بازار مسکن ایران در آستانه یک فاجعه تاریخی

قیمت پیشنهادی فروشندگان آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ تهران، بر اساس میانگین قیمت‌ها، مترمربعی ۱۰۴ میلیون تومان است. این قیمت بر اساس فایل‌های موجود در ماه آبان و در محله‌های منتخب این دو منطقه تعیین شده است.

مناطق ۴ و ۵، در مجموع، بیشترین سهم را از خرید و فروش ماهانه آپارتمان در بازار مسکن پایتخت دارند. این سهم تا پیش از عصر جهش قیمت‌ها نزدیک به ۲۵‌درصد بود اما در سال‌های اخیر از وزن آنها کاسته شد و به دلیل افت شدید توان خرید آپارتمان ناشی از رشدهای مکرر قیمت، سهم مناطق میانی و پایین شهر به تدریج افزایش یافت.

مقایسه شاخص «قیمت پیشنهادی» ماه‌‌‌های مهر و آبان مربوط به بازار مسکن این دو منطقه در بررسی‌‌‌ها مشخص می‌کند، تغییرات آنچنانی در این فاصله روی قیمت فروشنده‌‌‌ها صورت نگرفته است بلکه حدود ۱.۸‌ درصد افزایش در متوسط قیمت پیشنهادی اتفاق افتاده است.

ابتدای آبان، میانگین «قیمت پیشنهادی» آپارتمان‌‌‌ها در ۲۲ منطقه تهران -شاخص مورد سنجش حدود یک‌درصد نسبت به مهر کاهش پیدا کرد. در حال حاضر عمده آپارتمان‌‌‌های در نوبت فروش در مناطق ۴ و ۵ با قیمت‌های حول و حوش مترمربعی ۱۰۰ میلیون تومان فایل شده است. تحقیقات میدانی نشان می‌دهد، در هفته‌‌‌های اخیر رکود معاملات خرید آپارتمان سنگین‌‌‌تر شده است و این روند احتمالا تا زمانی که ریسک تنش‌‌‌ها در منطقه افت نکند، ادامه خواهد داشت.

رکود سنگین بازار مسکن

بازار مسکن در حال حاضر با رکودی شدید مواجه است که به دلیل عوامل مختلفی نظیر افزایش قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید مردم و عدم تحرک کافی در معاملات، فعالیت‌ها در این حوزه به شدت کاهش یافته است. بسیاری از خریداران و سرمایه‌گذاران در انتظار کاهش قیمت‌ها یا تغییرات اقتصادی هستند، که این مسئله باعث عدم اطمینان در بازار شده است. همچنین، با توجه به بالا بودن نرخ بهره بانکی و هزینه‌های بالای تأمین مالی، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که خرید یا فروش ملک را به تعویق بیندازند.

عوامل مهم در رکود سنگین بازار مسکن

رکود سنگین بازار مسکن به عوامل متعددی بستگی دارد که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر روند خرید و فروش و فعالیت‌های ساخت و ساز تاثیر می‌گذارند. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. افزایش نرخ بهره بانکی

افزایش نرخ بهره وام‌ها و تسهیلات بانکی باعث شده است که تامین مالی برای خرید مسکن برای بسیاری از افراد سخت و گران شود. این امر تقاضا برای خرید خانه را کاهش داده و رکود در بازار مسکن را تشدید کرده است.

۲. تورم و افزایش قیمت مصالح ساختمانی

تورم بالا و افزایش هزینه مصالح ساختمانی باعث شده که قیمت ساخت و ساز به طور قابل توجهی بالا رود. این امر موجب افزایش قیمت مسکن و کاهش توان خرید متقاضیان شده است. در نتیجه، تقاضا برای خرید مسکن کاهش یافته و رکود در بازار شکل گرفته است.

۳. کاهش قدرت خرید مردم

با توجه به شرایط اقتصادی و تورم، قدرت خرید افراد به شدت کاهش یافته است. بسیاری از مردم قادر به خرید خانه‌های جدید یا حتی اجاره خانه‌های مناسب نیستند، که این مساله باعث افت تقاضا در بازار مسکن شده است.

بازار مسکن این روزها در وضعیت رکود تورمی به سر می برد و ظاهرا قرار نیست تغییر مثبتی در این فضا شکل بگیرد. دولت جدید وعده هایی را از روزهای اول در خصوص رفع تدریجی چالش های بازار مسکن و اجاره مطرح کرده است اما این نوع ادعاها مورد تردید بسیاری از تحلیلگران و فعالان حوزه مسکن قرار دارد. فارغ از این موضوع، نمی توان از تاثیر عوامل خارجی نیز غافل شد که همواره در کشور ما بر بازارهای مالی اثرگذار است. یکی از اتفاقات بسیار مهمی که در روزهای گذشته رخ داد و می تواند در آینده بر وضعیت قیمتی بازار مسکن تاثیر بگذارد، انتخاب دونالد ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهور ایالت متحده آمریکا است.

تجربیات گذشته این طور به ما ثابت کرده است که تحولات سیاسی و منطقه‌ای همواره می‌تواند تمام معادلات را برهم زده و منجر به تغییر قیمت‌ها در بازار شود. تنش های اخیر میان ایران و اسرائیل در یک سو و حالا انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید ایالت متحده آمریکا از سمت دیگر می‌تواند شرایط بازار مسکن و اجاره را حسابی دستخوش تغییر کند.

پیروزی ترامپ و شوک احتمالی به بازار مسکن

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به سوژه‌ای برای تحلیلگران اقتصادی بدل شده و حالا بسیارانی در خصوص تاثیر این رخداد بر شاخص های مختلف اقتصادی صحبت می کنند. مسلما چنین اتفاق مهمی نمی‌تواند بی‌تاثیر باشد و تغییری در وضعیت نرخ‌ها در کشور ما ایجاد نکند. ساختار اقتصاد کشور ما متاسفانه به شکلی است که هرگونه اتفاقی می‌تواند بر آن تاثیر داشته باشد. رویدادهای کوچک‌تر نیز در گذشته بر بازارهای مختلف مالی اثرگذار بوده است، حال آن که بازگشت ترامپ به کاخ سفید بی‌شک می‌تواند زلزله‌ای در اقتصاد ایران ایجاد کند. کما اینکه در روزهای گذشته اثر این واقعه را تا حدودی بر بازار ارز مشاهده کردیم که البته قابل پیش بینی هم بود.

بازار مسکن ایران همواره به عنوان یک بازار تاثیرپذیر مطرح بوده است و در ادامه نیز همین منوال ادامه خواهد داشت. ضمن اینکه تجربه قبلی دوران حضور ترامپ در کاخ سفید نیز منجر به افزایش نگرانی های کارشناسان بازار مسکن شده است. آمارها بیانگر آن است که پس از خروج دونالد ترامپ از برجام، قیمت خانه در عرض تنها یک سال، افزایش بهای ۶۷ درصدی را تجربه کرد و در سنوات بعد نیز این رشد در نرخ مسکن، شتاب بیشتری به خود گرفت.