بورس چرا ریخت و تا کی ریزشی است؟

سه کارشناس بازار سرمایه  با اشاره به اصلاح شاخص از ۲۰ مرداد و تشکیل صفوف فروش از خروج ۲۰ درصد نقدینگی توسط سهامداران از بورس، ضربه محکم دولت با اظهارات ضد و نقیض و لزوم اعمال وعده ها، پیش‌بینی اتمام ریزش‌ها پس از اتمام پذیره‌نویسی ETF پالایشی و بی‌ثباتی بازار با عدم حمایت از سهام کوچک‌تر خبر دادند.

چرخش عجیب دولت و عدم تحقق وعده ها

محمدرضا خبری زاد کارشناس بازار سرمایه گفت: بر اساس وعده رئیس‌جمهور، بسیاری از سرمایه‌گذاران از تیرماه، سرمایه را وارد بازار سهام کردند و با توجه به اینکه تجربه‌ای در این بازار نداشتند صرفا با اعتماد به تبلیغات و حمایت‌های لفظی قوه مجریه، نقدینگی را وارد بورس کردند. این در حالی است که در همان مقطع نیز بسیاری از کارشناسان در مورد حبابی بودن قیمت‌ها هشدار می‌دادند و خبری از پیشنهادهای سرمایه‌گذاری در بازار نبود.

اگر چه دولتمردان بارها با بیان اینکه مردم به بورس اعتماد کنند سرمایه مردم را به سمت این بازار هدایت کردند اما در حالی کمتر کسی پیش‌بینی چنین روزهایی را برای شاخص می‌کرد که ریزش بازار رقم خورد و سهامداران جدید متضرر شدند. دولت با چرخشی عجیب از مواضع اعلام می‌کند شرکت‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌ها جای امن‌تری برای سرمایه‌گذاری هستند.

از ۲۰ مرداد که اصلاح قیمت‌ها آغاز شد کمتر کسی فکر می‌کرد ریزش و شکست قیمت‌ها با این سرعت ادامه یابد اما آنجا که شاخص به کمتر از یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد رسید و ارزش معاملات با کاهش مواجه شد، صفوف فروش سنگین شد در حالی که در مقابل صفوف فروش، خریداری وجود نداشت.

خروج سهام دولتی از بازار و بی‌رغبتی سهامداران برای خرید، وضعیت چالش‌برانگیزی را در بازار به‌وجود آورده در واقع صفوف فروشی که توسط حقوقی‌ها تشکیل شد، رعب و وحشتی بی‌سابقه‌ای در دل سهامداران خرد انداخته است. اما با این اوصاف و بر اساس مستندات۲۰ درصد از نقدینگی که توسط سهامداران در این مدت وارد بورس شده بود، خارج و ۸۰ درصد این میزان پول به دلایل مختلف همچنان در بازار موجود است.

موج بی‌اعتمادی سهامداران به بورس، بازار را وارد فاز جدیدی می‌کند اما با توجه به اینکه در بازارهای رقیب به‌خصوص بازار ارز، قیمت دلار رو به افزایش است و قیمت‌های جهانی نیز رشد چشمگیری را تجربه کرده شاید سهامداران قید رفتن از بازار سرمایه را بزنند. حمایت‌های دولتی از بورس بدون برنامه و مقطعی پیش می‌رود بنابراین اگر وعده‌ای که در مورد عرضه سهام خزانه و انتشار اوراق تبعی داده‌اند، عملی نشود اتفاقات عجیب‌تری در بازار سهام رخ می‌دهد اما واقعیت این است که شرکت‌ها به غیر از دوران صعودهای آنچنانی و ریزش‌های هیجانی سرانجام به تعادل می‌رسند و به نظر می‌رسد بعد از منفی شدن بدون دامنه سهام حقوقی‌ها، قیمت‌ها برای سهامداران جذاب‌تر و صفوف فروش کمتر می‌شود و بازار به حالت خنثی باز می‌گردد.

