چرا پوتین از صندلی ریاست جمهوری دل نمی کند؟

 اکنون در تحولی قابل توجه، مسیر ادامه زمامداری وی هموار شده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز دوشنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۰ قانون جدید انتخابات ریاست جمهوری روسیه را امضا کرد. این قانون جدید که بر مبنای ماده ۸۱ قانون اساسی روسیه تدوین شده و در ۴ فروردین به تصویب مجلس دوما رسیده است، به پوتین اجازه می‌دهد برای دو دوره دیگر در انتخابات ریاست جمهوری روسیه شرکت کند و در صورت پیروزی تا سال ۲۰۳۶ در سمت خود باقی بماند.

بر اساس یکی از مفاد اصلاح شده قانون اساسی روسیه، محدودیت دوره ریاست جمهوری بدون توجه به دوره‌های ریاست جمهوری قبلی پوتین،اعمال می‌شود. این به آن معناست که وی می‌تواند برای دو دوره دیگر در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. با تصویب این قانون یکی از نکات مرکزی قانون اساسی جدید روسیه عملی شده است. قانون اساسی قبلی به رئیس‌جمهور اجازه نمی‌داد بیش از دو بار در این سمت به صورت متوالی باقی بماند، اما قانون جدید انتخابات که بعد از همه‌پرسی درباره اصلاح قانون اساسی به تصویب پارلمان این کشور رسید و پوتین نیز آن را امضا کرد، به وی امکان می‌دهد که بدون محدودیت تا سال ۲۰۳۶ پست ریاست‌جمهوری را در دست داشته باشد.

مردم روسیه در ژوئیه ۲۰۲۰ به اصلاحات در قانون اساسی رأی مثبت داده بودند. مخالفان در روسیه به سرکردگی الکسی ناوالنی به شدت از تداوم ریاست جمهوری پوتین انتقاد کرده‌اند. آن‌ها با انتقاد از پوتین و متهم کردن وی به حمایت از الیگارشی مالی و سیاسی، خواهان تغییر و چرخش نخبگان از جمله امکان رقابت‌های واقعی در عرصه انتخابات ریاست جمهوری روسیه هستند. با این حال طبق نظرسنجی‌ها پوتین کماکان از حمایت مردمی قابل توجهی برخوردار است. بر اساس نظرسنجی‌ای که در فوریه ۲۰۲۱ منتشر شد بیش از نیمی از شهروندان روسیه یا ۵۴ درصد به پوتین اعتماد داشته و ۵۸ درصد نیز گفتند که از عملکرد وی رضایت دارند. اکنون راه برای پوتین به منظور ادامه حکمرانی وی تا سال ۲۰۳۶ همواره شده است.

این مسئله مسلماً خبر ناخوشایندی برای مخالفان داخلی پوتین و حامیان غربی آن‌ها است. پوتین به عنوان یک رئیس‌جمهور مقتدر و اثرگذار برخلاف رویکرد قبلی خود به این جمع‌بندی رسیده که اگر قدرت در روسیه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ به سیاستمدار دیگری برسد،به‌رغم همه تدابیری که وی درچارچوب اصلاحات قانون اساسی اتخاذ کرده تا بتواند همچنان در عرصه سیاست روسیه شخصی تأثیرگذار و تعیین‌کننده باشد،ممکن است اوضاع در روند مد نظر وی جریان پیدا نکند، لذا اکنون وی به این نتیجه رسیده که راهکار مطمئن این است که خود بار دیگر قدرت را در دست گیرد. در واقع پوتین نتوانسته فردی را برای جایگزینی خود پرورش دهد.

ولادیمیر پوتین ۶۸ ساله که اولین بار در دسامبر سال ۱۹۹۹ در پی استعفای بوریس یلتسین به مقام رئیس‌جمهوری روسیه رسید، اکنون بیش از دو دهه است که قدرت را در کرملین در اختیار دارد. او اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ تصمیم خواهد گرفت که آیا بار دیگر برای دوره‌ای جدید رئیس‌جمهور روسیه بشود یا خیر. با این حال مسلم است که وی به عنوان رئیس‌جمهوری که چهار دوره این پست را در اختیار داشته نقش بسیار مهمی در تحولات این کشور در سه دهه اخیر داشته و در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آینده و تداوم زمامداری وی تا سال ۲۰۳۶ انتظار می‌رود که نقش کلیدی خود را تا آن زمان همچنان در وسیع‌ترین کشور جهان ایفا کند.