آخرین آمار از تولید، مصرف و تجارت برق

تولید برق در سال ۱۳۹۹ نیز حدود ۳۴۱میلیارد کیلووات ساعت بوده که نسبت به سال قبل از آن با افزایش حدود ۴درصدی همراه است. فروش داخلی برق نیز طی بازه مذکور همواره روندی افزایشی را طی کرده و در سال ۱۳۹۹ به ۲۸۷میلیارد کیلووات ساعت رسیده که نسبت به سال قبل، افزایش ۵/ ۷ درصدی داشته است. میانگین رشد سالانه فروش داخلی برق نیز طی ۵ سال منتهی به سال ۱۳۹۹ حدود ۴/ ۸ درصد است. نسبت فروش داخلی به تولید نیز طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ بین ۸۰ تا ۸۴ درصد متغیر بوده و بیشترین مقدار آن (۸۴ درصد) مربوط به سال ۱۳۹۹ است. مازاد تولید برق نیز طی بازه مذکور در سال ۱۳۹۹ حدود ۵۴میلیارد کیلووات ساعت بوده که نسبت به سال قبل از آن، حدود ۲ هزار کیلووات ساعت کمتر است. به‌رغم همه‌گیری کووید-۱۹ و اعمال تعطیلی‌ها و محدودیت‌های گوناگون در سال ۱۳۹۹، فروش برق طی سال مزبور با افزایش همراه بوده است.

 مقدار تولید برق بر حسب نوع موسسه

به گزارش «معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران»، همواره طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ سهم سایر موسسات از تولید برق بیشتر از سهم وزارت نیرو بوده است.

در سال ۱۳۹۹ حدود ۶۰ درصد، معادل ۲۰۴میلیارد کیلووات‌ساعت، از کل برق تولیدی توسط سایر موسسات و ۴۰ درصد آن، معادل ۱۳۹ میلیارد کیلووات ساعت، توسط وزارت نیرو تولید شده است. برق تولید‌شده توسط سایر موسسات در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ با افزایش ۱۱درصدی همراه بوده؛ این درحالی است که میزان تولید برق وزارت نیرو در سال مذکور نسبت به سال قبل، ۴ درصد کاهش یافته است.

با توجه به رشد ۴ درصدی تولید برق در سال ۱۳۹۹، تنها عامل تحقق رشد مزبور، رشد تولید در سایر موسسات (با سهم ۶/ ۲واحد درصد) بوده که حتی افت تولید در نیروگاه‌های متعلق به وزارت نیرو را نیز جبران کرده است.

 مقدار تولید برق بر حسب نوع نیروگاه

طی هفت سال گذشته (از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹) سهم نیروگاه‌های گازی و چرخه طبیعی، در تولید برق کشور از سایر انواع نیروگاه‌ها بیشتر بوده که پس از آن نیروگاه‌های بخاری و آبی، دیزلی، بادی و اتمی قرار داشته‌اند. در سال ۱۳۹۹ برق تولید‌شده توسط نیروگاه‌های گازی و چرخه ترکیبی، حدود ۲۳۰ میلیارد کیلووات ساعت بوده که نسبت به سال قبل از آن، حدود ۲درصد افزایش داشته است. تولید برق نیروگاه‌های بخاری نیز از ۸۵/ ۸ میلیارد کیلووات‌ساعت در سال ۱۳۹۸ به ۸۴/ ۴۸ میلیارد کیلووات‌ساعت در سال ۱۳۹۹ (کاهش یک‌درصدی) رسیده است. نکته قابل‌توجه درخصوص تولید برق توسط نیروگاه‌ها در سال ۱۳۹۹، افزایش ۵۵ درصدی تولید برق توسط نیروگاه‌های آبی، دیزلی، بادی و اتمی نسبت به سال ۱۳۹۸ است. میزان تولید نیروگاه‌های آبی، دیزلی، بادی و اتمی در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۹ میلیارد کیلووات‌ساعت است. در مجموع عامل مهم در افزایش ۴ درصدی تولید برق در سال ۱۳۹۹، افزایش تولید نیروگاه‌های گازی و چرخه ترکیبی و با سهم ۷/ ۹ واحد درصدی است.

