خودروسازان داخلی در سراشیبی سقوط | تولید خودروی ناقص یک حربه بود؟

از ابتدای امسال تاکنون آمار تجمیعی تولید سواری خودروسازان همواره کمتر از سال گذشته بوده است، اما در مهرماه تولید آنها سرعت گرفته بود. خودروسازان در شهریور امسال حدود ۷۲هزار دستگاه محصول سواری را تولید کرده بودند، اما در مهر‌ماه، تیراژ آنها به ۸۴هزار و ۲۴۶دستگاه رسید و رشد ۱۷درصدی را تجربه کرد؛ اما آبان دوباره وضعیت به منوال سابق برگشت. سه تولیدکننده بزرگ خودرو در آبان‌ماه امسال ۶۳هزار و ۸۶۳دستگاه خودرو تولید کرده‌اند که نسبت به مهر کاهش ۲۰هزار و ۳۸۳دستگاهی یا ۲۴.۲درصدی را نشان می‌دهد. حتی در آبان تولید خودروی سواری کمتر از شهریور‌ماه هم بوده است.

افت تولید خودروسازان در هشتمین ماه از سال در حالی رخ داد که شرکت‌های تولیدکننده خودرو در این ماه منتظر رشد قیمت رسمی محصولات خود بودند، اتفاقی که در اواسط این ماه رخ داد. بنابراین می‌توان این احتمال را داد که خودروسازان در آستانه رشد قیمت محصولات خود، تولید را کاهش داده‌اند که بتوانند در ادامه، محصولات خود را با قیمت بیشتری به بازار عرضه کنند. تولید خودروی ناقص در این شرکت‌ها نیز تاییدکننده این ادعاست. تنها ایران‌خودرو در هشت ماه امسال هشت‌هزار و ۹۷۷دستگاه خودروی ناقص تولید کرده که چهارهزار و ۴۹۳دستگاه آن مربوط به آبان و دوهزار و ۴۱۹دستگاه آن مربوط به مهر است.

از طرف دیگر احتمال دارد این افت تولید به دلیل مشکل خودروسازان در تامین قطعه باشد. پنجم آذرماه در جلسه‌ای که بین خودروسازان و تولیدکنندگان قطعه برگزار شد، علیمردان عظیمی، مدیرعامل گروه خودروسازی ایران‌خودرو، اعلام کرد که طی ۲۰روز از محل افزایش قیمت رسمی خودرو حدود سه همت درآمد برای این شرکت تامین می‌شود و این خودروساز قصد دارد کل آن را به علاوه دو همت تسهیلات بانکی به طور یک‌جا به قطعه‌سازان پرداخت کند.

این اظهارات عظیمی می‌تواند به این معنا باشد که دست‌کم در آبان‌ماه خودروسازان با مشکل تامین قطعه مواجه بوده‌اند.از طرف دیگر تا نیمه آبان‌ماه هنوز خبری از افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو نبود، بنابراین احتمالا خودروسازان در این ماه بعد از ۱۸ماه فریز قیمتی، با مشکلات عمیق در حوزه نقدینگی مواجه بوده‌اند که این امر نیز می‌تواند در افت تولید آنها موثر بوده باشد.

از سوی دیگر کاهش یا توقف تولید محصولات زیانده نیز در افت تولید خودروسازان در هشت ماه سال جاری نقش داشته است.

اما می‌توان این پیش‌بینی را داشت که در آمار آذرماه شاهد رشد تولید خودرو باشیم، چراکه از طرفی رشد رسمی قیمت خودرو محقق شده و این موضوع به کمک نقدینگی خودروسازان آمده و آنها نیز انگیزه‌ای برای کاهش تولید ندارند. از طرف دیگر این نقدینگی را صرف خرید قطعه کرده و می‌توانند آن را در خط تولید مورد استفاده قرار دهند.

جزئیات تولید هشت ماه خودرو

بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، ایران‌خودرو توانسته در هشت ماه امسال حدود ۳۲۷هزار دستگاه محصول سواری را به تولید برساند. این شرکت در هشت ماه ابتدایی سال گذشته، ۳۴۱هزار و ۳۳۱دستگاه تولید داشت. بنابراین تیراژ این شرکت نسبت به هشت ماه مشابه پارسال افت ۱۴هزار و ۲۶۶دستگاهی، معادل ۴.۲‌درصد، را تجربه کرده است.

به منوال گذشته بیشترین تولید آبی‌پوشان جاده‌‌مخصوص به مدل‌‌‌های پژو اختصاص دارد. این در حالی است که ایران‌خودرو در‌حال‌حاضر فقط پژو ۲۰۷ را از این خانواده به تولید می‌رساند. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، ۱۱۳هزار و ۵۰۶دستگاه پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید ۱۸۴هزار و ۹۷۹دستگاهی خانواده پژو در هشت ماه مشابه پارسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در تولید اعضای این خانواده افت حدودا ۳۸درصدی داشته‌‌‌اند.

در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌خودرو، گروه سورن تیراژ ۷۱هزار و ۴۹۲دستگاهی را در هشت ماه امسال از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ ۳۳هزار و ۳۸۹دستگاهی این گروه خودرویی در هشت ماه پارسال، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند تولید در این گروه را بیش از دو برابر کنند.

طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا نیز از ابتدای سال تا انتهای آبان نسبت به مدت مشابه سال گذشته تیراژ بیشتری داشته است. ایران‌خودرو اعلام کرده در هشت ماه امسال ۵۷هزار و ۹۹۵دستگاه دنا را به تولید رسانده است. بنابراین با توجه به تیراژ ۵۴هزار و ۹۳۵دستگاهی این خودرو در هشت ماه پارسال، تولید دنا بیش از پنج‌درصد بالا رفته است.

دیگر محصول ایران‌‌‌خودرو به نام رانا هشت ماه امسال را با افت پشت‌سر گذاشته است. طبق اطلاعات منتشر‌شده در کدال، تا پایان آبان امسال ۱۱هزار و ۲۲۲دستگاه رانا در این شرکت به تولید رسیده است. بنابراین با در نظر گرفتن تیراژ ۱۴هزار و ۲۹۳دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید رانا بیش از ۲۱درصد افت را به خود می‌بیند.

ایران‌خودرویی‌ها در هشت ماه امسال ۹هزار و ۶۸۹دستگاه هایما را مونتاژ کرده‌اند، حال آنکه در مدت مشابه پارسال، تیراژ این مونتاژی چینی بیش از ۱۲هزار دستگاه بود. بنابراین مونتاژ هایما در هشت ماه امسال حدود ۱۹درصد افت کرده است.

طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌‌‌خودرو در هشت ماه امسال بالغ بر ۴۴هزار دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در هشت ماه پارسال ۲۹هزار و ۶۸۱ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین تولید تارا در هشت ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۴هزار دستگاهی، معادل بیش از ۴۸درصد، را به ثبت رسانده است.

در آمار تولید ایران‌خودرو آیتمی به نام خودروهای تولیدی تجاری‌نشده سایت‌ها وجود دارد که عدد درج‌شده در مقابل آن، هشت‌هزار و ۹۹۷دستگاه است، که این میزان به خودروهای ناقص تولیدی اشاره دارد.

همچنین بخش دیگری به نام «دیگر محصولات» تعریف شده که تولید ایران‌خودرو در این بخش ۱۹هزار و ۱۳۸دستگاه بوده است. بدین‌ترتیب کاهش تولید خانواده پژو نقش مهمی در افت تولید محصولات سواری ایران‌خودرو ایفا کرده است.

سری هم به سایپا بزنیم. دومین خودروساز بزرگ کشور در هشت ماه امسال ۱۷۹هزار و ۴۵۵دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌ که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۹۵هزار و ۹۹۵دستگاه بوده است. بنابراین در این مدت زمانی نارنجی‌پوشان جاده‌مخصوص ۱۶هزار و ۵۴۰دستگاه، معادل ۸.۴درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشته‌اند.

بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در هشت ماه امسال به خانواده

ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. طبق اعلام سایپا این شرکت از ابتدای امسال تا انتهای آبان‌ماه، ۱۳۵هزار و ۶۲۶دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده است. این رقم در هشت ماه سال گذشته ۱۶۱هزار و ۸۲۶دستگاه بوده است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا ۱۶درصد کمتر شده است.

سایپا همچنین توانسته در مدت مذکور ۳۳هزار و ۳۲۵دستگاه شاهین معمولی و اتومات را به تولید برساند. این در حالی است که طی هشت ماه سال گذشته تیراژ شاهین حدود ۳۳هزار و ۴۳دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین نسبت به هشت ماه مشابه پارسال افزایش تنها ۲۸۲دستگاهی داشته و تقریبا ثابت بوده است.

دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت بررسی ۱۰دستگاه آریا اتوماتیک نیز تولید کرده که کل این ۱۰دستگاه مربوط به تولید آبان است. البته در هشت ماه مشابه پارسال نیز تنها ۱۶دستگاه آریا اتوماتیک در این شرکت تولید شده بود. سایپا در آمار تولید خود گزینه‌ای به نام «سایر» دارد که مشخص نیست چه خودروهایی را شامل می‌شود. تیراژ این بخش، ۱۰هزار و ۴۹۴دستگاه اعلام شده است، حال آنکه در هشت ماه مشابه پارسال، تولید این خودروها تنها هزار و ۱۱۰دستگاه بود.

پارس‌خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور در هشت ماه سال جاری، ۶۸هزار و ۴۳دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. در مقایسه با تیراژ ۷۲هزار و ۶۱۱دستگاهی هشت ماه مشابه پارسال، تولید این شرکت ۶.۳درصد افت را نشان می‌دهد.

پارس‌خودرو در هشت ماه امسال کوئیک دنده معمولی، ساینا اس، سهند و گروه Q۲۰۰ را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q۲۰۰ پارس‌خودرو تیراژ ۴۳هزار و ۶۸۲دستگاهی در هشت ماه امسال داشته که نسبت به مدت مشابه پارسال با تیراژ ۵۰هزار و ۸۸۶دستگاهی، از افت بیش از ۱۵درصدی حکایت دارد.

پارس‌خودرو در حالی هزار و ۲۳۴دستگاه کوئیک معمولی دنده‌ای را در هشت ماه امسال تولید کرده که در مدت مشابه پارسال، ۲۱هزار و ۶۹۸ دستگاه از این خودرو را به تولید رسانده بود. این محصول در مهر و آبان امسال هیچ تولیدی نداشته و به نظر می‌رسد پارس‌خودرو آن را از سبد محصولاتش حذف کرده است.

خودروساز سوم ایران همچنین در هشت ‌ماه امسال ۱۰هزار و ۴۵۱دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌خودرو به شمار می‌رود که در هشت ماه مشابه پارسال تنها ۲۷دستگاه از آن تولید شد.