سهامداران صبور زیان این روزها را از بازار پس می‌گیرند

سهیلا صالحی مدیرسرمایه‌گذاری سبدگردان توسعه فیروزه گفت: متاسفانه اتفاقاتی که در چند روز اخیر در بازار افتاد به کلی اعتماد مردم عادی را از بین برد. کسانی که به تازگی وارد بازار شده‌اند تلاش می‌کنند مانده سرمایه‌ را از بازار خارج کنند. بعید به نظر می‌رسد با شرایط به‌وجود آمده سهام شرکت‌ها بتوانند به زودی سقف‌های قبلی را ببینند.

احتمالا یک اصلاح زمانی حداقل تا انتخابات امریکا خواهیم داشت. بازگشت تعادل به بازار و خلاصی از صف‌های فروش‌ یکپارچه به نظر می‌رسد پس از اتمام پذیره‌نویسی ETF پالایش یکم اتفاقاتی رخ دهد. کما اینکه روز گذشته با بستن دو نماد پر عرضه "شستا و خودرو" شاهد پی‌ریزی برای رخ دادن این اتفاقات بودیم.

باز شدن بدون دامنه این نماد‌های پر‌عرضه می‌تواند تا حدودی تعادل را به بازار برگرداند. همان‌طور که در بازه‌ای از زمان شاهد بی‌توجهی خریداران به عوامل بنیادی سهام و صنایع و کلان اقتصاد بودیم درحال‌حاضر هم شاهد بی‌توجهی فروشندگان به این عوامل هستیم.

احتمال می‌رود با کاهش هیجانات فروش در کوتاه‌مدت همچنان به این عوامل توجهی نشود اما نهایتا بازار در درازمدت این عوامل مثبت را در قیمت سهم‌ها لحاظ خواهد کرد و بی‌شک کسانی که دید بلند‌مدت در این بازار دارند، زیان همه این روزها را از بازار پس می‌گیرند.

بازار به شرایط قبل باز نمی‌گردد

یوسف پاشانژاد کارشناس بازار سرمایه هم گفت: اخبار حمایتی در این مقطع نمی‌تواند بازار را نجات دهد. اگرچه برای مدیریت بازار، حقوقی‌ها ورود پیدا کرده‌اند اما تصمیمات خلق‌الساعه سیاست‌گذاران به هیجانات فروش دامن زده است. پس از کش و قوس فراوان تدابیری برای کنترل بازار اتخاذ شده که نه تنها وضعیت فعلی را کنترل نمی‌کند حتی به هیجانات بیشتر نیز دامن می‌زند.

حمایت از چند سهم بزرگ و تاثیرگذار، موجب بدبینی سهامدارانی شده که تجربه چندانی از بازار سرمایه ندارند و سرمایه‌ را صرف خرید سهام کوچک‌تر کرده‌اند.از این رو حمایت اختصاصی از سهام شاخص ساز سرنوشت معاملات را تغییر داد.

عدم حمایت از سهام کوچک‌تر و شرایط فشار فروش برای این سهام پیامد منفی بر سهام شرکت‌های ارزنده نیز داشته به‌طوری که بی‌ثباتی بیشتر بازار را رقم می‌زند. بنابراین اینکه با حمایت چند سهم بازار به شرایط قبل بازگردد و نگرانی همه سهامداران را از بین ببرد هرگز اتفاق نمی‌افتد. اگرچه ممکن است این سیاست تب هیجانات بازار را اندکی کاهش دهد اما با توجه به اینکه همه سهامداران سهام بزرگ و شاخص‌ساز ندارند و افراد محدودی سهامدار شرکت‌هایی هستند که از سوی سیاست‌گذاران بازار حمایت شده، بعید به نظر می‌رسد شرایط بازار تغییر کند.

رشد بی‌اندازه قیمت سهام در این چند ماه عامل اصلی اتفاقات اخیر بورس است. از سویی دیگر تبلیغ بازار سرمایه برای مردمی که اشراف کامل به داد وستدهای این بازار نداشتند شرایطی را رقم زد که به سختی جبران می‌شود. اظهارات ضد و نقیض دولت درباره بورس و حواشی‌ که در مورد عرضه اوراق نفتی به‌وجود آمد ضربه محکمی به بازار سهام زد.