بحران در کمین تأمین اقلام اولیه کشاورزی

با وجود ضرورت تامین مواد غذایی و در شرایطی که کشاورزان حاضر هستند فعالیت کنند، محدودیت‌های ایجاد شده، تولید در بخش کشاورزی را با مشکل مواجه کرده است. اتفاقی که می‌تواند به بحران اساسی در زمینه تامین اقلام اولیه بینجامد.

گسترش نیوز: در هفته‌های اخیر و در اوج شیوع کرونا در ایران زیاد این گفته را شنیده‌ایم که پرستاران، پزشکان و کادر درمانی در خط مقدم مقابله با کرونا هستند. واقعیت این است که این گروه از افراد با از خودگذشتگی و جانفشانی خدمات ارزنده‌ای ارائه داده‌اند و مستحق این عنوان هستند، اما در کنار آنها اقشار دیگری هم وجود دارند که فعالیت‌شان ضروری است و حالا اگر نه به اندازه کادر پزشکی، اما بیش از سایرین در تامین نیاز‌های شهروندان برای گذشتن از بحران نقش دارند.

در این روز‌ها تامین اقلام غذایی موضوع مهمی است. این فعالیت از این نظر که توقف تولید چنین اقلامی می‌تواند به مشکلات مردم در قرنطینه بیفزاید و از این نظر که دسترسی به مواد سالم و بهداشتی ضروری است، اهمیت زیادی دارد. در ابتدای زنجیره تولید محصولات کشاورزی، کشاورزانی هستند که باید محصول سالم و کافی در اختیار شهروندان قرار دهند. این کارگران زحمت‌کش که همواره با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌رو بوده‌اند، در این روزها مشکلات بیشتری هم پیدا کرده‌اند؛ مشکلاتی که نه تنها هزینه تولید آنها را افزایش داده که در مواردی باعث شده است آنها حتی در فصل برداشت نتوانند سر زمین بروند یا ابزار لازم را برای درو محصولات خود نداشته باشند.

برای کشاورزان استثنا قائل شوید

اخیرا "عباس کشاورز" (سرپرست وزارت جهاد کشاورزی) در نامه‌ای خطاب به وزیر کشور و نایب رئیس شورای عالی مدیریت بحران کشور و وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، خواستار مستثنا شدن تردد مربوط به برخی فعالیت‌ها و مشاغل مرتبط با بخش کشاورزی از محدودیت‌های ستاد مقابله با کرونا شد.

این درخواست به دنبال مشکلاتی مطرح شده است که کشاورزان در زمینه‌های مختلف با آن مواجه هستند. کشاورزی به همان میزان که بر فعالیت‌های مختلف مانند بخش‌های صنعتی تولیدکننده ابزار کشاورزی و کارخانه‌های فرآوری تاثیر می‌گذارد، خود متاثر از بخش‌های مختلف به ویژه بخش خدمات است. این بخش ارتباط مستقیم با حمل و نقل دارد و کیفیت و کمیت خدمات مربوط به حمل و نقل می‌تواند منجر به کاهش یا افزایش هزینه‌های تولید شود. همچنین کشاورزی متاثر از نیروی کار است و این نیاز در بعضی فصول بیشتر می‌شود.

شکست کرونا ارتباط زیادی به بهداشت فردی دارد و به این منظور باید شهروندان آموزش‌های لازم را دریافت کنند. شاهد این هستیم که رسانه‌های مختلف به شهروندان توصیه‌هایی می‌کنند، اما این توصیه‌ها عمومی هستند و خیلی وقت‌ها به کار کشاورز یا دامدار نمی‌آیند. کشاورزی با در خانه ماندن در تضاد است. کشاورز باید سر زمین برود و کار یدی انجام دهد. بر این اساس اگر قرار است توصیه‌هایی داشته باشیم لازم است توصیه‌هایی ویژه و متناسب با شرایط کشاورزان بکنیم.

کشاورزان نیازمند توجه ویژه هستند

محمدجواد خاکزاد رستمی (رئیس نظام صنفی کشاورزی مازندران) در گفتگو با ایلنا، با بیان اینکه محدودیت‌های ایجاد شده برای مقابله با کرونا تاثیر زیادی بر بخش کشاورزی گذاشته و کشاورزان را دچار مشکلات عدیده کرده است، عنوان می‌کند: اساس محدودیت‌ها کنترل و کاهش رفت و آمد‌هاست. به دنبال محدودیت‌های ایجاد شده سفر‌های بین شهری و بین استانی با مشکل رو‌به‌رو شده و همین مساله بر حمل و نقل محصولات کشاورزی تاثیر گذاشته است. کشاورزان هم برای برداشت محصول و هم برای رساندن آن به بازار نیازمند ابزار‌هایی هستند. در مواردی پیدا کردن تراکتور و دیگر ماشین‌های کشاورزی مشکل است، چون نمی‌گذارند این وسایل از جایی به جای دیگر بروند.

او ادامه می‌دهد: مشکل بیشتر بر سر خودروهای حمل محصولات کشاورزی است. محدودیت‌های ایجاد شده به شدت بر هزینه حمل و نقل تاثیر گذاشته و به اقتصاد کشاورزان ضربه وارد کرده است.

رئیس نظام صنفی کشاورزی مازندران می‌گوید: از طرف دیگر ما برای تعمیر ابزار کشاورزی نیاز به فعالیت برخی مشاغل داریم که تعطیل شده‌اند. این مشکل در روز‌های ابتدای قرنطینه در مورد مغازه‌های فروش سموم و کود شیمیایی وجود داشت. کشاورزان برای خرید سموم و کودها با مشکلاتی مواجه بودند، چراکه مغازه‌ها بسته شده بود. با کمک وزارت کشاورزی این مشکل رفع شد، اما مشکلات دیگر همچنان وجود دارد.

