دولت چه زمانی یارانه نقدی را افزایش می دهد؟

حسین میرزایی، مدیر آزمایشگاه توسعه دولت الکترونیک و مشاور IT وزارت رفاه که تاکید داشت تحت عنوان کارشناس سخن می‌گوید، اضافه کرد: آمار نشان می‌دهد ۳۵ میلیون فرد فاقد درآمد ثابت و حمایتهای نهادی در ایران وجود دارد، افرادی که بیمه پرداز یا کارمند یا بازنشسته نیستند. این افراد باید حمایت شوند اما با حمایت بی‌انتها مخالفم و چرخه خروج برای حمایت حتما باید لحاظ شود.

وی پیشنهاد داد: به نظر می‌رسد اگر دو مجموعه وزارت رفاه و وزارت امور اقتصادی دست به دست هم بدهند، مساله تامین مالی یارانه بیشتر امکان پذیر می‌شوند. ظرفیت‌های نظام مالیاتی کشور بالاست و به جای تمرکز روی تامین منابع برای حمایت،باید روی سیاستگذاری مطلوب برای تنوع بخشی از سبد حمایتی دولت متمرکز شویم.

وی پیش بینی کرد: بحث حذف ۴۲۰۰ تومانی هم بسیار جدی است و این اصلاح نظام یارانه‌ای اتفاق مثبتی است.

او در بخش دیگری از سخنانش گفت: وعده انتخاباتی دولت برای افزایش یارانه که آیه قرآن نیست و نباید بر وعده‎ها چندان پافشاری کرد. گاهی وعده اشتباه است یا مشاوران اشتباه مشورت داده‌اند. برخی معتقدند اگر مصوبه‌ای را امضا کنیم و دولت را بدهکار مردم نماییم، کار انجام داده‌ایم در حالی که بسیاری از سیاسیون حاضر به انجام کارهای اساسی نیست.

چرا یارانه همگانی شد؟

وی گفت: سیاستی که در زمان آقای احمدی نژاد، در آذرماه سال ۸۹ اجرا شد، حاصل شکست در لایه ملی بود.

وی در توضیح این مطلب افزود: در حقیقت شکست در شناسایی ذی‌نفعان و کسانی که مستحق دریافت یارانه بودند، زمینه ساز بروز این اتفاق شد. در حقیقت دولت خیزی برداشت و کل دستگاه‌ها با نظام داده‌ای ناقص آن زمان به خط شدند و مردم را تقسیم‌بندی کردند اما نتایج اعلامی میان مردم تبدیل به جوک شد و از هم می‎پرسیدند خوشه شما چند است؟ همین برخورد نشان می‎داد نتایج تناسبی با واقعیت ندارد.

وی گفت: پس از آن شکست، تصمیم گرفتند بگویند سیاست همگانی است. یعنی مابه تفاوت قیمت سوخت را به همه پرداخت می‌کنند. بالاخره سال‌ها درگیر این وضعیت بودیم تا اینکه سئوال مهمی مطرح شد، چرا کسی که پردرآمد است باید یارانه بگیرد؟ از این به بعد بود که شناسایی پردرآمدها و حذف آنها بیش از گذشته مطرح شد.

میرزایی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: ضعفی که دامن دولت احمدی نژاد را گرفت، دامن بقیه را هم گرفت. وزارت رفاه مکلف بود پایگاه اطلاعاتی رفاه ایران را با هدف ساماندهی بحث یارانه‌ها راه اندازی کند. سال ۹۳ برای شناسایی پردرآمدها بحث این بود کسانی که خودرو بالای ۷۰ میلیون و مسکن بالای ۷۰۰ میلیون و سه نفر- سفر در خانواده در سال داشته باشند، پردرآمد محسوب شوند.

وی گفت: این در حالی بود که تنها ۲۰۰ هزار نفر حائز این شرایط بودند و در نتیجه مشخص شد شاخص‌ها جوابگو نیستند. بعد از فعالیتی چهار ساله، در سال ۹۸ بالاخره به داده‌های بانکی مجهز شدیم.البته همین زمان حرف اشتباهی مطرح شد مبنی بر اینکه حاکمیت نمی تواند به حسابهای مردم سرک بکشد اما ما با رویکرد کارشناسی گفتیم این حرف اشتباه است.