 مقدار فروش برق بر حسب نوع مصرف

از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ بیشترین سهم از مصرف برق متعلق به مصارف صنعتی و خانگی بوده که در برخی از سال‌ها مصرف برق خانگی از صنعتی بیشتر و در برخی از سال‌ها عکس آن اتفاق افتاده است. از سال ۱۳۹۸ مصرف برق صنعتی از خانگی بیشتر شده و در سال‌۱۳۹۹ به ۱۰۴‌میلیارد کیلووات‌ساعت رسیده که نشان‌دهنده افزایش ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل است. طی سال ۱۳۹۹ مصرف برق کشاورزی و خانگی نیز نسبت به سال ۱۳۹۸ به ترتیب با افزایش ۷ درصدی و ۴ درصدی همراه شده است؛ در مقابل مصرف برق روشنایی معابر، سایر مصارف و عمومی به ترتیب کاهش ۳ درصدی، ۲ درصدی و یک درصدی داشته‌اند.

در میان بخش‌های مصرف‌کننده برق، میانگین رشد سالانه مصرف برق صنعت طی ۵ سال منتهی به سال ۱۳۹۹ حدود ۸ درصد بوده که بیشترین میانگین رشد را در مقایسه با سایر بخش‌ها نشان می‌دهد.

 پس از صنعت، میانگین رشد سالانه مصرف برق بخش‌خانگی (۴/ ۱ درصد) از سایر بخش‌ها بیشتر بوده است.

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد کل فروش داخلی برق در سال ۱۳۹۹ رشد ۵/ ۷درصدی را نسبت به سال ۱۳۹۸ داشته است. عامل موثر در رشد فروش داخلی طی سال مزبور، افزایش مصرف برق بخش صنعت با سهم ۳/ ۶ واحد درصدی بوده است. پس از صنعت، مصرف برق خانگی و کشاورزی با سهم ۱/ ۴ واحد درصدی و یک واحد درصدی بیشترین تاثیر را در رشد کل فروش برق در سال ۱۳۹۹ داشته‌اند.‌

 صادرات و واردات برق

تراز بازرگانی برق طی بازه هفت ساله منتهی به سال ۱۳۹۹، همواره دارای مازاد بوده که در سال ۱۳۹۹ به بیشترین رقم یعنی ۷/ ۱ میلیاردکیلووات ساعت می‌رسد. تجارت برق در سال ۱۳۹۹ در مجموع حدود ۱۲/ ۵ میلیارد کیلووات ساعت بوده که ۹/ ۸ میلیارد کیلووات ساعت از آن را صادرات و ۲/ ۷ میلیارد کیلووات ساعت آن را‌ واردات تشکیل داده است. طی بازه ۱۳۹۳ الی ۱۳۹۹ روند صادرات برق با نوساناتی همراه بوده و متوسط رشد سالانه آن طی این بازه منفی ۲/ ۰ درصد است. در سال ۱۳۹۹ برای دومین سال پیاپی، صادرات برق‌ افزایش می‌یابد و نسبت به سال ۱۳۹۸ رشد ۲۲ درصدی را کسب می‌کند.

روند نزولی واردات برق نیز پس از سه سال، در سال ۱۳۹۸، متوقف شده و در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال قبل از آن، حدود دوبرابر شده است. میانگین رشد سالانه واردات برق طی دوره مورد بررسی منفی ۸درصد است.

طی هفت سال منتهی به سال ۱۳۹۹، سهم صادرات از کل تولید برق با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده اما در سال ۱۳۹۹ برای دومین سال پیاپی این سهم افزایش یافته و از ۲/ ۴ درصد در سال ۱۳۹۸ به ۲/ ۹درصد رسیده است. بیشترین سهم صادرات طی مدت مذکور با رقم ۳/ ۵ درصد در سال ۱۳۹۳ اتفاق افتاده است.

تعداد مشترکان برق در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۷ میلیون مشترک بوده که نسبت به سال ۱۳۹۸، حدود ۲/ ۷ درصد افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۹ سهم مشترکان برق خانگی (۸۰/ ۲ درصد) از سایر مشترکان بیشتر بوده و با افزایش ۲/ ۶ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۸ به حدود ۳۰/ ۲ میلیون مشترک رسیده است.

در میان مشترکان برق از حیث تعداد، سهم مشترکان صنعت از سایر مشترکان کمتر (۷/ ۰درصد) است. در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ در کلیه بخش‌های ذکر‌شده تعداد مشترکان افزایش یافته است. اگرچه تعداد مشترکان برق خانگی، نسبت به مشترکان برق صنعتی بیشتر است، اما مصرف برق صنعتی، بیش از مصرف برق خانگی است.