او با اشاره به این توصیه که در خانه بمانید، عنوان می‌کند: کشاورزی که در فصل کاشت یا برداشت محصول خود است چگونه می‌تواند در خانه بماند؟ در خانه ماندن او به معنای از بین رفتن یک فصل یا حتی در مواردی یک سال درآمد اوست. این اتفاق جز اینکه به اقتصاد و معیشت کشاورزان ضربه می‌زند، تاثیر مخرب‌تری هم دارد و آن این است که مردم در زمینه تامین مواد غذایی خود با مشکل مواجه می‌شوند.

خاکزاد رستمی توضیح می‌دهد: شرایط به گونه‌ای است که جامعه نیاز به اقلام غذایی سالم دارد. همانطور که کادر پزشکی نقش مهمی در گذشتن از بحران فعلی دارد، کشاورزان نیز نقش موثری دارند، چراکه باتوجه به شیوع کرونا نمی‌توان به هر ماده غذایی اطمینان کرد و در بسیاری موارد واردات محصولات خطرناک است. بر این اساس باید ساز‌و‌کار‌هایی برای تولید کافی و بهداشتی فراهم آورد.

او در جواب این سوال که باتوجه به توصیه‌های بهداشتی مبنی بر ماندن در خانه چگونه می‌توان سلامت کشاورزان را در صورت رفع محدودیت‌های روزهای قرنطینه تضمین کرد، می‌گوید: همانطور که عنوان شد فعالیت کشاورزان لازم و ضروری است. نمی‌دانیم وضعیت بحرانی ناشی از شیوع کرونا تا کی ادامه دارد. ممکن است تا ماه‌ها درگیر چنین وضعیتی باشیم. آیا باید تولید کشاورزی را متوقف کنیم؟ مسلم است که در این صورت مشکلات دو چندان می‌شود.

رئیس نظام صنفی کشاورزی مازندران ادامه می‌دهد: شکست کرونا ارتباط زیادی به بهداشت فردی دارد و به این منظور باید شهروندان آموزش‌های لازم را دریافت کنند. شاهد این هستیم که رسانه‌های مختلف به شهروندان توصیه‌هایی می‌کنند، اما این توصیه‌ها عمومی هستند و خیلی وقت‌ها به کار کشاورز یا دامدار نمی‌آیند. کشاورزی با در خانه ماندن در تضاد است. کشاورز باید سر زمین برود و کار یدی انجام دهد. بر این اساس اگر قرار است توصیه‌هایی داشته باشیم لازم است توصیه‌هایی ویژه و متناسب با شرایط کشاورزان بکنیم.

در ابتدای زنجیره تولید محصولات کشاورزی، کشاورزانی هستند که باید محصول سالم و کافی در اختیار شهروندان قرار دهند. این کارگران زحمتکش که همواره با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌رو بوده‌اند، در این روزها مشکلات بیشتری هم پیدا کرده‌اند؛ مشکلاتی که نه تنها هزینه تولید آنها را افزایش داده که در مواردی باعث شده است آنها حتی در فصل برداشت نتوانند سر زمین بروند یا ابزار لازم را برای درو محصولات خود نداشته باشند

او می‌گوید: در زمان بحران کرونا کشاورزان نادیده گرفته شدند. ممنوعیت‌هایی ایجاد شد بدون اینکه در نظر بگیرند باتوجه به این ممنوعیت‌ها کشاورز باید چه کار کند و چگونه تولید داشته باشد. همانطور که عنوان شد این بی‌توجهی می‌تواند منجر به خسارت‌های غیرقابل جبرانی شود. معیشت کشاورزان به خطر افتاده و از طرف دیگر امنیت غذایی شهروندان تهدید می‌شود.

برنامه‌ریزی‌های متناسب با مشاغل

جان انسان‌ها از هر چیز مهم‌تر است. اگر فعالیتی باعث شود افراد جان خود را به خطر بیندازند باید آن فعالیت را متوقف کرد، ولو اینکه متحمل زیان‌های اقتصادی شویم. بر این اساس است که این روزها مدام توصیه می‌شود در خانه بمانید، دورکاری کنید، فعالیت‌های خود را متوقف کنید و ... . با وجود این در مورد برخی مشاغل که امکان توقف آنها وجود ندارد، می‌توان با برنامه‌ریزی درست و دقیق کار‌ها را پیش برد. مشکل این است که عمده برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای فعالیت مشاغل در روزهای شیوع کرونا، برنامه‌ریزی‌های عمومی مبتنی بر ممنوعیت و محدودیت بوده است. در واقع برای همه یک نسخه پیچیده شده و این نه تنها در دراز مدت مشکل ایجاد می‌کند که همین حالا هم خسارت‌بار شده است. در روزهای اخیر شاهد گرانی برخی محصولات کشاورزی بوده‌ایم. دلیل آن عمدتا محدودیت‌های ایجاد شده است، حال آنکه با برنامه‌ریزی و آموزش مناسب می‌توان برخی محدودیت‌ها را برداشت و امکان کار در شرایط بهداشتی را فراهم آورد. نباید فراموش کرد که توقف تولید کشاورزی می‌توان عواقب بدی داشته باشد و امنیت اقتصادی و اجتماعی جامعه را به خطر بیندازد.

منبع: ایلنا