چه تعداد از فهرست یارانه‌بگیران حذف شدند؟

میرزایی ادامه داد:  در شهریور ۹۸ حذفیات واقعی اتفاق افتاد چرا که قبل از آن صنفی و گروهی حذف می کردیم. مثلا پزشکان را حذف می کردیم اما در شهریور سال ۹۸  ۱۷۰ هزار خانوار را بر اساس شاخصهای بانکی دهکها، خودرو و سایر دارایی ها حذف کردیم.

وی گفت: تنها سه درصد معترض بودند و کم کم پذیرفتند وضع خوبی دارند.در مرحله بعدی ۱۰۰ هزار خانوار دیگر را حذف کردیم که سرجمع حذف شدگان به یک ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسید و قرار بود در آبان ۹۸ حذف میلیونی اتفاق بیفتد که گفتند دست نگه دارید.

وی با اشاره از تجربه اعتراض حذف شدگان ادامه داد: در این دوره هر کسی اعتراض داشت، بررسی می شد و کم کم این اطمینان شکل گرفت که ما توان شناسایی داریم. نمایندگان مجلس هم این نکته را پذیرفتد اما وقتی در آبان ۹۸ بحث بنزین مطرح شد ، موضوع کاملا مسکوت ماند.

کارشناس حوزه رفاه و دولت الکترونیک گفت:  در سال ۹۹ هم التهاب‌ها خوابید اما به سال آخر دولت رسیدیم که عموما کارها انجام نمی شود. در این مقطع هدف حذف ۲۵ میلیون نفر از ۳ دهک بالا بود که اتفاق نیفتاد.

وی با اشاره به اینکه یارانه مساله مهم نیست و مساله درآمد حداقلی و داشتن شغل است، ادامه داد: نمونه‌هایی بودند که مطالبه اشتغال دارستند، باید بپذیریم افزایش یارانه، سیاستی پوپولیستی است. از آنجا که دولت‌ها از انجام کارهای خلاقانه برای بهبود زندگی مردم ناتوان است و به دلیل مطالبات غلط نمایندگان مجلس و کنشگران و رسانه‌ها، به سمت افزایش یارانه های نقدی می‌روند.

افزایش یارانه نقدی تورم‌زاست

مشاور IT وزارت رفاه  اضافه کرد: الان وقت افزایش یارانه‌های نقدی نیست بلکه تضمین حداقل امکانات برای گروه‌های مختلف و ثبات اقتصادی و به خصوص ثبات قیمت‌ها برای مردم اولویت است.

او ادامه داد: دولت را نباید وارد این دور کنیم که مردم ناراضی اند و برای راضی شدنشان باید یارانه را شما افزایش دهید، این اقدام  قطعا باعث افزایش تورم می‌شود و بعد دوباره وارد این فاز می‌شویم که باید بسته‌های معیشتی و حمایتی بدهیم.

او نتیجه‌گیری کرد: طیف مددجویان را در این صورت با دست خود بیشتر و بیشتر ناراضی می‌کنیم چرا که سرعت نوسانات مشکلات اقتصادی از فعالیت‌های دولت بیشتر است.

وی با استقبال از یارانه‌های غیرنقدی گفت: سال گذشته به بازنشستگان تامین اجتماعی سرویس باشگاه مشتریان داده شد  و بر مبنای آن سه تا چهار برابر حقوق اعتبار خرید لوازم خانگی یا بیمه خودرو و ... می‌توانستند بخرند که تجربه خوبی بود.

میرزایی گفت: افزایش یارانه و دست کردن در خزانه و پرداخت به مردم، سهل الوصول‌ترین کار است اما باید توجه داشت ماه‌هاست پایگاه رفاه ایرانیان به روز رسانی نشده. از این رو پیشنهاد من این است که اطلاعات این پایگاه به روز شود و یک بار دیگر جمع‌آوری داده را انجام دهیم.