سه دهک بالای درآمدی را از جمله اقشاری بدانیم که بود و نبود یارانه ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر، تاثیر چندانی در رفاه آن ها نمی گذارد، می توان مشاهده کرد که حذف یارانه این سه دهک کمک شایانی به رفع ناترازی هدفمندی یارانه ها، و هم چنین انجام تکالیف مشخص شده در این بخش می کند.
برای محاسبه این تاثیر، می توان گفت پرداخت یارانه به ۷ دهک به معنای مشمول شدن حدود ۶۰.۲ میلیون نفر برای دریافت یارانه است. از آن جایی که هم اینک ۸۱ میلیون نفر یارانه دریافت می کنند، پس می توان گفت که یارانه ۲۰.۸ میلیون نفر معادل ماهانه ۶ هزار و ۲۴۰ میلیارد تومان می بایست حذف شود. این کار مصارف هدفمندی یارانه ها را سالانه تا حدود ۷۵ هزار میلیارد تومان یعنی ۶۰ درصد کاهش خواهد داد.
این محاسبه را برای حذف ۲ دهک نیز می توان انجام داد. در آن صورت با حذف کامل یارانه تنها دو دهک، چیزی در حدود ۴۴ هزار میلیارد تومان از ناترازی بودجه هدفمندی معادل ۳۵ درصد کاسته خواهد شد.
محرومیت و فقر اموری جبری و طبیعی بوده ان د و با تحقیق و کسب علم و کار و تولید دان ش بنیان میتوان مشکلات را کاهش داد. جوامع گذشته بر کشاورزی و دامداری بنا شده بود که بواسطه کمبود منابع اب قابل دسترسی و ز مینهای مستعد کشاورزی و فقدان علم لازم، ز ندگی پرتنش و مشقت باری داشتند. نژادهایی که از هوش و توان ذهنی بالا برخوردارند، ب ا پس زدن موانع اعتقادی و خرافی، راه صعود به اسمان را در دل خاک جستجو کردند. انچه امروز بنام ثروتهای ملی مطرح است، سنگ و خاکی است که علم و صنعت بی دینها انها را به ثروت بدون زحمت تبدیل کرده و الا همچنا ن بی ارزش می ماندند. هیچ مسلمانی انگیزه و توان ذهنی رسیدن به سطح علمی بالا را ند ارد زیرا متدین بودن نشانه ضعف و خطای ذهن است که در حل مشکلات به نیروی فرا زمینی تکیه میکند و علیرغم نتایج موردی، همچنان بر باورهای ناکارامد پایبندند. دینی که با تامین و تطمیع و تحریک و تشویق و تجمیع ا فراد جاهل و فقیر، و با روشهای فریب و درو غ و خشونت و کشتار و غارت و تجاوز بقدرت ر سیده، فاقد هرگونه حقانیت، و ابزار قدرت ج هنمی و ظالمانه خواهد بود و بدلیل باورهای جاهلانه جامعه که برای حفظ دین در قالب ح کومت هر خطائی را مجاز میدانند، اصلاح و ت غییر غیرممکن است مگر انکه جامعه به رشد ع قلی برسد. و رشد عقلی بدون کسب اگاهیهای ل ازم محال است.
در زندگی هرگز نیاز و گرایش فطری به خداپرستی درخود حس نکرده ایم اما برای یافتن ملجاء در رفع مشکلات بی شمار و مستمر، نیاز به حامی مقتدر و مهربان و خیرخواه و بی توقع و فارغ از زمان و مکان داریم و جمله، با خدا باش پادشاهی کن، منشاء باورهای بدون شناخت و عاطفی متکی بر ترس و امید است. انها که عزاداری امام حسین را به مهمترین راه حل مشکلات و شفای بیماریها تبلیغ میکردند، اهداف قدرتگرائی داشتند و اکنون اثار بسیار مخرب انرا می بینیم.
سلام اینا همه دروغه اگر پارتی داشته باشی هیچ موقه یارنت حضفع نمیشه یارانه من در سال ۹۴ قطع شد هیچ پولدارم نیستم فقط چون یکی از شورای شهریهای اراک که با من لج کرد گفت که یارانمو قطع کردن اراک استانداری تمام میخاید زنگ بزنید تا توضیح بدم من با سه فرزند و مستعجر یارانه ندارم کارگر